وقتي فرزندان در دوران كودكي به درستي تربيت و هدايت شده باشند، در نوجواني و جواني نيز مي توانند با راه نمايي عالمان و فرهيختگان به سوي كاميابي هدايت شوند. امام صادق(ع) مي فرمايد: «در روز قيامت وقتي عابد و عالم به درگاه خداوند شرف ياب مي شوند، آن هنگام عابد را به سمت بهشت راه نمايي مي نمايند، اما به عالم گفته مي شود شما بايست؛ به حسب نقشي كه در هدايت آنان داشته اي آن ها را شفاعت نما.» [1] .

پس عالمان از جايگاه خاصي در هدايت جامعه برخوردارند. اگر عالمان صالح باشند جامعه سالم به بار مي آيد و اگر صالح نباشند، جامعه فاسد مي شود. عالمان در جامعه از اعتبار بسيار بالايي برخوردارند.



[ صفحه 146]



پيروزي انقلاب اسلامي در ايران نيز مديون نقش بسيار مدبرانه عالمان ديني به رهبري حضرت امام خميني(ره) بود. با رهنمودهاي ايشان و هدايت جوانان بود كه انقلاب پيروز شد و مردم با از خودگذشتگي، جان خود را فداي اسلام عزيز مي نمودند.

در صدر اسلام نيز چنين بود و رسول خدا وقتي مردم را به اسلام دعوت نمود، بيش تر جوانان بودند كه به خواست و دعوت او لبيك گفتند و او را ياري رساندند.

وقتي عالمان به عنوان جانشين رسول خدا و ائمه(ع) در جامعه شناخته مي شوند، بايد به سيره آنان نيز عمل نمايند. رسول اكرم (صلي الله عليه وآله وسلم): مي فرمايد: «اِذا ظَهَرَتْ البِدْعَ في اُمَّتي فَلْيُظْهِرْالعالِمُ عِلْمَهُ فَمَنْ لَمْ يَفْعَلْ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُالله»؛ «يعني وقتي بدعت ها بر امت من پيدا شد، بايد عالم علم خود را ظاهر كند و حق را بگويد و كسي كه چنين نكرد بر او لعنت خدا باد. [2] »

پس جايگاه و مسئوليت عالم ديني و تكليف او در جامعه، بسيار بالاست براين اساس بايد يك سري مشخصات را نيز داشته باشد؛ مثل

1. حسن خلق

2. عفت نفس و علو همت

3. تأدب به موازين اخلاقي و قيام به وظايف ديني

4. شهامت در اظهار حق.

عالماني كه به اين صفات آراسته باشند، عالمان واقعي و هدايت گر جامعه اند.



[ صفحه 147]