وصل: عن محمد بن مسعود العياشي في تفسيره عن عبدالصمد بن بشير، قال: ذكر عند ابي عبدالله بدء الاذان الي ان قال: ان رسول الله صلي الله عليه و آله كان نائما في ظل الكعبة؛ فاتاه جبرئيل، و معه طاس فيه ماء من الجنة؛ فايقظه و امره ان يغتسل به. ثم وضع في محمل له الف الف لون من نور؛ ثم صعد به حتي انتهي الي ابواب السماء. فلما راته الملائكة، نفرت عن ابواب السماء و قالت: الهين: اله في الارض و اله في السماء. فامر الله جبرئيل، فقال: الله اكبر، الله اكبر. فتراجعت الملائكة نحو ابواب السماء؛ ففتحت الباب، فدخل حتي انتهي الي السماء الثانية؛ فنفرت الملائكة عن ابواب السماء، فقال: اشهد ان لا اله الا الله، اشهد ان لا اله الا الله. فتراجعت الملائكة، و علمت انه مخلوق؛ ثم فتح الباب، فدخل... الحديث [1] .



[ صفحه 134]



و در حديث علل نيز قريب به اين مضمون وارد است. [2] و از اين حديثها معلوم شود كه شهادت به الوهيت موجب فتح ابواب سماء و خرق حجاب است، و باعث اجتماع ملائكة الله مي باشد. و اين حجاب كه به واسطه ي شهادت به الوهيت و قصر آن در ذات مقدس خرق مي شود، از حجب غليظه ي ظلمانيه است كه تا سالك در آن حجاب است، راهي به حضور محضر ندارد؛ و تا فتح اين باب بر او نشده، طريقي بر سلوك نخواهد داشت. و آن، حجاب كثرت افعالي است، و وقوع در احتجاب تكثيري است كه نتيجه ي آن رؤيت فاعليت و مؤثريت موجودات است، كه ثمره ي آن رؤيت استقلال آنها است در فاعليت، و تفويض محال و شرك اعظم است؛ چنانچه نتيجه ي شهادت به الوهيت و حصر آن در حق تعالي، توحيد افعالي و افناء كثرات در فعل حق و نفي تأثير و فاعليت از غير و طرد استقلال از غير حق تعالي است؛ و از اين جهت ملكوتيين از حجاب كثرت اله في السماء و اله في الارض بيرون آمدند به واسطه ي اين شهادت؛ و از نفور و تفرقه به انس و اجتماع برگشتند و فتح ابواب آسمان گرديد. پس، سالك نيز بايد با اين شهادت خرق حجاب ظلماني خويش نمايد و ابواب آسمان را به روي خود مفتوح كند، و از حجاب بزرگ استقلال قدمي بردارد تا راه عروج به معراج قرب نزديك شود. و اين حقيقت با لقلقه ي لسان و ذكر قولي حاصل نشود؛ و از



[ صفحه 135]



اين جهت، عبادات ما از حد صورت و دنيا تجاوز نكند و فتح باب و رفع حجاب به روي ما نكند.