نماز جماعت

مسأله 1400 - مستحب است نمازهاي يوميه را به جماعت بخوانند ودر نماز صبح ومغرب وعشاء خصوصا براي همسايهء مسجد وكسي كه صداي اذان مسجد را مي شنود بيشتر سفارش شده است

مسأله 1401 - اگر يك نفر به امام جماعت اقتداء كند هر ركعت از نماز آنا ن ثواب صد وپنجاه نماز دارد واگر دو نفر اقتداء كنند هر ركعتي ثواب ششصد نما ز دارد وهرچه بيشتر شوند ثواب نمازشان بيشتر مي شود تا به ده نفر برسند وعده آنان كه از ده گذشت ، اگر تمام آسمانها كاغذ ودرياها مركب ودرختها قلم وجن وانس وملائكه نويسنده شوند ، نمي توانند ثواب يك ركعت آن را بنويسند

مسأله / صفحة 247 / 1402 - حاضر نشدن به نماز جماعت از روي بي اعتنايي جايز نيست وسزاوار نيست كه انسان بدون عذر نماز جماعت را ترك كند

مسأله 1403 - مستحب است انسان صبر كند كه نماز را به جماعت بخواند ونماز جماعت از نماز اول وقت كه فرادي يعني تنها خوانده شود بهتر است ، ونيز نماز جماعتي را كه مختصر بخوانند از نماز فرادي كه آن را طول بدهند بهتر است

مسأله 1404 - وقتي كه جماعت برپا مي شود ، مستحب است كسي كه نمازش را فرادي خوانده دوباره با جماعت بخواند واگر بعد بفهمد كه نماز دولش باطل بوده ، نماز دوم دو كافي است

مسأله 1045 - اگر مأموم بخواهد نمازي را كه به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند ، اشكال ندارد ، وهمچنين امام مي تواند ثانيا امام شود ، ونيز مأموم مي تواند امام شود

مسأله 1406 - كسي كه در نماز وسواس دارد بحدي كه نماز را باطل مي كند وفقط در صورتي كه نماز را با جماعت بخواند ، از وسواس راحت مي شود ، بايد نماز را با جماعت بخواند

مسأله 1407 - اگر پدر يا مادر به فرزند خود امر كند كه نماز را به جماعت بخواند نماز جماعت بر دو واجب مي شود در صورتي كه ترك آن موجب ايذاء يا عقوق آنها شود ، والا واجب نمي شود

مسأله 1408 - نماز مستحب را نمي شود به جماعت خواند ، مگر نماز استسقاء كه براي آمدن باران مي خوانند

مسأله 1409 - اگر امام جماعت نماز يوميه مي خواند ، هر كدام از نمازهاي يوميه را مي شود به او اقتدا كرد ولي اگر نماز يوميه اش را احتياطا دوباره مي خواند ، اقتداء كردن به دو اشكال دارد

/ صفحة 248 / مسأله 1410 - اگر امام جماعت قضاي نماز يوميه خود را يا كس ديگر را مي خواند مي شود به او اقتداء كرد ولي اگر نماز را احتياطا قضاء مي كند ، اقتداي به دو اشكال دارد

مسأله 1411 - اگر انسان نداند نمازي را كه امام مي خواند نماز واجب يوميه است يا نماز مستحب ، نمي تواند به او اقتداء كند

مسأله 1412 - اگر امام در محراب باشد وكسي پشت سر دو اقتداء نكرده باشد ، كساني كه دو طرف محراب ايستاده اند وبه واسطه ديوار محراب امام را نمي بينند نمي توانند به دو اقتدا كنند ولي اگر كسي پشت سر امام اقتدا كرده باشد ، اقتدا كردن كساني كه دو طرف او ايستاده اند وبه دو متصلند وبه واسطه ديوار محراب امام را نمي بينند اشكال ندارد نماز وجماعتشان صحيح است

مسأله 1413 - اگر به واسطه درازي صف اول ، كساني كه دو طرف صف ايستاده اند امام را نبينند مي توانند اقتدا كنند

ونيز اگر به واسطه درازي يكي از صفهاي ديگر كساني كه دو طرف آن ايستاده اند ، صف جلوي خود را نبينند مي توانند اقتداء نمايند

