مأموريت پيامبر صلي­الله­عليه­وآله­
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «من مأمور شده ام كه مساجدي بزرگ بنا كنم.» (1)

مساجد را بزرگ بسازيد
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «مسجد بسازيد و آن را بزرگ بنا كنيد.» (2)

مسجد سازي
امام صادق عليه السلام
«من بني مسجدا، بني الله له بيتا في الجنة؛
هر كس مسجدي بسازد، خداوند خانه اي در بهشت براي او مي سازد.» (3)

توسعه دادن مسجد
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «كسي كه اين مسجد ما را توسعه بخشد، خداوند خانه اي در بهشت برايش سازد.» (4)

ساختن اتاق در مسجد
«قال رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم: من زاد بيتا في المسجد فله الجنة؛
رسول خدا فرمود: كسي كه در مسجد اتاقي سازد، بهشت از آن اوست.» (5)

خانه اي در بهشت
رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم فرمود: «هر كه مسجدي بسازد كه مردم در آنجا به ذكر خدا مشغول شوند، خداوند متعال در بهشت خانه اي براي وي مي سازد.» (6)

زمين هاي مساجد در قيامت
رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم فرمود: «تمامي زمين ها روز قيامت از ميان خواهند رفت، جز مساجد كه به يكديگر متصل مي شوند.» (7)

سازندگان خانه ي خدا
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «به راستي كه سازندگان خانه هاي خدا، آنان اهل و عيال خداوند عزوجل هستند.» (8)

مسجد سازي سلمان در زادگاه خود
پس از آن كه در سال 16 هجري، كشور ايران، تحت پرچم اسلام قرار گرفت و به دست مسلمانان، از زير ستم شاهان ساساني آزاد شد. سلمان فارسي پس از حدود 16 سال هجرت انقلابي، به وطن بازگشت، و به عنوان استاندار مدائن (پايتخت سابق شاهان ساساني) به اداره ي امور پرداخت و پس از فتح اصفهان، سلمان به ياد زادگاهش، روستاي «جي» يا «جيان» افتاد، به آن جا آمد و مدتي در آن روستا ماند و امور مذهبي و اجتماعي همشهريان خود را از نزديك بررسي كرد، و با همت والاي خويش، براي رفع مشكلات، و سامان يافتن امور آن جا تلاش كرد.او دريافت كه روستاي «جي» نياز به مسجد دارد، با كمك همشهريان خود، مسجدي را تأسيس نمود، و مردم را به نماز جماعت و اجتماع در مسجد فرا خواند، و پس از سر و سامان دادن اوضاع روستاي خود، به مدائن بازگشت. (9)

اخلاص در ساختن مسجد
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «هر كه براي خدا مسجدي بسازد و در آن ريا وخودنمايي به كار نبرد، خداي تعالي در بهشت خانه اي برايش بنا مي كند.» (10)

ساختن مسجد چه كوچك و چه بزرگ
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «هر كه براي خدا مسجدي بسازد، خواه كوچك و خواه بزرگ، خداوند در بهشت خانه اي براي او مي سازد.» (11)

ساختن مسجد براي رضاي خدا
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «هر كه مسجدي براي رضاي خدا بسازد، خداوند همانند آن، خانه اي در بهشت براي او مي سازد.» (12)

تأثير بناي مسجد در قيامت
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «هر كه مسجدي بسازد، ولو چون لانه ي مرغ قطاة (مرغ سنگخواره) كوچك باشد، خداي تعالي خانه اي در بهشت براي او مي سازد.» (13)

ساختن مسجد از مال حلال
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «هر كس كه از مال حلال، مسجدي بسازد كه خداوند در آن عبادت شود، خداي تعالي در بهشت خانه اي از در و ياقوت برايش مي سازد.» (14)

ثواب ساختن مسجد در بين راه
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «مسجد بسازيد و خاك و خاشاك را از آن خارج كنيد، هر كس براي خدا مسجد بسازد، خدا در بهشت خانه اي براي وي مي سازد، مردي عرض كرد: يا رسول الله! و اين مساجدي كه در مسير مردم و در بين راه ها ساخته مي شود نيز اين گونه است؟ فرمودند: آري، و بيرون بردن زباله ها از آن، مهريه ي حوران بهشتي است.» (15)

قصري در بهشت
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «هر كس كه براي خدا مسجدي بسازد، خداوند دربهشت، قصري براي او مي سازد.» (16)

