كيفيت دخول در مسجد


كيفيت دخول در مسجد براساس دو روايت كه به نقل از دو مولايمان امام صادق - صلوات الله عليه - و امام حسن عسگري عليه السلام بيان شده و از ابتداي ورود به مسجد تا رو به قبله ايستادن در محل خواندن نماز را شامل مي شوند كه ما آن دو را با هم مخلوط نموده و با هم ذكر مي كنيم، بدين ترتيب است: وقتي انسان خواست وارد مسجد شود، رو به قبله ايستاده و بگويد:
«بسم الله و بالله، و من الله، و الي الله، و خير الأسماء لله، توكلت علي الله و لا حول و لا قوة الا بالله، أللهم افتح لي باب رحمتك و توبتك، و أغلق عني أبواب معصيتك و اجعلني من زوارك و عمار مساجدك، و ممن يناجيك بالليل و النهار، و من الذين علي صلواتهم يحافظون، و ادحر عني الشيطان [الرجيم] و جنود ابليس أجمعين؛
به نام خدا، و به وسيله ي خدا، و از خدا، و به سوي خدا، و بهترين نامها و كمالات براي خداست، بر خداوند توكل مي نمايم، و هيچ دگرگوني و نيرويي به غير خداوند وجود ندارد، خداوندا، در رحمت و توبه ات را بر من بگشاي، و درهاي معصيت و نافرماني ات را به روي من ببند، و مرا از زيارت كنندگان خود و آباد كنندگان مساجدت، و از كساني كه شبانه روز با تو مناجات مي نمايند، و از آنان كه بر نمازهايشان محافظت دارند، قرار ده، و شيطان [رانده شده] و همه ي لشگرهاي ابليس را از من دور فرما.»
سپس با پاي راست وارد مسجد شده و بگويد:
«أللهم، افتح لي باب رحمتك و توبتك، و أغلق عني باب سخطك و باب كل معصية هي لك. أللهم، أعطني في مقامي هذا جميع ما أعطيت أولياءك، من الخير، و اصرف عني جميع ما صرفته عنهم من الأسوآء و المكاره، (ربنا، لا تؤاخذنا ان نسينا أو أخطأنا، [ربنا، و لا تحمل علينا اصراً، كما حملته علي الذين من قبلنا.] ربنا، و لا تحملنا ما لا طاقة لنا به، و اعف عنا، و اغفرلنا، و ارحمنا. أنت مولانا، فانصرنا علي القوم الكافرين) (1)
أللهم، افتح مسامع قلبي لذكرك، و ارزقني نصر آل محمد، و ثبتني علي أمرهم، و صل ما بيني و بينهم، و احفظهم من بين أيديهم و من خلفهم و عن أيمانهم و عن شمآئلهم، و امنعهم أن يوصل اليهم بسوء. اللهم، ان زآئرك في بيتك. و علي كل مأتي حق لمن أتاه و زاره، و أنت أكرم مأتي و خير مزور و خير من طلب اليه الحاجات، و أسألك يا ألله، يا رحمان، يا رحيم، برحمتك التي وسعت كل شي ء، و بحق الولاية، أن تصلي علي محمد و آل محمد، و أن تدخلني الجنة، و تمن علي بفكاك رقبتي من النار؛
خدايا، در رحمت و توبه ات را به روي من بگشاي، و در ناخشنودي و در تمام گناهان و معاصي را به روي من ببند. خداوندا، در همين جا تمام خيراتي را كه به اولياي خويش عنايت فرمودي به من نيز ارزاني دار، و همه ي بديها و ناخوشاينديهايي را كه از آنان بازداشتي از من بازدار. «پروردگارا، اگر فراموش يا خطا كرديم بر ما مگير، [پروردگارا، سنگيني و تكليف سخت بر دوش ما منه، چنانكه بر دوش كساني كه پيش از ما بودند نهادي] پروردگارا، ما را به آنچه كه توان آن را نداريم مكلف منما، و از ما در گذر، و مورد مغفرت و رحمت خويش قرار ده، تويي سرپرست ما، پس ما را بر گروه كافران ياري فرما.» خدايا، گوشهاي دلم را به ذكر و يادت بگشاي، و ياوري آل محمد را روزي ام گردان، و مرا بر امر [ولايت] آن بزرگواران استوار بدار، و پيوند ميان من و ايشان را برقرار دار، و آنان را از گزند دشمنان از پيشاور و پشت سر و راست و چپ شان محافظت فرما، و از رسيدن شر و بدي به ايشان جلوگيري نما. خداوندا، من به خانه تو و به زيارت تو آمده ام، و هر كه به سوي كسي برود و زيارتش نمايد، بر كسي كه زيارتش نموده حقي دارد. و تو بهترين كسي هستي كه بر تو وارد مي شوند و بهترين زيارت شونده و بهترين كسي هستي كه حوايج از درگاهت خواست مي شود. اي خدا، اي رحمان، اي رحيم، به رحمتت كه هر چيز را فراگرفته، و به حق ولايت، از تو خواستارم كه بر محمد و آل محمد درود فرستي، و مرا وارد بهشت گرداني، و به من منت گذارده و از آتش جهنم آزاد نمايي.»
و هنگامي كه محل نماز خواندن رسيدي، رو به قبله كن و بگو:
«أللهم، اني أقدم اليك محمداً نبيك نبي الرحمة و اهل بيته الأوصياء المرضيين بين يدي حوآئجي، و أتوجه بهم اليك، فاجعلني بهم عندك وجيهاً في الدنيا و الآخرة و من المقربين، أللهم، اجعل صلاتي بهم مقبولةً، و دعائي بهم مستجاباً، و ذنبي بهم مغفوراً، و رزقي بهم مبسوطاً، و انظر الي بوجهك الكريم نظرة أستكمل بها الكرامة و الايمان ثم لا تصرفه الا بمغفرتك و توبتك. (ربنا، لا تزغ قلوبنا بعد اذ هديتنا، وهب لنا من لدنك رحمة، انك أنت الوهاب.) (2)
اللهم، اليك توجهت، و رضاك طلبت، و ثوابك ابتغيت، و بك آمنت، و عليك توكلت، أللهم، أقبل علي [يا: الي] بوجهك، و أقبل اليك بقلبي، أللهم، أعني علي ذكرك و شكرك و حسن عبادتك. الحمد لله الذي جعلني ممن يناجيه. اللهم، لك الحمد علي ما هديتني، و لك الحمد علي ما فضلتني، و لك الحمد علي ما رزقتني، و لك الحمد علي كل بلآء حسن ابتليتني، أللهم، تقبل صلاتي، و تقبل دعآئي، و اغفر لي، و ارحمني، و تب علي، انك أنت التواب الرحيم؛
خدايا، براستي كه من حضرت محمد، پيامبرت، پيامبر رحمت، و اهل بيتش اوصياي مورد پسندت را در پيشاپيش خواسته هايم مقدم مي دارم، و به واسطه ي آنان به سوي تو توسل مي جويم، پس مرا به واسطه ي ايشان در دنيا و آخرت در نزد خويش آبرومند، و از مقربان درگاهت قرار ده. خداوندا، نمازم را به واسطه ي آنان قبول، و دعايم را به خاطر آنان مستجاب، و گناهانم را به جهت آنان آمرزيده، و روزي ام را به خاطر آنان وسعت ده، و به وجه [و اسماء و صفات] گرامي ات، يك نگاه و گوشه ي چشمي به من بنما به گونه اي كه كرامت و ايمانم به آن كامل گردد، آنگاه نگاهت را از من برنگردان مگر اينكه مرا آمرزيده و توبه ام را پذيرفته باشي.
«پروردگارا، بعد از آنكه هدايتمان فرمودي دلهايمان را منحرف مفرما، و رحمتي از جانب خويش ارزاني مان دار، براستي كه تويي بسيار بخشنده.»
خداوندا، تنها به سوي تو متوجه شدم، و تنها خشنودي تو را خواستارم و فقط ثواب تو را خواهانم، و تنها به تو ايمان آورده و فقط بر تو توكل نمودم. خدايا، با وجه [و اسماء و صفات] ات به سوي من روي كن، و دل مرا به سوي خود كن، خداوندا، مرا بر ذكر و شكر و سپاسگزاري و عبادت نيكويت ياري فرما. سپاس خدايي را كه مرا از كساني قرار داد كه با او مناجات مي كنند. خدايا، ستايش بر تو به خاطر اينكه مرا هدايت فرمودي، و سپاس براي توست به جهت اينكه مرا فضيلت دادي، و ستايش براي توست به خاطر اينكه مرا روزي دادي، و سپاس براي تو به جهت هر گرفتاري نيكويي كه مرا بدان گرفتار و امتحان نمودي، خدايا نمازم را قبول، و دعايم را مستجاب فرما، و مرا بيآمرز و بر من رحم آر، و توبه ام را بپذير، براستي كه تو بسيار توبه پذير و مهربان هستي.»

