آنچه در ساختن مسجد، ناپسند است


الف - كنگره سازي
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «مي بينم شما را كه پس از من، مسجدهايتان را كنگره دار مي سازيد، همان گونه كه يهوديان، كنيسه هاي خود و مسيحيان كليساهايشان را كنگره دار ساختند.» (1)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «به [ساختن] مسجدهاي بي كنگره، فرمان يافته ام.» (2)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «به برافراشته ساختن مسجدها، فرمان داده نشده ام.» (3)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «مسجدها را بسازيد و آنها را بي كنگره قرار دهيد.» (4)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «مسجدهايتان را بي كنگره و شهرها (خانه ها) يتان را كنگره دار بسازيد.» (5)

امام باقر عليه السلام: علي عليه السلام در كوفه، مسجدي كنگره دار مشاهده كرد. فرمود: «گويا كليساست! همانا مساجد، بدون كنگره ساخته مي شوند».(6)

امام باقر عليه السلام: «زماني كه قائم عليه السلام به پا خيزد، به كوفه رفته، چهار مسجد را در آن ويران خواهد ساخت. پس كنگره ي هر مسجدي را كه داراي آن باشد، ويران كرده، آن را بدون كنگره خواهد كرد.» (7)

ب - ساختن مقصوره (جان پناه امام جماعت)
امام باقر عليه السلام: «اين مقصوره ها در زمان هيچ يك از خلفاي پيشين وجود نداشت. ستم پيشگان، آن را پديد آوردند. نماز كسي كه در پشت آن به امام جماعت ايستاده در درون آن اقتدا كند، صحيح نيست.» (8)

الغيبة، طوسي - به نقل از داوود بن قاسم جعفري -: نزد امام عسكري عليه السلام بودم كه فرمود: «هر گاه قائم عليه السلام قيام كند، مناره ها و مقصوره هايي را كه در مساجد است، منهدم خواهد كرد».
با خود گفتم: اين كار، چه معنايي دارد؟
امام عليه السلام رو به من كرد و فرمود: «معنايش آن است كه آنها بدعت در دين اند؛ چه اين كه هيچ پيامبر و حجت خدايي اقدام به ساخت آنها نكرده است». (9)

تاريخ اليعقوبي: و در اين سال (سال 44 هجري)، معاويه،مقصوره را در مسجد ساخت و در روزهاي عيد، منبرها را به مصلاي نماز برد و خطبه [ي نماز عيد] را پيش از نماز خواند؛ چه اين كه مردم پس از نماز، باز مي گشتند تا دشنام به علي عليه السلام را نشنوند. در نتيجه، معاويه، خطبه را بر نماز مقدم ساخت. نيز فدك را به مروان بن حكم بخشيد تا خاندان پيامبر خدا را به خشم آورد. (10)

ج - ساختن محراب
امام باقر عليه السلام: علي عليه السلام محراب هايي را كه در مساجد مي ديد، درهم مي شكست و مي فرمود: «آنها همچون محل هايي است كه يهوديان در آن، قرباني مي كنند». (11)

د -آراستن مسجد و آذين بندي آن
عيون الأخبار - در حديثي قدسي، در آنچه خداوند به شعيا وحي فرمود -: «خانه ها را برايم برافراشته مي سازند و مسجدها را به خاطر من، آذين مي بندند. مرا چه حاجت به برافراشتن خانه هايي كه در آنها سكنا نمي گزينم، و به آراستن مسجدهايي كه در آنها وارد نمي شوم! به افراشتن آنها فرمان داده ام، تنها براي اين كه در آنها ياد شوم، و تسبيحم كنند، در حالي كه جان ها و خردها و دل هايشان را آلوده كرده و ويران مي سازند.» (12)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله - در بيان نشانه هاي رستاخيز -: «اي سلمان! در آن هنگام، مسجدها همچون كليساها و كنيسه ها زينت مي شوند.» (13)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «در آخر امتم كساني پديدار مي شوند كه مسجدهايشان را آذين مي بندند و دل هايشان را ويرانه مي سازند. كسي از آنان، آن گونه كه بر جامه اش پرهيز مي كند، بر دينش نمي پرهيزد. چنانچه دنيايش در مخاطره نباشد، بر كار دينش بيمي ندارد.» (14)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «هيچ گاه كردار مردمي ناشايست نگرديد، مگر آن كه مساجدشان را به زيور آراستند.» (15)

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله: «هر گاه ديديد كه قرآن ها، جامه اي زيبا بر تن كرده اند و مساجد، زينت يافته اند و مناره ها، قد برافراشته اند و قرآن، با ساز و آواز خوانده مي شود و مسجدها، گذرگاه قرار گرفته اند، مؤمن در آن روزگار، از گوگرد سرخ، كمياب تر خواهد بود. آري. مساجدشان آذين بندي و جسمشان پاكيزه؛ ليكن دل هايشان از مردار، بدبوتر است.» (16)

