بدون وضو امكان ورود به نماز ميسر نيست. حديث معروفي در مورد آداب وضو از امام رضا(ع) وارد شده كه مي فرمايد: «همانا امر شده است به وضو، تا آن كه بنده پاك باشد هنگامي كه مي ايستد مقابل خداي جبار ووقت مناجات نمودن حق را و براي آن كه مطيع باشد در آن چه او را



[ صفحه 53]



فرموده و پاكيزه باشد از كثافت و نجاست» [1] .

وضو، دل و روح را آماده ايستادن در برابر پروردگار مي سازد. مرحوم فيض كاشاني مي گويد: «يك باره برخاستن از ماديت و كوچ به معنويت مشكل است ولي وضو گرفتن انسان را كم كم آماده مي سازد» [2] .

نورانيت و صفاي باطني كه در سايه وضو به وجود مي آيد، داراي اهميت خاصي است. در اين مورد روايات فراواني وارد شده و تأكيد هم شده است كه انسان همواره با وضو باشد. در روايات وضو به نور تشبيه شده است و اين نور است كه انسان را از ظلمات نجات مي دهد [3] .

علاوه بر اين، وضو به منزله ي اجازه ورود به محضر پروردگار است. امام رضا(ع) براي يكي از شاگردانش، فلسفه وضو را چنين تفسير نموده است: «طرز وضو گرفتن و غسل و مسح اين است كه انسان با اعضاي پاك متوجه خداوند سبحان گردد. آيا مي شود انسان با چشم گناه كند و با همان چشم و صورت متوجه خداوند شود؟» [4] .

از نظر بهداشتي هم، شستن صورت و دست ها آن هم پنج بار يا لااقل سه بار در شبانه روز، اثر قابل توجهي در نظافت بدن دارد و سبب مي شود اعضاء نيز پاكيزه بمانند. [5] علاوه بر اين، تماس آب با پوست، باعث نشاط است. حتي در مواقعي كه انسان تعادل خود را از دست مي دهد و عصبي مي شود، وضو باعث آرامش انسان مي شود. در روايتي آمده است كه



[ صفحه 54]



«هنگامي كه غضب ناك و خشمگين شدي وضو بگير.» [6] بنابراين وضو هم طهارت ظاهري را براي انسان به ارمغان مي آورد و هم طهارت باطني را. البته آثار وضو تنها به زندگي دنيا محدود نمي شود بلكه آثار زيادي نيز براي فرد در جهان آخرت دارد.

وقتي روز قيامت فرامي رسد، برخي با چهره هاي سفيد و برخي با چهره هاي سياه ظاهر مي شوند و خداوند وضو گيرنده را سرافراز و رو سفيد مي گرداند و كسي كه دست ها و پاها را مي شويد، خداوند متعال زنجيرها و پاي بندهاي جهنم را بر او حرام مي كند. رسول خدا (صلي الله عليه وآله وسلم) مي فرمايد: «اِنّي لأَعرِفُ اُمَتي يَوْمَ الْقِيمَةَ بِآثارِ الوُضُوء، من در روز قيامت امتم را به آثار و علامت وضومي شناسم» [7] .

لذا براي جوانان شايسته است خود را مهيا سازند، با اين عبادت ارزنده و براي شناسايي شخصيت خويش با اين آمادگي وارد قيامت شوند چون نتيجه ي اعمال عبادي ما در آن سرا است. توصيه به دائم الوضو بودن نيز به همين سبب است تا اثر آن كامل و هميشگي باشد.