مسأله 1414 - اگر صفهاي جماعت تا درب مسجد برسد كسي كه مقابل درب پشت ايستاده نمازش صحيح است ونيز نماز كساني كه پشت سر او اقتدا مي كنند صحيح ميباشد ، وهمچنين نماز كساني كه دو طرف دو ايستاده اند وصف جلو را نمي بينند اشكال ندارد

مسأله 1415 - كسي كه پشت ستون ايتساده ، اگر از طرف راست پا چپ به واسطه مأموم ديگر به امام متصل نباشد ، نمي تواند اقتدا كند

مسأله 1416 - جاي ايستادن امام بايد از جاي مأموم بلندتر نباشد ، ولي اگر كمتر از يك وجب بلندتر باش اشكال ندارد ، ونيز اگر زمين سراشيب باشد وامام در طرفي كه بلندتر است بايستد در صورتي كه سراشيبي آن زياد نباشد وطوري باشد كه به آن زمين مسطح بگويند مانعي ندارد

مسأله / صفحة 249 / 1417 - اگر جاي مأموم بلندتر از جاي امام باشد اشكال ندارد ولي اگر به قدري بلند باشد كه نگويند اجتماع كرده اند ، جماعت صحيح نيست

مسأله 1418 - اگر بين كساني كه در يك صف ايستاده اند بچه مميز يعني بچه اي كه خوب وبد را مي فهمد فاصله شود ، چنانچه ندانند نماز دو باطل است مي توانند اقتدا كنند

مسأله 1419 - بعد از تكبير امام اگر صف جلو آماده نماز باشند ، وتكبير گفتن آنان نزد يك باشد ، كسي كه در صف بعد ايستاده مي تواند تكبير بگويد

مسأله 1420 - اگر بداند نماز يك صف از صفهاي جلو باطل است ، در صفهاي بعد نمي توانند اقتدا كند ، ولي اگر نداند نماز آنان صحيح است يا نه ، مي تواند اقتدا نمايد

مسأله 1421 - هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضوء ندارد ، اگر چه خود امام ملتفت نباشد ، نمي تواند به او اقتدا كند

مسأله 1422 - اگر مأموم بعد از نماز بفهمد كه امام عادل نبوده ، يا كافر بوده يا به جهتي نمازش باطل بوده ، مثلا بي وضوء نماز خوانده نمازش صحيح است

مسأله 1423 - اگر در بين نماز شك كند كه اقتدا كرده يا نه ، چنانچه در حالي باشد كه وظيفه مأموم است مثلا به حمد وسوره امام گوش مي دهد مي تواند نماز را به جماعت تمام كند

واگر مشغول كاري باشد كه هم وظيفه امام وهم وظيفه مأموم است مثلا در ركوع يا سجده باشد بايد نماز را به نيت فرادي تمام نمايد

مسأله 1424 - جائز است در بين نماز جماعت ، اگر چه ناچار نشود ، نيت فرادي بكند

مسأله 1425 - اگر مأموم بعد از حمد وسوره امام ، نيت فرادي كند لازم نيست حمد وسوره را بخواند ، ولي اگر پيش از تمام شدن حمد وسوره نيت فرادي نمايد ، بايد مقداري را كه امام نخوانده بخواند

/ صفحة 250 / مسأله 1426 - اگر در بين نماز جماعت نيت فرادي نمايد بنابر احتياط واجب نمي تواند دوباره نيت جماعت كند ، ولي اگر مردد شود كه نيت فرادي كند يا نه وبعد تصميم بگيرد كه نماز را با جماعت تمام كند ، نمازش صحيح است

مسأله 1427 - اگر شك كند كه نيت فرادي كرده يا نه ، بايد بنا بگذارد كه نيت فرادي نكرده است

مسأله 1428 - اگر موقعي كه امام در ركوع است اقتدا كند وبه ركوع امام برسد اگر چه ذكر امام تمام شده باشد نمازش صحيح است ويك ركعت حساب مي شود

