سخن موسسه


بسمه تعالي

كتاب آداب الصلوة كه تاريخ ختم نگارش آن در تاريخ شنبه دوم ربيع الثاني 1361 ه.ق . (30 فروردين 1321 ه.ش) است، بيان تفصيلي آداب قلبي و اسرار معنوي نماز است. سه سال پيش از تأليف اين كتاب، در يكي از تصانيف گرانقدر حضرت امام (س) به نام سر الصلوة همين معاني به طور موجز و به زبان خواص اهل عرفان به نگارش درآمده بود، [1] لكن آن حضرت به اين منظور كه عده ي بيشتري از مطالب آن كتاب فايده برند به تأليف كتاب حاضر به زباني ساده تر پرداختند:

پيش از اين رساله اي فراهم آوردم كه به قدر ميسور از اسرار صلوة در آن گنجانيدم. و چون آن را با حال عامه تناسبي نيست، در نظر گرفتم كه سطري از آداب قلبيه ي اين معراج روحاني را در سلك تحرير درآورم، شايد برادران ايماني را از آن تذكري و قلب قاسي خود را تأثري حاصل آيد.



[ صفحه هشت]



قبلاً مطاوي كتاب آداب الصلوة با توضيحات و تصرفات ، با عنوان پرواز در ملكوت به چاپ رسيد، و پس از آن خود كتاب منتشر گرديد، اما چاپهاي قبلي به عللي، كه شايد يكي از آنها نداشتن نسخه ي خطي بوده است، به نحو مطلوب صورت نگرفت؛ از اين رو «مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني» با رعايت كمال دقت و امانتداري، پس از بررسي نسخه بدلها و تطبيق با نسخه ي اصل كه در اختيار مؤسسه است، به چاپ و نشر اين اثر همت گماشت.

كتاب داراي دو مقدمه است كه حضرت امام در سال 1363 ه.ش نگاشته اند و در آنها اين اثر را به فرزند گراميشان، حضرت حجة الاسلام والمسلمين حاج سيد احمد خميني و خانم فاطمه ي طباطبائي (همسر جناب حاج سيد احمد خميني) اهدا فرموده اند. متن دستخط اين دو مقدمه نيز در اين كتاب چاپ شده است.

اين چاپ همراه به پاورقيها و توضيحاتي است كه در آنها منابع و مآخذ احاديث و اقوال ذكر گرديده و جملات عربي داخل متن ترجمه شده است؛ همه ي اين حواشي - بجز معدودي از آنها كه حضرت امام خود مرقوم فرموده اند و با علامت ستاره (-) مشخص شده - و همچنين فهارس مختلف اين كتاب توسط اين مؤسسه تهيه و تنظيم گرديده است. [2] .



[ صفحه نه]



خطي به منظور استفاده ي كتابخانه ها و علاقمندان آثار خطي امام منتشر گرديده، و در بقيه نمونه اي از دستخط چاپ شده است.

از مسئولان و كاركنان «شركت انتشارات علمي و فرهنگي» كه در كار چاپ اي اثر ياور ما بوده اند صميمانه تشكر مي كنيم.

بر آن حضرت درود مي فرستيم و از خداوند بزرگ مي خواهيم ما را توفيق بيشتر در راه خدمت به اسلام عطا فرمايد.

مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني



[ صفحه يازده]



بسم الله الرحمن الرحيم

كتاب آداب الصلوة را، كه خود از آن بهره اي نبردم جز تأسف بر قصور و تقصير بر ايام گذشته كه توانائي برخودسازي داشتم و حسرت و ندامت در روزگار پيري كه دستم تهي و بارم سنگين و راهي بس دراز و پايم لنگ و آواي رحيل در گوش است، هديه كردم به فرزند عزيزم «احمد» كه از قدرت جواني كامياب است؛ شايد او ان شاء الله تعالي از محتويات آن، كه از كتاب كريم و سنت شريف و افادات بزرگان فراهم شده است، بهره مند شود و به معراج حقيقي از رهنمائي اهل معرفت راه يابد و دل از اين ظلمتكده بركند و به مقصد اصلي انسانيت، كه انبياء عظام و اولياء كرام- عليهم صلوات الله و سلامه - و اهل الله بر آن راه يافتند و ديگران را دعوت فرمودند، توفيق يابد.