امام علي عليه السلام: «هر گاه مردم،مسجدهايشان را بيارايند، كردارشان تباه شده است.» (17)

الكافي - به نقل از عمرو بن جميع -: از امام باقر عليه السلام درباره ي نماز خواندن در مسجدهاي نقاشي شده پرسيدم. فرمود: «آن را نمي پسندم؛ ليكن امروزه، شما را زيان نمي رساند. اگر عدل بر پا شود، خواهيد ديد در اين باره چه خواهد كرد».(18)

پاورقي

1- سنن ابن ماجة، ج 1 ص 244 ح 740 به نقل از ابن عباس، كنزالعمال: ج 7 ص 667 ح 20823.
2- السنن الكبري: ج 2 ص 616 ح 4301، الفردوس: ج 1 ص 398 ح 1610 هر دو به نقل از أنس، كنزالعمال: ج 7 ص 657 ح 20771.
3- سنن أبي داوود: ج 1 ص 122 ح 448، السنن الكبري: ج 2 ص 615 ح 4298، المصنف، عبدالرزاق، ج 3 ص 152 ح 5127، حلية الأولياء، ج 7 ص 313 همگي به نقل از ابن عباس، كنزالعمال: ج 7 ص 668 ح 20827.
4- المجازات النبوية: ص 105 ح 66؛ السنن الكبري: ج 2 ص 616 ح 4300، المصنف، ابن أبي شيبه: ج 1 ص 344 ح 9، حلية الأولياء: ج 3 ص 12 و سه منبع اخير به نقل از أنس، كنزالعمال: ج 7 ص 657 ح 20770.
5- كنزالعمال: ج 7 ص 656 ح 20769 به نقل از المصنف، ابن أبي شيبه از ابن عباس.
6- تهذيب الأحكام: ج 3 ص 253 ح 697، علل الشرائع: ص 320 ح 1 هر دو به نقل از طلحة بن زيد از امام صادق عليه السلام، كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 1 ص 236 ح 708، بحارالأنوار: ج 83 ص 352 ح 5.
7- الارشاد: ج 2 ص 385، الغيبة، طوسي: ص 475 ح 498 تقريباً با همان الفاظ، اعلام الوري: ج 2 ص 291 همگي به نقل از ابوبصير، روضة الواعظين: ص 290، بحارالأنوار: ج 52 ص 339 ح 84.
8- الكافي: ج 3 ص 385 ح 4، تهذيب الأحكام: ج 3 ص 52 ح 182 هر دو به نقل از زراره، كتاب من لا يحضره الفقيه: ج 1 ص 386 ح 1144.
9- الغيبة، طوسي: ص 206 ح 175، الخرائج و الجرائح:ج 1 ص 453 ح 39، كشف الغمة، ج 3 ص 208، اعلام الوري: ج 2 ص 142، بحارالأنوار: ج 83 ص 376 ح 44.
10- تاريخ اليعقوبي: ج 2 ص 223.
11- تهذيب الأحكام: ج 3 ص 253 ح 696، علل الشرائع: ص 320 ح 1 هر دو به نقل از طلحة بن زيد از امام صادق عليه السلام،كتاب من لا يحضره الفقيه: ج 1 ص 236 ح 707، بحارالأنوار: ج 83 ص 352 ح 5.
12- عيون الأخبار، ابن قتيبه: ج 2 ص 264.
13- تفسير القمي:ج 2 ص 305 به نقل از عبدالله بن عباس، بحارالأنوار: ج 6 ص 307 ح 6؛ الدر المنثور: ج 7 ص 474 به نقل از ابن مردويه از ابن عباس.
14- كنزالعمال: ج 10 ص 205 ح 29088 به نقل از حاكم نيشابوري در كتاب تاريخ نيشابور از ابن عباس.
15- سنن ابن ماجة: ج 1 ص 245 ح 741، حلية الأولياء: ج 4 ص 152، تفسير ابن كثير، ج 6 ص 67، الفردوس: ج 4 ص 102 ح 6319 همگي به نقل از عمر بن الخطاب، كنزالعمال: ج 7 ص 668 ح 20828.
16- روضة الواعظين: ص 370.
17- المصنف، عبدالرزاق: ج 3 ص 154 ح 5134 به نقل از ابراهيم بن مهاجر، اعلام الساجد بأحكام المساجد: ص 336.
ه - تصويرگري
18- الكافي: ج 3 ص 369 ح 6، تهذيب الأحكام: ج 3 ص 259 ح 726 و در آن «أباعبدالله» به جاي «أباجعفر» آمده است، بحارالأنوار: ج 52 ص 374 ح 171.

بازگشت