اما اگر به مقدار ركوع خم شود وبه ركوع امام نرسد نمازش صحيح است ومخير است نماز را فرادي تمام كند يا بايستد تا امام به ركعت دوم برسد وآن ركعت دوم را ركعت اول خودش قرار بدهد يا متابعت امام را در سجده بكند وآن سجده را هم حساب ننمايد

مسأله 1429 - اگر موقعي كه امام در ركوع است اقتدا كند وبه مقدار ركوع خم شود وشك كند كه به ركوع امام رسيده يا نه نمازش صحيح است ومخير است بين سه عملي كه در مسأله قبل گذشت

مسأله 1430 - اگر موقعي كه امام در ركوع است اقتدا كند وپيش از آنكه به اندازه ركوع خم شود ، امام سر از ركوع بردارد ، مخير است بايستد تا امام براي ركعت بعد برخيزد وآن را ركعت اول نماز خود حساب كند ، ويا نيت فرادي نمايد يا متابعت امام را در سجده بنمايد وآن سجده را حساب نكند

مسأله 1431 - اگر اول نماز يا بين حمد وسوره اقتدا كند وپيش از آنكه به ركوع رود امام از ركوع بر دارد نماز او صحيح است

مسأله 1432 - اگر موقعي برسد كه امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است ، چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد ، بايد بعد از نيت وگفتن تكبيرة الاحرام بنشيند وتشهد را با امام بخواند به قصد ذكر مطلق ، ولي سلام را نگويد وصبر كند تا امام سلام نماز را بدهد ، بعد بايستد وبدون آنكه دوباره نيت كند وتكبير بگويد حمد وسوره را بخواند وآن را ركعت اول نماز خود حساب كند

/ صفحة 251 / مسأله 1433 - مأموم نبايد جلوتر از امام بايستد بلكه اگر مساوي دو بايستد اشكال دارد ، وبايد خيلي كم در جميع حاذت نماز از امام عقبتر باشد ، واگر قد او بلندتر از امام است ، بايد طوري بايستد كه در ركوع وسجود جلوتر از امام نباشد بلكه مساوي هم نباشند

مسأله 1434 - در نماز جماعت بايد بين مأموم وامام پرده ومانند آن كه پشت آن ديده نمي شود فاصله نباشد ، وهمچنين است بين انسان ومأموم ديگري كه انسان به واسطه او به امام متصل شده است ، ولي اگر امام مرد ومأموم زن باشد چنانچه بين آن زن وامام يا بين آن زن ومأموم ديگري كه مرد است وزن به واسطه او به امام متصل شده است پرده ومانند آن باشد اشكال ندارد

مسأله 1435 - اگر بعد از شروع به نماز بين مأموم وامام يا بين مأموم وكسي كه مأموم به واسطه او متصل به امام است ، پرده يا چيز ديگري كه پشت آن را نمي توان ديد فاصله شود چنانچه مأموم فور عمل به وظيفه فرادي نكند نمازش باطل است

مسأله 1436 - واجب است بين جاي سجده مأموم وجاي ايستادن امام بيشتر از يك متر فاصله نباشد وكمتر از آن مانعي ندارد ، ونيز اگر انسان به واسطه مأمومي كه جلوي او ايستاده به امام متصل باشد ، بايد فاصله جاي سجده اش از جاي ايستادن دو بيشتر از يك متر نباشد وبهتر است كه جاي سجده مأموم با جاي كسي كه جلوي او ايستاده ، هيچ فاصله نداشته باشد

مسأله 1437 - اگر مأموم به واسطه كسي كه طرف راست يا چپ او اقتدا كرده به امام متصل باشد واز جلو به امام متصل نباشد ، بايد كسي كه در طرف راست يا چپ او اقتدا كرده بيشتر از يك متر فاصله نداشته باشد

/ صفحة 252 / مسأله 1438 - اگر در نماز بين مأموم وامام ، يا بين مأموم وكسي كه مأموم به واسطه او به امام متصل است ، بيشتر از يك متر فاصله پيدا شود ، چنانچه فور عمل به وظيفه فرادي نكند نمازش باطل است