كمك براي ساختن مسجد
هنگامي كه پيامبر اسلام صلي­الله­عليه­وآله­وسلم از مكه به مدينه هجرت نمود، دستور داد مسجدي بسازند و فرمود: هر كس يك خشت بياورد، فلان و فلان مقدار پاداش دارد. مسلمانان با عشق و اشتياق خشت مي ساختند و مي آوردند و ديوار مسجد را مي ساختند.در اين ميان، رسول خدا صلي الله عليه و آله ديد كه عمار ياسر دو خشت به دست گرفته و مي آورد، به او فرمود: چرا دو خشت به دست گرفته اي، سنگين است و رنجور خواهي شد؟ (با توجه به اين كه خشت ها، بزرگ و سنگين بودند). عمار عرض كرد: اي رسول خدا! يكي را براي خودم، و يكي را به نيابت از شما مي آورم.
مقام شما، ارجمندتر از آن است كه ما بگذاريم شما خشت برداريد، از طرفي، نمي خواهم كه آن پاداش را تنها ما ببريم، و تو نبري، اين است كه به نيابت از شما، خشت مي آورم. پيامبر صلي­الله­عليه­وآله فرمود: خداوند پاداش نيك به تو عنايت فرمايد. (17)

سنگريزه هاي مسجد
امام باقر عليه السلام فرمود: هرگاه كسي سنگريزه اي را از مسجد بيرون برد، بايد آن را به جاي خود و يا مسجد ديگر برگرداند، زيرا اين سنگريزه، خداي را تسبيح مي گويد. (18)

توسعه ي بناي مسجد
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم بر جمعي كه تازه مشغول بناي مسجدي بودند، عبور كرد و فرمود: مسجد را وسيع بسازيد و آن را پر كنيد. پس آنان به فرمان پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم فضاي مسجد را وسيع تر كردند. (19)

ورود به بهشت
قال رسول الله صلي­الله­عليه­وآله­وسلم: من بني لله مسجدا ادخل الجنة؛
هر كه مسجدي براي خدا بسازد، وارد بهشت مي گردد. (20)

محل دستشويي در مسجد
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: «محل تطهير (آبريزگاه) را خارج از مسجد و در محل ورود به مسجد قرار دهيد.» (21)

شيخ انصاري و ساختن مسجد
يكي از مراجع بزرگ تقليد، استاد اعظم، شيخ مرتضي انصاري بود كه به سال 1281 هجري قمري در نجف اشرف از دنيا رفت و مرقد شريفش در همان جاست، و دو كتاب معروف درسي حوزه هاي علميه به نام «مكاسب و رسائل» از تأليفات او است. روزي يكي از مقلدين او كه از تجار محترم و متدين بود، در مسير راه خود به مكه براي انجام حج، به نجف اشرف به حضور شيخ انصاري آمد و مبلغي تقديم كرد، و گفت: «اين مبلغ، از مال خالص (و خمس داده) من است، آن را برداريد و براي خود خانه اي بخريد و از مستأجري راحت شويد. شيخ، آن پول را پذيرفت و آن تاجر به مكه رفت، شيخ با آن پول مسجد خوبي در محله ي خويش «صغير» در نجف اشرف بنا كرد، كه اكنون به «مسجد ترك» معروف است، و از زمان تأسيس تاكنون، همواره محل درس و بحث علماء و مراجع تقليد بوده و مكاني بسيار پربركت شده است.
آن تاجر در مراجعت از مكه، به نجف اشرف آمد و به حضور شيخ انصاري شرفياب شد، و پس از احوال پرسي، عرض كرد: «آيا خانه خريديد؟».
شيخ گفت: آري خريدم، سپس آن تاجر را با خود كنار آن مسجد برد و آن را به او نشان داد و فرمود: «اين مسجد را با آن پولي كه دادي بنا كردم».
تاجر گفت: «من آن پول را براي خانه داده بودم، نه براي مسجد!».
شيخ گفت: «چه خانه اي بهتر از اين مكان مقدس؟ كه عبادت خدا در آن مي شود، ما به زودي از اين دنيا كوچ مي كنيم، اگر با آن پول، خانه مي خريدم بعد از من به ورثه منتقل مي شد، ولي اين خانه (مسجد) باقي و ثابت است و به كسي منتقل يا بخشيده نمي شود، و خريد و فروش نمي گردد».
تاجر، از اين عمل نيك انساني و اجتماعي شيخ، شاد گرديد، و علاقه اش به شيخ انصاري بيش تر شد. (22)