پسرم، خود را كه به فطرت الله تخمير شده اي درياب و از گرداب ضلالت امواج سهمگين خودبيني و خودخواهي نجات ده و به سفينه ي نوح كه پرتو ولايت الله است ركوب كن كه من ركبها نجي و من تخلف عنها هلك. [3] .



[ صفحه دوازده]



فرزندم، كوشش كن كه در صراط مستقيم، كه صراط الله است، ولو لنگان لنگان حركت كني و حركات و سكنات قلبي و قالبي را رنگ معنويت و الوهيت دهي و خدمت به خلق را براي آنكه خلق خدا هستند بنمائي . انبياء عظام و اولياء خاص خدا در عين حال كه مشابه ديگران اشتغال به كارها داشته اند، هيچگاه در دنيا وارد نبوده اند؛ چون اشتغالشان بالحق و للحق بوده؛ در عين حال از رسول ختمي صلي الله عليه و آله و سلم روايت شده كه فرموده است: ليغان علي قلبي و اني لاستغفرالله في كل يوم سبعين مره [4] - شايد رؤيت حق در كثرت را كدورت حساب مي فرمود.

پسرم، خود را مهيا كن كه پس از من بر تو جفاها رود و نگراني ها كه از من دارند به حساب تو گذارند. اگر حساب خود را با خداي خود صاف كني و پناه به ذكر الله بري، هراسي از خلق به خود راه مده كه حساب خلق زودگذر است و آنچه ازلي است حساب در پيشگاه حق است.

فرزندم، پس از من ممكن است پيشنهاد خدمتي بر تو شود، در صورتي كه قصدت خدمت به جمهوري اسلامي و اسلام عزيز است رد مكن؛ و اگر خداي نخواسته براي هواهاي نفساني و ارضاي شهوات است، از آن اجتناب كن كه مقامات دنيوي ارزش آن ندارد كه خود را در راه آنها تباه كني.

بار الها، احمد و تبارش و متعلقانش، كه از بندگان تو و تبار رسول اكرمند، اينان را در دنيا و آخرت سعادتمند فرما و دست شيطان رجيم را از آسيب به آنها كوتاه فرما.

خداوندا، ما ضعيف و ناتوانيم و عقب افتاده از قافله ي سالكان، تو خود از ما دستگيري فرما. ربنا عاملنا بفضلك و لا تعاملنا بعدلك. و السلام علي عباد الله الصالحين.

23 ربيع الاول 1405 - 25 آذر 1363

روح الله الموسوي الخميني



[ صفحه سيزده]



بسمه تعالي



افسوس كه عمر در بطالت بگذشت

با بار گنه بدون طاعت بگذشت



فردا كه به صحنه ي مجازات روم

گويند كه هنگام ندامت بگذشت



كتاب آداب الصلوة را، كه به دختر عزيزم فاطي [5] ، كه خدايش از مصلين قرار دهد، اعطا مي نمايم، از تاريخ اتمام آن بيش از چهل سال مي گذرد. و قبل از آن- به چند سال- كتاب سرالصلوة را اتمام نمودم. و از آن سالها تاكنون بيش از چهل سال مي گذرد و من نه اسرار صلوة را دريافتم، و نه به آداب آن پرداختم، كه يافتن غير از بافتن است و ساختن جدا از پرداختن. و اين كتابها حجتي است از مولي بر اين عبد بي مايه. و به خداي تعالي پناه مي برم از آنكه مشمول آيه ي شريفه ي كمرشكن لم تقولون ما لا تفعلون. كبر مقتا عندالله ان تقولوا ما لا تفعلون [6] باشم، و پناهي جز رحمت واسعه اش ندارم.



[ صفحه چهارده]



و تو اي دخترم، اميد است كه توفيق بكار بستن آداب اين معراج بزرگ الهي را داشته باشي و به راهنمائي اين براق الهي از بيت مظلم نفس هجرت كني الي الله. و به خداي بزرگ پناه مي دهم تو را از آنكه مطالعه ي اين اوراق بر تعلقات نفسانيه ات نيفزايد و تو را چون نويسنده ملعبه ي شيطان نكند.

