مقدمات نماز
در نماز، بايد «طهارت» داشت و پاك بود. هم لباس و بدن را از آلودگي ها پاك ساخت و هم به نحوي كه در كتاب هاي احكام بيان شده، وضو گرفت.
وضو، اذن ورود به نماز و زمينه ي روحي براي پرداختن به اين
[ صفحه 32]
عبادت است و بدون آن، نماز باطل است. [1] .
وضو جزء ايمان است، نورانيت دل و توجه معنوي مي آورد و به فرموده ي امام رضا عليه السلام آنكه در مقابل پروردگار به عبادت مي ايستد، بايد از آلودگي ها پاك باشد، از سستي و بيحالي و كسل بودن دور باشد و با وضو، دل را براي ايستادن در مقابل خداي توانا پاك و آماده سازد. [2] .
با وضو بودن در هر حال، خوب است. حتي خوابيدن با وضو، ثواب عبادت شبانه دارد و براي بسياري از كارهاي عبادي نيز، مثل دعا، زيارت، قرائت قرآن و مطالعه دستور داده اند كه وضو داشته باشيم و بدون وضو به آيات قرآن و نام خدا و پيامبر و امامان دست نزنيم.
البته غير از پاكي ظاهري لباس و بدن و داشتن وضو، دل هم بايد از نفاق و حسد و كينه پاك باشد و اندام و اعضا هم از جرائم و گناهان ديگر دور باشد.
راستي!... اگر لباس و بدن پاك باشد، ولي روح، ناپاك، اين نوعي نفاق نيست؟ پس بايد هم در طهارت جسمي و ظاهري، و هم در پاكي دروني و قلبي كوشيد، تا حضور در برابر الله، با ادب
[ صفحه 33]
بيشتري باشد.
براي كساني كه «جنب» باشند، «غسل» واجب است، كه به صورت خاصي تمام بدن شسته مي شود. و در صورت نبودن آب، يا ضرر داشتن آن، يا نداشتن فرصت براي وضو و غسل، بايد «تيمم» كرد. [3] .
نمازگزار، بايد بدن خود را بپوشاند. و بهتر است كه انسان لباسي تميز، سفيد، معطر براي نماز انتخاب كند. چرا كه به ديدار خدا مي رود. شرط ادب، استفاده از بهترين لباس هاست.
لباس و مكان نمازگزار بايد «مباح» باشد، يعني از مال مردم نباشد. نمازگزار، بايد رو به كعبه و قبله ي مسلمين بايستد، گرچه خدا در مكان خاصي نيست. همه جا هست و در همه جا ناظر ماست، اما رو كردن به كعبه ي مقدس و حرم الهي، يادآور توحيد ابراهيمي و سنت هاي يكتاپرستانه و خلوص آن پدر و پسري است كه كعبه را بنا نهادند.
قبله، جهت گيري توحيدي مسلمانان را نشان مي دهد. نه تنها در نماز، بلكه در دعا، قرباني، نشستن، خوردن و خوابيدن، دفن كردن مردگان و... بايد قبله مراعات شود.
[ صفحه 34]
اين درسي است كه توجه ما را در سراسر زندگي به خانه ي خدا، خانه ي محبوب و سرور و مولايمان معطوف مي كند و ميان صفوف مسلمانان، وحدت و نظم پديد مي آورد.
[ صفحه 35]
پاورقي
[1] وسائل الشيعه، ج 1 ص 256.
[2] وسائل، ج 1 ص 257.
[3] كيفيت وضو و غسل و تيمم را در رساله هاي عمليه مطالعه كنيد.