فضيلت طهارت


خداي تعالي، فرمود:
«إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ؛ (1)
به راستي كه خدا، هم بازگشت كنندگان از خود به خدا را دوست دارد و هم پاكان و پاكيزگان را.»

طبق اين آيه شريفه هم آنان كه با آب توبه جان را از آفت گناه مي شويند، نزد خداوند محبوبند، هم كساني كه طهارت را رعايت مي كنند و از نجاست و آلودگي كناره مي گيرند.

رسول اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند:
«الطُّهُورُ شَطْرُ الإِيمان ؛ (2)
پاكي، بخشي از دين و ايمان است.»

و نيز فرمودند:
«الطَّهُورُ نِصْفُ الْإِيمَان ؛ (3)
پاكي، نصف ايمان است.»

يكي از عرفا گويد:
«لازم است كه صاحبان بصيرت، هوشيار بوده و از اين ظواهر بفهمند كه اصل ايمان، آبادي و عمران قلب است و بدانند كه منظور حضرت رسول از جمله ي «طهارت نصف ايمان است» اين است كه اصلاح ظاهر، با نظافت و طهارت آن به وسيله ي ريختن آب، نصف ايمان است و نصف ديگر آن، اصلاح باطن، به وسيله ي اعمال صالح و اخلاق پسنديده است.» (4)

موانع تا نگرداني ز خود دور
درون خانه ي دل نايدت نور

موانع چون در اين عالم چهار است
طهارت كردن از وي هم چهار است

نخستين پاكي از احداث و انجاس
دوم از معصيت وز شر وسواس

سوم پاكي ز اخلاق ذميمه است
كه با وي آدمي، همچون بهيمه است

چهارم پاكي سر است از غير
كه اين جا منتهي مي گرددش سير

بنده اي كه آماده ي مناجات و راز و نياز با اول قدرتمند جهان هستي مي گردد، بايد از هر لحاظ خود را آماده و مهيا سازد و با حالتي مورد پسند و هيئتي نيكو در محضر او، حاضر شود. حضور در پيشگاه چنين سلطاني، لياقت، شايستگي و پاك دلي مي خواهد.
بدون طهارت از پليدي هاي ظاهري و باطني نمي توان به دستگاه ملكوتي آن عزيز راه يافت. بايد، يك به يك و مرتبه به مرتبه دست به پاكسازي زد و خود را مهيا و آماده نمود.

و از امام باقر عليه السلام روايت شده است:
«وَ لَا صَلَاةَ إِلَّا بِطَهُور؛ (5)
هيچ نمازي درست نيست مگر آن كه با طهارت (غسل، وضو و تيمم) خوانده شود.»

طهارت به منزله ي اجازه ي ورود به حضور خداست. البته طهارت، مراتبي دارد: (6)
طهارت ظاهر، از نجاسات و آلودگي ها.
طهارت اعضا، از گناهان و جرايم.
طهارت روح، از مفاسد و رذايل اخلاقي.
لازم به تذكر است كه گاهي طهارت لازم براي نماز، با غسل ميسر است. كسي كه جنب باشد يا به دليل ديگري غسل بر او واجب شود بايد غسل كند.
در مواردي هم وظيفه ي نمازگزار، تيمم بر خاك و زمين است، آنجا كه آب نباشد، يا ضرر داشته باشد، يا وقت براي غسل و وضو نداشته باشد، يا آب براي آشاميدن و حفظ جان لازم باشد و...
درباره ي هريك از اشكال وضو، غسل و تيمم كه مصداق هاي «طهارت» اند، مسائل متعددي در رساله هاي مراجع تقليد آمده است. (7)

پاورقي

1- سوره مباركه بقره، آيه 222.
2- لسان العرب، ج 4، ص 406.
3- مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج 1، ص 357.
4- الاخلاق، ص 52.
5- من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 33.
6- محجةالبيضاء، ج 1، ص 281.
7- راز نماز، محسن قرائتي، ص47-46.

بازگشت