دخترم، هر چند در تو بحمدالله لطافت روحي يافتم كه اميد آن است كه هدايت الله شامل حالت شود و با عنايت او جل و علا از چاه عميق طبيعت خلاص شوي و به صراط مستقيم انسانيت راه يابي، لكن از كيد شيطان و نفس خطرناكتر از آن غافل مباش و به خداي بزرگ پناهنده شو انه رحيم بعباده.

دخترم، اگر از مطالعه ي اين اوراق خداي نخواسته نتيجه حاصل نشود مگر خودنمائي و مجلس آرائي و سر توي سرها آوردن، بهتر است از مطالعه ي آن صرف نظر بلكه احتراز كني كه مبادا چون من گرفتار تأسف شوي. و اگر ان شاءالله خود را مهيا كني كه از مطالبي كه از كتاب و سنت و اخبار اهل بيت عصمت و افادات اهل معرفت اخذ شده است به جان استفاده كني و استعداد و لطافت قريحه اي را كه خداوند عطا فرموده بكار اندازي، بسم الله، اين گوي و اين ميدان. اميد است در اين معراج انساني و معجون رحماني دل از غير خالي كني و با آب حياة قلب را شستشو دهي و چهار تكبير زده خود را از خودي برهاني تا به دوست برسي: و من يخرج من بيته مهاجرا الي الله و رسوله ثم يدركه الموت فقد وقع اجره علي الله. [7] .

بار الها، ما را مهاجر الي الله و رسوله قرار ده و به فنا برسان؛ و فاطي و احمد را توفيق خدمت عنايت كن و به سعادت برسان.

و السلام

2 صفر المظفر 1405

روح الله الموسوي الخميني



[ صفحه 1]




پاورقي

[1] متن كامل و منفح كتاب سر الصلوة با تصوير نسخه ي خطي آن و توضيحات و فهارس مختلف سال گذشته از سوي اين مؤسسه منتشر گرديد.

[2] اعدادي كه در كنار صفحات متن چاپي (سمت چپ) قرار دارد شماره ي صفحات نسخه ي خطي است كه با شماره صفحات چاپي معادل است. به خوانندگان محترم توجه مي دهيم كه حضرت امام در شماره صفحات نسخه ي خطي دو شماره ي 172 و 278 را سهواً دوبار مرقوم فرموده اند، و همچنين پس از شماره ي 263 شماره ي 267 نهاده اند. ممكن بود در ترتيب شماره گذاري بر روي صفحات چاپي ترتيب صحيح اين اعداد رعايت شود، اما علاوه بر آنكه اين كار پيدا كردن صفحات دستخط را اندكي دشوار مي ساخت، ممكن بود خواننده هنگام قرائت كتاب اين توضيح را از ياد ببرد و در پيدا كردن صفحه اي از دستخط دچار سرگرداني شود؛ ناگزير در شماره گذاري بر روي صفحات چاپي به همان ترتيب كه حضرت امام شماره نهاده اند صفحات را شماره گذاري كرديم؛ يعني دو شماره ي 172 و 278 دوبار آمده و پس از شماره ي 263 شماره 267 نهاده شده است.

[3] «هر كس كه بر آن (كشتي ولايت) سوار شد نجات يافت، و هر كه از آن روي گردانيد هلاك شد.».

[4] «گاه بر دلم غباري مي نشيند و من هر روز هفتاد بار از خدا آمرزش مي خواهم.» مستدرك الوسائل، «كتاب الصلوة»، «ابواب الذكر» باب 22، حديث1.

[5] فاطمه ي طباطبائي، همسر حضرت حجة الاسلام و المسلمين حاج سيد احمد خميني.

[6] «چرا چيزي به زبان مي گوييد و در عمل خلاف آن مي كنيد؟ (بترسيد كه) خدا را سخت به غضب مي آورد اينكه سخني بگوييد و خلاف آن عمل كنيد.» (صف/ 1 ، 2).

[7] «و هرگاه كسي از منزلش براي هجرت به سوي خدا و رسول او بيرون آيد و در سفر مرگ وي در رسد، پس اجر و ثواب او بر خداست.» (نساء/100).


بازگشت