تيمّم


تيمم به معني قصد كردن و در اصطلاح شرع، قصد كردن به خاك پاك را مي گويند كه بجاي وضو و يا غسل و در نبودن آب صورت مي گيرد.
در هفت مورد به جاي وضو و غسل بايد تيمّم كرد:
1- آب پيدا نكند. اگر انسان در آبادي باشد، بايد براي تهيه آب وضو و غسل بقدري جستجو كند كه از پيدا شدن آن نااميد شود و اگر در بيابان باشد، چنانچه زمين آن پست و بلند است و يا به واسطه درخت و مانند آن، عبور در آن زمين مشكل است، بايد در هر يك از چهار طرف به اندازه پرتاب يك تير قديمي كه با كمان پرتاب مي كردند، به جستجوي آب برود ولي اگر زمين آن اين طور نيست، بايد در هر طرف به اندازه پرتاب دو تير جستجو نمايد.
2- مشقت بيش از حد: اگر به واسطه پيري يا ترس از دزد و جانور و مانند اينها يا نداشتن وسيله اي كه آب از چاه بكشد، دسترسي به آب نداشته باشد، بايد تيمم كند و همچنين اگر تهيه آب يا استعمال آن به قدري مشقت داشته باشد كه مردم تحمل نكنند.
3- ترس از ضرر: اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد يا بترسد كه به واسطه استعمال آب، مرض يا عيبي در او پيدا شود يا مرضش طول بكشد و يا شدت پيدا كند و به سختي معالجه شود بايد تيمم نمايد، ولي اگر آب گرم براي او ضرر ندارد، بايد با آب گرم وضو بگيرد يا غسل كند.
4- نياز به آب براي حفظ جان: هرگاه بترسد كه اگر آب را به مصرف وضو يا غسل برساند خود او يا عيال، اولاد و كساني كه با او همراهند از تشنگي بميرند يا مريض شوند و همچنين اگر كسي كه حفظ جان او واجب است به قدري تشنه باشد كه اگر انسان آب را به او ندهد تلف شود؛ بايد تيمم كند.
5- نياز به آب براي تطهير: كسي كه بدن يا لباسش نجس است و كمي آب دارد كه اگر با آن وضو بگيرد يا غسل كند، براي آب كشيدن بدن يا لباس او نمي ماند بايد بدن يا لباس را آب بكشد و با تيمم نماز بخواند. ولي اگر چيزي نداشته باشد كه بر آن تيمم كند، بايد آب را به مصرف وضو يا غسل برساند و با بدن يا لباس نجس نماز بخواند.
6- نداشتن آب مباح: اگر غير از آب يا ظرفي كه استعمال آن حرام است آب يا ظرف ديگري ندارد، مثلا آب يا ظرفش غصبي است و غير از آن، آب و ظرف ديگري ندارد، بايد به جاي وضو و غسل، تيمم كند.
7- نداشتن وقت براي وضو و غسل: هرگاه وقت به قدري تنگ باشد كه اگر وضو بگيرد يا غسل كند، تمام نماز يا مقداري از آن بعد از وقت خوانده مي شود، بايد تيمم كند.

توضيح المسائل مراجع(فتاواي 12 مرجع)، ج1، ص385.

بازگشت