اي عزيز، تو نيز به قدر ميسور و مقدار مقدور اين وقت مناجات را غنيمت شمار و به آداب قلبيه ي آن قيام كن؛ و به قلب خود بفهمان كه مايه ي حيات ابدي اخروي و سرچشمه ي فضائل نفسانيه و رأس المال كرامات غير متناهيه به مراودت و مؤانست با حق است و مناجات با او؛ خصوصا نماز كه معجون روحاني ساخته شده ي با دست جمال و جلال حق است و از جميع عبادات جامعتر و كاملتر است. پس، از اوقات آن حتي الامكان محافظت كن. و اوقات فضيلت آن را انتخاب كن كه در آن نورانيتي است كه در ديگر اوقات نيست. و اشتغالات قلبيه ي خود را در آن اوقات كم كن بلكه قطع كن. و اين حاصل شود به اينكه اوقات خود را موظف و معين كني و براي نماز، كه متكفل حيات ابدي تو است، وقتي خاص تعيين كني كه در آن وقت كارهاي ديگري نداشته باشي و قلب را تعلقاتي نباشد؛ و نماز را با امور ديگر مزاحم قرار مده تا بتواني قلب را راحت و حاضر كني.

اكنون احاديث وارده در احوال معصومين عليهم السلام را به قدر اقتضا ذكر مي كنم تا آن كه به تدبر در حالات آن بزرگواران بلكه تنبهي حاصل آيد؛ و شايد عظمت موقف و اهميت و خطر مقام را قلب ادراك كند و از خواب غفلت برخيزد.

از بعضي از زنهاي رسول خدا صلي الله عليه و آله نقل شده كه رسول خدا صلي الله عليه و آله با ما صحبت مي كرد و ما با او صحبت مي كرديم؛ چون وقت نماز حاضر مي شد، گويي او ما را نمي شناخت و ما او را نمي شناختيم، براي اشتغالي كه به خدا پيدا مي كرد از هر چيز. [1] و از



[ صفحه 112]



حضرت امير صلوات الله عليه روايت شده كه چون وقت نماز مي شد، به خود مي پيچيد و متزلزل مي شد. عرض كردند به آن حضرت اين چه حالي است تو را يا اميرالمؤمنين، مي فرمود: «آمد وقت امانتي كه خداي تعالي عرضه داشت آن را بر آسمانها و زمينها و ابا كردند از حمل آن و ترسيدند از آن.» [2] و سيد بن طاوس [قدس سره] در فلاح السائل نقل فرموده كه حضرت امام حسين عليه السلام وقتي وضو مي گرفت رنگش تغيير مي كرد و مفاصلش مي لرزيد. سبب از آن حضرت پرسيدند، فرمود: «سزاوار است براي كسي كه وقوف كرد بين دو دست صاحب عرش اين كه رنگش زرد شود و مفاصلش بلرزد.» [3] و از حضرت امام حسن عليه السلام همين طور منقول است. [4] و از حضرت امام سجاد عليه السلام روايت شده كه وقتي وقت وضو مي شد، رنگش زرد مي شد. گفته شد اين چه حال است كه عارض شما مي شود وقت وضو مي فرمود: «نمي دانيد بين دو دست كي ايستاده ام؟» [5] .