روان شناسان و عالمان تعليم و تربيت، دو عامل را در رشد و تربيت مؤثر مي دانند:

1- وراثت 2- محيط.

وراثت: مجموعه خصوصيات ژنتيكي است كه از آغاز تولد همراه انسان و در نهاد و سرشت انسان هست و از طريق پدر و مادر به او منتقل شده است. در فصل اول به طور كامل در اين زمينه توضيح داده ايم.

محيط: محيط رشد انسان دوجاست: «محيط در دوره جنيني» و «محيط بعد از تولد» كه شامل خانواده و جامعه است. در مورد محيط نيز تعريف لازم در فصل اول داده شده است.

از ديدگاه اسلام و بر اساس برداشت از آيات و روايات و دستورات و احكام اسلام، همه موارد فوق مورد تأييد و توجه و دقت كافي قرار گرفته است. مسائلي را كه در تربيت و هدايت انسان نقش دارند مي توان به صورت خلاصه در موارد ذيل بيان نمود:

1- اخلاق، روحيات و عمل كرد و رفتارهاي والدين در دوره هاي قبل از ازدواج (كودكي، نوجواني و جواني) تأثير بسياري در فرزندان آن ها دارد. همان طور كه ظاهر و قيافه آن ها چنين اثري دارد.

«از ديدگاه روان شناسي، اين ويژگي ها را «ويژگي پرژني» مي نامند كه فقط شامل بخشي از وضعيت ظاهر فرد مي شود.» [1] .

نكاتي كه در مورد خصوصيات و صفات همسر خوب و شايسته در روايات و اخبار مطرح گرديده نيز مؤيد اين مطلب است كه به اهم آن ها در ادامه اشاره خواهيم كرد.



[ صفحه 105]