كسي كه قنوت را نخوانده است


اگر نمازگزار عمداً قنوت نخواند قضا ندارد و اگر فراموش كند و پيش از آن كه به اندازه ي ركوع خم شود يادش بيايد، مستحب است بايستد و بخواند، و اگر در ركوع يادش بيايد، مستحب است بعد از ركوع قضا كند و اگر در سجده يادش بيايد، مستحب است بعد از سلام نماز، قضا نمايد. (1)

دست حاجت چو بري، نزد خداوندي بر
كه كريم است و رحيم است و غفور است و ودود (2)

قنوت، دست نياز بر آستان الهي بلند كردن است و خواسته ها را بر شمردن، و اين از مستحبات اكيد در نماز است.
معناي قنوت، اطاعت و دعا و توجه و خشوع در نماز است در قنوت مي توان هر دعايي را خواند. قنوت طولاني، نزد خداوند مطلوب است.
از رسول خدا صلي الله عليه و آله روايت شده كه: هركه در دنيا، صاحب قنوت هاي طولاني باشد، در روز دشوار قيامت و در پيشگاه عدل الهي، آسوده تر خواهد بود. (3)
بهترين نماز آنست كه قنوت طولاني داشته باشد. آنان كه به مقام خدا عارف ترند و در نمازشان، گفت و گويي عاشقانه با پروردگار دارند، دعاهاي طولاني در قنوت نمازشان مي خوانند، آن گونه اند كه درباره ي برخي علما نقل شده است. (4)

مدار چشم طمع از خلايق اي مؤمن
بخواه حاجت خود را ز رب بنده نواز

كسي كه دست دعا در قنوت كرده بلند
نمي كند بر مخلوق دست خويش دراز

معناي «قنوت»، اطاعت، دعا، توجه به خدا و خشوع در نماز است. و در نماز، يكي از مستحبات است كه دست را تا مقابل صورت آورده و دعا كنند. گرچه مرحوم صدوق، آن را واجب دانسته است.
طبق روايات، در نماز جمعه و نماز صبح و مغرب، تأكيد بيشتر شده است. در قنوت دعاي خاصي لازم نيست و به فرموده ي امام صادق عليه السلام هر دعايي كه بر زبان جاري شد خوب است، ولي برخي دعاها سفارش بيشتر شده است.
رسول خدا صلي الله عليه و آله سفارش كرده كه در نمازها، قنوت را طول دهيد و اين را سبب آساني وقوف انسان در مراحل حسابرسي قيامت دانسته است:
«أَطْوَلُكُمْ قُنُوتاً فِي دَارِ الدُّنْيَا أَطْوَلُكُمْ رَاحَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي الْمَوْقِف» (5)
و نيز در روايت است كه بهترين نماز، آن است كه قنوتش طولاني تر باشد. (6)
در قنوت، كه حالت نيايش و طلب حاجت از خداست، هر چه دعاهاي بهتر و خواستني هاي متعالي تر ذكر شود، بهتر است. برخي از علما (حاج ملاهادي سبزواري) در قنوت نماز شب خود، دعاي «جوشن كبير» را مي خواند. كه بسي طولاني است و شامل هزار نام و صفت خداوند است. اينگونه نماز، نشان عشق به خدا و علاقه به مناجات با اوست. (7)

پاورقي

1- توضيح المسائل مراجع، مسأله 1121؛ دانستني هاي لازم از نماز، محمد وحيدي، ص141-147.
2- سعدي.
3- بحارالانوار، ج 82، ص 199.
4- راز نماز، محسن قرائتي، ص85.
5- بحارالانوار، ج 82، ص 199 و جواهر، ج 10، ص 367.
6- بحارالانوار، ج 82، ص 206. در اين كتاب، احاديث بسياري درباره ي قنوت نقل شده است.
7- پرتوي از اسرار نماز، محسن قرائتي، ص185.

بازگشت