در سوره مباركه مائده آمده است:
«... وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضي أَوْ عَلي سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ مِنْهُ ما يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ (1)
... و اگر بيمار يا در سفر بوديد، يا يكي از شما از قضاي حاجت آمد، يا با زنان نزديكي كرده ايد و آبي نيافتيد؛ پس با خاك پاك تيمّم كنيد، و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد. خدا نمي خواهد بر شما تنگ بگيرد، ليكن مي خواهد شما را پاك، و نعمتش را بر شما تمام گرداند، باشد كه سپاسِ [او] بداريد.»

و در سوره مباركه نساء مي خوانيم:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقْرَبُواْ الصَّلَوةَ وَ أَنتُمْ سُكَارَي حَتيَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَ لَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتيَ تَغْتَسِلُواْ وَ إِن كُنتُم مَّرْضيَ أَوْ عَليَ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُواْ مَاءً فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كاَنَ عَفُوًّا غَفُورًا؛ (2)
اي كساني كه ايمان آورده ايد، در حال مستي به نماز نزديك نشويد تا زماني كه بدانيد چه مي گوييد؛ و [نيز] در حال جنابت [وارد نماز نشويد] -مگر اينكه راهگذر باشيد- تا غسل كنيد؛ و اگر بيماريد يا در سفريد يا يكي از شما از قضاي حاجت آمد يا با زنان آميزش كرده ايد و آب نيافته ايد، پس بر خاكي پاك تيمّم كنيد، و صورت و دستهايتان را مسح نماييد، كه خدا بخشنده و آمرزنده است.»

اين طهارت كه در عرف شرع «تيمم» ناميده مي شود، رحمت و انعام و بزرگواري و بخششي است از جانب خداوند - جل جلاله - نسبت به كساني كه نمي توانند با آب طهارت كنند و ويژگي خاكي كه به آن تيمم مي شود اين است كه بايد پاك بوده، و از ناحيه ي شرع در استعمال آن مأذون باشيم.
و اگر كسي كه وظيفه اش تيمم است، خاك پيدا نكرد، با گرد و غبار نمد زير زين اسب و مانند آن تيمم كند. و در صورت نبودن آب و خاك و در حالت ناچاري مي توان با هر چيز كه گرد و غبار داشته باشد، تيمم كرد.