يكي از عوامل اصلي براي هدايت جامعه، امامت در نماز است؛ چون انسان در همه ابعاد زندگي، تحت هدايت و رهبري است.

هر انساني اگر تحت مديريت و رهبري انسان كامل و پيشواي عادل قرار نگيرد، به طور قطع تحت رهبري پيشواي جور و ستم قرار خواهد گرفت و اگر به دنبال پيامبران و پيشوايان بر حق نباشد، حتماً پيرو شيطان



[ صفحه 160]



خواهد بود. چنان كه قبلاً اشاره شد، پيش نمازي و امامت در نماز، نوعي رهبري و پيشوايي است و هر پيش نماز و امام جماعتي در حد خود بايد واجد كمالات، خصال و روحيات و عمل كردهاي پسنديده باشد. راز اين مطلب نيز آن است كه اسلام، خواهان پياده شدن مجموعه ارزش هاي انساني در ابعاد مختلف زندگاني انسان است.

پس امام جماعت بايد خود يك انسان اسوه و نمونه و براي مأمومين و پيروانش سرمشق علمي و عملي باشد؛ هر چند محيط رهبري او مانند مسجد، كوچك باشد.

رسول خدا (صلي الله عليه وآله وسلم) در حيات خود همواره در همه نمازها، امام و پيش نماز بوده و كارهاي چشم گير و جالب توجهي نيز انجام مي داد.

ايشان خود بنيان گذار مسجد و نماز بود و در مديريت مسجد و تشكيل نماز جماعت نيز نقشي اساسي داشت. در مجموع، يك امام جماعت بايد داراي ويژگي هاي ذيل باشد:

1. مديريت مسجد: امام جماعت بايد كنترل نمازهاي جماعت، رعايت نظم و ترتيب ظاهري و انضباط معنوي را بر عهده داشته باشد. او زماني موفق است كه تمام برنامه هاي مسجد را كنترل كند.

2. خودسازي: ويژگي بارز يك امام جماعت، خودسازي و پرداختن به تعليم و تربيت خويش است، چون او هدايتگر است. كسي كه خود را گم كرده نمي تواند راهبر ديگران باشد. امام علي(ع) مي فرمايد: «كسي كه خود را رهبر مردم قرار داد، بيش از آن كه به تعليم ديگران بپردازد بايد خود را بسازد و بيش از آن كه به گفتار تربيت كند، با كردار تعليم دهد». [1] .

3. علم و آگاهي: پيش نماز بايد داراي آگاهي، درايت و دانش لازم روز



[ صفحه 161]



باشد؛ چون از موارد خودسازي يك امام جماعت، عالم بودن اوست كه بدون آن، خود گمراه است و نمي تواند هدايت گر باشد. امام علي(ع) در مورد عالم مي فرمايد:

«درباره چيزي كه علم و شناخت نداريد صحبت نكنيد». [2] .