يكي ديگر از حجب غليظه، كه پرده ي ضخيم است بين ما و معارف و



[ صفحه 202]



مواعظ قرآن، حجاب حب دنيا است كه به واسطه ي آن قلب تمام هم خود را صرف آن كند و وجهه ي قلب يكسره دنياوي شود؛ و قلب به واسطه ي اين محبت از ذكر خدا غافل شود و از ذكر و مذكور اعراض كند. و هر چه علاقمندي به دنيا و اوضاع آن زيادت شود، پرده و حجاب قلب ضخيمتر گردد. و گاه شود كه اين علاقه به طوري بر قلب غلبه كند و سلطان حب جاه و شرف به قلب تسلط پيدا كند كه نور فطرت الله بكلي خاموش شود و درهاي سعادت به روي انسان بسته شود. و شايد قفلهاي قلب كه در آيه ي شريفه است كه مي فرمايد: افلا يتدبرون القرآن ام علي قلوب اقفالها، [1] همين قفل و بندهاي علايق دنيوي باشد. و كسي كه بخواهد از معارف قرآن استفاده كند و از مواعظ الهيه بهره بردارد، بايد قلب را از اين ارجاس تطهير كند و لوث معاصي قلبيه را، كه اشتغال به غير است، از دل براندازد؛ زيرا كه غير مطهر محرم اين اسرار نيست. قال تعالي: انه لقرآن كريم في كتاب مكنون لا يمسه الا المطهرون. [2] چنانچه از ظاهر اين كتاب و مس آن در عالم ظاهره غير مطهر ظاهري ممنوع است تشريعا و تكليفا، از معارف و مواعظ آن و باطن و سر آن ممنوع است كسي كه قلبش متلوث به ارجاس تعلقات دنيويه است. و قال تعالي: ذلك الكتاب لا ريب فيه هدي للمتقين... [3] الخ. غير متقي و غير مؤمن به حسب تقوي و ايمان عامه، از انوار صوريه ي مواعظ و عقايد حقه ي آن محروم است؛ و غير متقي و مؤمن به حسب مراتب ديگر تقوا، كه تقواي خاص و خاص الخاص و اخص الخواص است، از ديگر مراتب آن محروم است. و تفصيل در اطراف آن و ذكر آيات ديگر كه دلالت بر مقصود دارد موجب تطويل است ولي ما اين فصل را ختم كنيم به ذكر يك آيه ي شريفه ي الهيه كه براي اهل يقظه كفايت كند به شرط تدبر در آن. قال تبارك و تعالي: قد جائكم من الله نور و كتاب مبين يهدي به الله من اتبع رضوانه سبل السلام



[ صفحه 203]



و يخرجهم من الظلمات الي النور و يهديهم الي صراط مستقيم. [4] خصوصيات آيه ي شريفه بسيار است، و بيان در اطراف نكات آن رساله ي علي حده لازم دارد كه اكنون مجال آن نيست.