اول از موارد تيمم:

آنكه تهيه آب به قدر وضو يا غسل ممكن نباشد.

648 اگر انسان در آبادي باشد، بايد براي تهيه آب وضو و غسل بقدري جستجو كند كه از پيدا شدن آن نااميد شود. و اگر در بيابان باشد، چنانچه زمين آن پست و بلند است و يا به واسطه درخت و مانند آن، عبور در آن زمين مشكل است، بايد در هر يك از چهار طرف به اندازه پرتاب يك تير قديمي كه با كمان پرتاب مي كردند در جستجوي آب برود. و اگر زمين آن اين طور نيست، بايد در هر طرف به اندازه پرتاب دو تير جستجو نمايد.

649 اگر بعضي از چهار طرف هموار و بعضي ديگر پست و بلند يا عبور در آن مشكل باشد، در طرفي كه هموار است به اندازه پرتاب دو تير و در طرفي كه اين طور نيست به اندازه پرتاب يك تير جستجو كند.

650 در هر طرفي كه يقين دارد آب نيست، در آن طرف جستجو لازم نيست.

651 كسي كه وقت نماز او تنگ نيست و براي تهيه آب وقت دارد اگر يقين دارد در محلي دورتر از مقداري كه بايد جستجو كند آب هست در صورتي كه مانعي نباشد و مشقت هم نداشته باشد بايد براي تهيه آب برود و اگر گمان دارد آب هست رفتن به آن محل لازم نيست ولي اگر اطمينان داشته باشد بنابر احتياط واجب بايد براي تهيه آب به آن محل برود.

652 لازم نيست خود انسان در جستجوي آب برود، بلكه مي تواند كسي را كه به گفته او اطمينان دارد بفرستد. و در اين صورت اگر يك نفر از طرف چند نفر برود،كافي است.

653 اگر احتمال دهد كه داخل بار سفر خود يا در منزل يا در قافله آب هست بايد بقدري جستجو نمايد كه به نبودن آب يقين كند يا از پيدا كردن آن نااميد شود.

654 اگر پيش از وقت نماز جستجو نمايد و آب پيدا نكند و تا وقت نماز همان جا بماند، لازم نيست كه دوباره در جستجوي آب برود.

655 اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو كند و آب پيدا نكند و تا وقت نماز ديگر در همانجا بماند، جستجو لازم نيست.

656 اگر از درنده بترسد يا جستجوي آب به قدري سخت باشد كه نتواند تحمل كند يا وقت نماز به قدري تنگ باشد كه هيچ نتواند جستجو كند، جستجو لازم نيست. ولي اگر بتواند مقداري جستجو كند، به همان مقدار جستجو لازم است. و اگر از دزد بر جان يا مال خودش بترسد، نبايد در جستجوي آب برود. ولي اگر مالي كه احتمال مي دهد از بين برود، به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس ديگري هم نداشته باشد، جستجوي آب واجب است.

657 اگر در جستجوي آب نرود تا وقت نماز تنگ شود، معصيت كرده ولي نمازش با تيمم صحيح است.

658 كسي كه يقين دارد آب پيدا نمي كند، چنانچه دنبال آب نرود و با تيمم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد كه اگر جستجو مي كرد آب پيدا مي شد، نمازش باطل است.

659 اگر بعد از جستجو آب پيدا نكند و با تيمم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد در جايي كه جستجو كرده آب بوده، نماز او صحيح است.

660 اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضو داشته باشد و بداند كه اگر وضوي خود را باطل كند، نمي تواند وضو بگيرد، چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوي خود را نگهدارد، نبايد آن را باطل نمايد. و همچنين است اگر بداند يا دو شاهد عادل خبر دهند كه تهيه آب براي او ممكن نيست. بلكه اگر احتمال صحيح عقلايي هم بدهد، احتياط واجب آن است كه وضوي خود را باطل نكند.

661 اگر پيش از وقت نماز وضو داشته باشد و بداند يا احتمال عقلايي دهد يا دو شاهد عادل خبر دهند كه اگر وضوي خود را باطل كند، تهيه آب براي او ممكن نيست، چنانچه بتواند بدون ضرر و مشقت وضوي خود را نگهدارد، احتياط واجب آن است كه آن را باطل نكند.

662 كسي كه فقط به مقدار وضو يا به مقدار غسل آب دارد، اگر بداند يا دو شاهد عادل خبر دهند كه اگر آن را بريزد آب پيدا نمي كند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ريختن آن حرام است. و احتياط واجب آن است كه پيش از وقت نماز هم آن را نريزد، بلكه خالي از قوت نيست. و هرگاه احتمال عقلايي هم بدهد كه اگر آب را بريزد ديگر آب پيدا نمي كند، احتياط واجب آن است كه پيش از وقت نماز هم آب را نريزد.

663 كسي كه مي داند يا دو شاهد عادل خبر دهد كه آب پيدا نمي كند، اگر بعداز داخل شدن وقت نماز وضوي خود را باطل كند يا آبي كه دارد بريزد، معصيت كرده ولي نمازش با تيمم صحيح است. اگر چه احتياط مستحب آن است كه قضاي آن نماز را بخواند.