پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد:
«مَثَلُ الْمُؤْمِنِ الْخَالِصِ كَمَثَلِ الْمَاءِ؛ (1)
مثل مؤمني كه خالص شده مثل آب است.»
در توضيح روايت فوق مطالب بسيار ارزشمندي بيان شده است كه از تشبيه مؤمن به آب استفاده گرديده است:
1. آب مايه ي حيات است، مؤمن هم ديگران را هدايت مي كند و حيات معنوي مي بخشد.
2. آب مايه ي نشاط است و به انسان نشاط مي دهد، مؤمن هم به ديگران نشاط و روحيه مي دهد.
3. آب مايه ي تطهير و پاكي است و مؤمن هم دنبال پاك كردن ديگران از آلودگي ها است.
4. آب نرم است و خودش را با شرايط مختلف فوراً وفق مي دهد، مؤمن هم فوراً خودش را تا به حد سوء استفاده و گناه نرسيده با شرايط روحي و اخلاقي افراد وفق مي دهد و اهل درگيري نابه جا نيست.
5. از آب خيلي از موجودات بهره مي گيرند، مؤمن هم خير است و خيرش به خيلي ها مي رسد.
6. آب در اشياي نفوذپذير نفوذ مي كند و مؤمن هم اهل انس گرفتن با ديگران است.
7. آتش را با آتش خاموش نمي كنند بلكه با آب خاموش مي كنند و مؤمن هم مثل آب است؛ يعني هميشه دنبال خاموش كردن فتنه است و هيچ گاه مؤمن فتنه جو نمي باشد.
8. آب مانع خشك شدن گياهان و درختان مي شود، مؤمن هم سبب مي شود ارزش ها در جامعه از بين نرود.
9. آب سبب رشد و نمو گياهان و درختان مي شود، مؤمن هم در رشد و تكامل ديگران تلاش مي كند و براي رشد ارزش ها در جامعه تلاش فراوان دارد.
10. آب حلال است، مؤمن هم حلال مشكلات است.
11. آب سبب رفع تشنگي افراد مي شود، مؤمن هم نيازهاي عاطفي، روحي و عقلي افراد را مرتفع مي كند.
12. آب تنها ماده اي است كه در همه ي شرايط (مايع، جامد، گاز) وجود دارد، مؤمن هم پايدار و با استقامت است.
13. همان گونه كه آب قبل از تصفيه، انواع مختلف دارد، مؤمن هم قبل از خالص شدن انواع مختلف دارد.
14. همان گونه كه آب سبب زيبايي مي شود، مؤمن هم سبب زيبايي مجالس، خانواده، فاميل و طايفه است.
15. آب بسيار پر ارزش است، زيرا خيلي چيزها به آب بستگي دارد و در صورت فقدانش ارزشش فهميده مي شود، مؤمن هم بسيار كيميا است.
16. در دل آب، موجودات زيادي زندگي كرده و رشد مي نمايند، مؤمن هم افراد زيادي را در كنار خود رشد مي دهد.
17. آب بخشنده است و آنچه حتي در درون دارد مخفي نمي كند؛ مؤمن هم اهل جود است.
18. آب بدون خسته شدن در دراز مدت سنگ ها و صخره ها را سايش مي دهد، مؤمن هم در دراز مدت افراد سخت را اصلاح مي كند.
19. آب خالص مانند آينه است و نشان دهنده ي خوبي ها و بدي هاي ديگران است و بي تفاوت نمي باشد، مؤمن هم چنين است. [البته درباره ي المؤمن مرآة المؤمن نيز برداشت هاي زيبايي شده است كه در بحث خودش بايد مطرح شود].
20. آب اگر به خروش آيد هر چه سر راهش باشد مي برد، مؤمن هم با قدرت ايمان چنين مي كند. (2)