اهتمام خاص پيامبر صلي الله عليه و آله و ياران آن حضرت نسبت به مسجد تا بدانجا بود كه مسلمانان در ميدان هاي جنگ نيز خود را از مسجد بي نياز نمي دانستند. سپاهيان اسلام در اردوگاه هاي خود، به ساختن مسجد مي پرداختند و بدين سان از فضيلت نمازگزاردن در مسجد بهره مند مي شدند.
كثرت مساجدي كه پيامبر صلي الله عليه و آله و ياران آن حضرت در جنگ هاي مختلف بنا نموده اند، (1)
در حقيقت، هم گوياي اهتمام سپاهيان اسلام به امر نماز است و هم بيانگر اهميت و موقعيت مسجد در باور مسلمانان صدر اسلام. آنان در جنگ ها در كنار تلاش و كوشش براي پيروزي نه تنها خود را از نماز و مسجد بي نياز نمي ديدند؛ كه در اين گونه موارد، توجه بيشتري نسبت به ارتباط با خداوند مبذول مي داشتند.
اين مساجد، افزون بر تقويت بنيه ي معنوي سپاه، در برخي از جنگ ها مانند جنگ بني نضير در كنار خيمه ي فرماندهي بنا مي شد (2)
و نقش مؤثري در ايجاد ارتباط ميان بخش هاي مختلف سپاه با فرماندهي ايفا مي نمود.
مساجد هفتگانه در شمال غربي مدينه كه تا به امروز به جاي مانده، نشان جايگاه هايي است كه پيامبر صلي الله عليه و آله و ياران فداكار آن حضرت در جنگ خندق براي نماز و نيايش بنا نهادند و در آن جا با حال تضرع، دعا كردند و پيروزي لشكريان اسلام را از خداوند متعال درخواست نمودند. (3)
در دوران جنگ تحميلي عراق بر عليه ايران اسلامي نيز شاهد بوديم كه رزمندگان اسلام، مساجد و مصلاهاي فراواني را در سراسر جبهه هاي نبرد بنا نهادند. متأسفانه شمار زيادي از اين مساجد به دليل بي توجهي ناشناخته ماند.
گرچه در مواردي، از اين مساجد نشاني بر جاي مانده است. حفظ و نگهداري و حتي بازشناسي اين مساجد مي تواند سندي زنده و گويا از تاريخ مردمي باشدكه در اوج دفاع مظلومانه، «نماز» و «مسجد» را فراموش نكردند و با بنا نهادن مسجد در خطوط مقدم جبهه نشان دادند كه انگيزه ي آنان در مبارزه، دفاع از مرزهاي انديشه ي ديني بوده است. (4)