مسجد ساختن در قبرستان
از امام صادق عليه السلام در مورد زيارت قبور و ساختن مسجد در قبرستان سؤال شد. امام عليه السلام فرمودند: «زيارت قبور مانعي ندارد، ولي نبايد در قبرستان، مسجد ساخته شود.» (23)

ساختن مصلي در خانه
امام صادق عليه السلام فرمود: «اميرالمؤمنين عليه السلام در خانه ي خود اتاقي را، كه نه بزرگ بود و نه كوچك، به عنوان محل نماز قرار داده و شب ها براي نماز خواندن، طفل كوچكي را كه نمي خوابيد، با خود به آن اتاق برده و نماز مي خواند.» (24)

مسجدي در خانه
امام صادق عليه السلام فرمود: «دوست مي دارم در خانه ات اتاقي را به عنوان مسجدي قرار دهي. آن گاه دو جامه ي كهنه و خشن پوشيده و از خداوند تقاضا كني تو را از آتش نجات داده و در بهشت داخل كند و از سخنان باطل و ظالمانه تو را محافظت كند.» (25)

نمازخانه ي اختصاصي
مسمع مي گويد: امام صادق عليه السلام در نامه اي به من نوشتند كه: «من براي تو دوست دارم كه در يكي از اتاق هاي خانه ي مسكوني خود، محلي را مسجد (مخصوص نماز خواندن) قرار دهي.» (26)

مسجد و قيامت
رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم فرمود: «هر بنا و خانه اي در روز قيامت، وبال گردن مالك خويش است، جز بنايي كه مسجد باشد.» (27)

بانيان مسجد و دوري از بلا
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: خداوند وقتي مرضي را از آسمان بر مردم فرود آورد آن را از بانيان مساجد دور بگرداند. (28)

مسجدي با هزار در
امام جعفر صادق عليه السلام فرمودند: «هنگامي كه قائم عليه السلام قيام كند در پشت كوفه مسجدي بنا كند، كه داراي هزار در است.» (29)

نماز جمعه به امامت حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)
امام محمد باقر عليه السلام فرمودند: «آن گاه كه حضرت مهدي عليه السلام (قيام كند و) وارد كوفه شود و مردم از او درخواست كنند تا براي آنان نماز جمعه بخواند، حضرت دستور مي دهد كه در قسمتي از نجف به نام مسجد خط بكشند و در آن جا با ايشان نماز جمعه بخواند.» (30)

اولين كار حضرت رسول صلي الله عليه وآله وسلم پس از هجرت
اولين كار رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم پس از هجرت به مدينه، ساختن مسجد بود. (31)

باني مسجد
بهلول از محلي عبور مي كرد، ديد يك نفر حاج آقا مسجد مي سازد، گفت: باني اين مسجد كيست؟ آن حاج آقا گفت: منم، اين است اسم خودم را بالاي سر در گذاشته ام.
بهلول گفت: براي كه ساخته اي.
گفت: براي خدا.
بهلول ديگر چيزي نگفت و از آنجا گذشت و شبانه آمد آن لوحي را كه اسم حاج آقا در او بود، برداشت و بر لوح ديگر اسم خود را نوشته و بالاي سر درب مسجد نصب كرد. صبح حاج آقا آمد ديد اسم او را برداشته و اسم بهلول را نوشته اند. كه باني اين مسجد بهلول است. حاج آقا عصباني شده و امر كرد آن لوح را پايين بياورند و دو مرتبه اسم خودش را آنجا نصب كنند. بهلول كه منتظر فرصت بود، خود را به حاج آقا رسانده و گفت:
حاج آقا شما كه گفتيد من اين مسجد را براي خدا ساخته ام. اگر براي خدا ساخته بودي اسم من و تو فرق نمي كرد. پس براي شهرت و خودنمايي اين كار را كرده و اجر خود را ضايع كردي. حاج آقا از شنيدن اين حرف سكوت اختيار كرد و از قول خود كه اين مسجد را براي خدا ساخته ام خجل و شرمنده گرديد. (32)

ساختن مسجد بدون اشراف
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: مساجد خود را بدون اشراف بسازيد. (33)

زينت كردن مساجد
رسول خدا صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمود: مساجد خود را آن گونه كه يهود و نصاري معابد خود را زينت مي كردند، نياراييد. (34)