بهترين مكان براي خواندن نماز واجب و مستحب
توجه داشته باش كه خواندن نماز نافله در غير مسجد افضل است، و بپا داشتن نماز واجب در مساجد اكمل مي باشد.(3)

مسأله: مستحب است نماز را در مشاهد مشرفه برگزار نمايند كه حتي از مساجد هم برترند و در روايت وارد شده است كه نماز در حرم اميرمؤمنان عليه السلام برابر با دويست هزار نماز است. (4)
مسأله: نماز در روضه و حرم انبيا و مقام اوليا و صلحا و علما و عباد مستحب است اگر چه زنده باشند. (5)
پيامبر اكرم صلي­الله­عليه­وآله­وسلم مي فرمايد:
«اجابة المؤذن رحمة، و ثوابه الجنة، و من لم يجب خاصمته يوم القيمة، فطوبي لمن أجاب داعي الله، و مشي الي المسجد، و لا يجيبه و لا يمشي الي المسجد الا مؤمن من أهل الجنة؛ (6)
دعوت مؤذن را پذيرفتن، توفيق و رحمت الهي است و پاداش آن بهشت مي باشد. و كسي كه اين دعوت را پاسخ نگويد در روز قيامت با وي ستيز خواهم نمود، خوشا به حال آنان كه نداي دعوت كننده ي به سوي خدا را پاسخ گفته به سوي مسجد حركت كنند و تنها مؤمني كه در بهشت ساكن خواهد بود، نداي منادي الهي را پاسخ داده و به سوي مسجد گام برمي دارد.»
مسأله: زياد رفتن به مسجد و رفتن در مسجدي كه نمازگزار ندارد مستحب است. (7)
پيامبر اكرم صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمودند:
«من أحب الله فليحبني، و من أحبني فليحب عترتي، اني تارك فيكم الثقلين: كتاب الله و عترتي، و من أحب عترتي فليحب القرآن، و من أحب القرآن فليحب المساجد؛ فانها أفنية الله و أبنيته أذن في رفعها، و بارك فيها، ميمونة ميمون أهلها، مزينة مزين أهلها، محفوظة محفوظ أهلها، هم في صلاتهم و الله في حوائجهم، هم في مساجدهم و الله من ورائهم؛ (8)
هر كسي كه خداوند را دوست دارد بايد مرا نيز دوست بدارد. و هر كس به من محبت ورزد بايد به خاندانم نيز محبت ورزد، به درستي و تحقيق من در ميان شما دو چيز گران قدر يعني كتاب خدا و خاندانم را به جاي گذاشته ام. هر كس كه عترتم را دوست داشته باشد بايد قرآن را نيز دوست بدارد و دوستدار قرآن بايد دوستدار مساجد نيز باشد چرا كه مساجد، مكان ملاقات با خداوند و خانه هاي او است كه خود فرمان به برپايي آنها داده (9) و آن را مبارك گردانيده است. مساجد، فرخنده و اهل آن نيز فرخنده اند. مساجد و اهل آن هر دو آراسته و محفوظند. اهل مسجد هنوز در حال نماز هستند كه خداوند حوايج آنها را رفع مي نمايد. آنان در مسجدند و خداوند پشتيبان و ياور آنها است.»
پيامبر اكرم صلي­الله­عليه­وآله­وسلم فرمودند:
«ما من يوم الا و ملك ينادي في المقابر؛ من تغبطون؟ فيقولون: أهل المساجد يصلون و لا نقدر و يصومون و لا نقدر؛ (10)
هيچ روزي نيست مگر آن كه ملكي در قبرستان ها ندا مي دهد كه [اي اهل قبرستان! آرزو داريد مثل چه كسي باشيد و به چه كسي مي گوييد خوش به حالش، يعني] به چه كسي غبطه مي خوريد؟ آنان در جواب مي گويند: به اهل مساجد كه نماز مي خوانند و ما نمي توانيم و روزه مي گيرند و ما امكان روزه گرفتن برايمان نيست.»
«ثم أورثنا الكتاب الذين اصطفينا من عبادنا فمنهم ظالم لنفسه و منهم مقتصد و منهم سابق بالخيرات؛ (11)
سپس اين كتاب آسماني (قرآن) را به گروهي از بندگان برگزيده خود به ميراث داديم [كه آنان وارث حقيقي انبيا باشند اما] از ميان آنها عده اي بر خود ستم كردند و عده اي ميانه رو بودند و عده اي به اذن خداوند در نيكي از همه پيشي گرفتند. »
حضرت علي عليه السلام [در توضيح آيه ي شريفه قبل] مي فرمايد:
«السابق من دخل المسجد قبل الأذان، و المقتصد من دخله بعد الأذان، و الظالم من دخله بعد الاقامة؛ (12)
[يكي از مصاديق] «سابق؛ پيشي گيرنده.»
كسي است كه قبل از اذان داخل مسجد مي شود و [يكي از مصاديق] «مقتصد؛ ميانه رو» كسي است كه بعد از گفتن اذان داخل مسجد مي شود و [يكي از مصاديق] «ظالم؛ ستم كننده» كسي است بعد از گفتن اقامه داخل مسجد مي شود [كه اين شخص به خودش ظلم و ستم كرده است].» (13)

پاورقي

1- بقره (2): 286.
2- آل عمران (3): 8.
3- ادب حضور ، ترجمه فلاح السائل ، مؤلف: سيد بن طاووس (ره) ، ص173-177.
4- العروة الوثقي، ج 1، فصل 14 في الامكنة المكروهة 5.
5- العروة الوثقي، ج 1، فصل 14 في الامكنة المكروهة 5.
6- بحارالانوار، ج 81، ص 154.
7- توضيح المسائل مراجع، مسأله 896.
8- مستدرك الوسائل، ج 3، ص 355، ابواب احكام المساجد، باب 1، حديث 2.
9- نور (24) آيه 36.
10- مستدرك الوسائل، ج 3، ص 227، ابواب احكام مسجد باب 3، حديث 19.
11- فاطر (35) آيه 32.
12- مستدرك الوسائل، ج 3، ص 240، باب 52، حديث 4.
13- دانستني هاي لازم از نماز ، محمد وحيدي ،ص149-1540.

بازگشت