مسأله 1439 - اگر نماز همه كساني كه در صف جلو هستند تمام شود ، يا همه نيت فرادي نمايند ، چنانچه كساني كه در صف بعد ايستاده اند فور عمل به وظيفه فرادي نمايند نماز صف بعد صحيح است ودر غير اين صورت نماز صف بعد باطل است

مسأله 1440 - اگر در ركعت دوم اقتدا كند لازم نيست حمد وسوره بخواند

ومستحب است قنوت وتشهد را با امام بخواند واحتياط واجب آن است كه موقع خواندن تشهد دست وسينه پا را به زمين بگذارد وزانوها را بلند كند وبايد بعد از تشهد با امام برخيزد و حمد واحتياطا سوره را بخواند واگر براي سوره وقت ندارد ، حمد را تمام كند ودر ركوع يا سجده خود را به امام برساند

ولي اگر در ركوع به امام نرسد ودر سجده به امام برسد ، بهتر است كه قصد فرادي بنمايد

مسأله 1441 - اگر موقعي كه امام در ركعت دوم نماز چهار ركعتي است اقتدا كند بايد در ركعت دوم نمازش كه ركعت سوم امام است بعد از دو سجده بنشيند وتشهد را به مقدار واجب بخواند وبرخيزد وتسبيحات اربعه را ، يك مرتبه بگويد ودر ركوع يا سجده خود را به مام برساند

مسأله 1442 - اگر امام در ركعت سوم يا چهارم باشد ومأموم بداند كه اگر اقتدا كند وحمد را بخواند به ركوع امام نمي رسد ، بنابر احتياط واجب بايد صبر كند تا امام به ركوع رود ، بعد اقتدا نمايد

مسأله 1443 - اگر در ركعت سوم يا چهارم امام اقتدا كند ، بايد حمد واحتياطا سوره را بخواند واگر براي سوره وقت ندارد ، بايد حمد را تمام كند ودر ركوع يا سجده خود را به امام برساند ، ولي اگر در ركوع به امام نرسد ، بهتر است كه قصد فرادي بنمايد

/ صفحة 253 / مسأله 1444 - كسي كه مي داند اگر سوره يا قنوت را تمام كند به ركوع امام نمي رسد چنانچه عمد سوره يا قنوت را بخواند وبه ركوع نرسد اگر چه نمازش صحيح است ولي گناه كرده


مسأله 1445 - كسي كه اطمينان دارد كه اگر سوره را شروع كند يا تمام نمايد به ركوع امام مي رسد ، بهتر است كه سوره را شروع كند ، يا اگر شروع كرده تمام نمايد

مسأله 1446 - كسي كه يقين دارد ، اگر سوره را بخواند به ركوع امام مي رسد چنانچه سوره را بخواند وبه ركوع نرسد نمازش صحيح است

مسأله 1447 - اگر امام ايستاده باشد ومأموم نداند كه در كدام ركعت است مي تواند اقتدا كند ، ولي بايد قرائت را به قصد قربت بخواند واگر چه بعد بفهمد كه امام در ركعت اول يا دوم بوده ، نمازش صحيح است

مسأله 1448 - اگر به خيال اينكه امام در ركعت اول يا دوم است حمد وسوره نخواند وبعد از ركوع بفهمد كه در ركعت سوم يا چهارم بوده ، نمازش صحيح است

ولي اگر پيش از ركوع بفهمد ، بايد قرائت را بخواند واگر وقت ندارد ، فقط حمد را بخواند ودر ركوع يا سجده خود را به امام برساند يا قصد فرادي بنمايد واحوط قصد فرادي است

مسأله 1449 - اگر به خيال اينكه امام در ركعت سوم يا چهارم است حمد وسوره بخواند وپيش از ركوع يا بعد از آن بفهمد كه در ركعت اول يا دوم بوده نمازش صحيح است ، واگر در بين حمد وسوره بفهمد ، لازم نيست آنها را تمام كند

مسأله 1450 - اگر موقعي كه مشغول نماز مستحبي است جماعت برپا شود ، چنانچه اطمينان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد ، مستحب است نماز را رها كند ومشغول نماز جماعت شود

بلكه اگر اطمينان نداشته باشد كه به ركعت اول برسد مستحب است به همين دستور رفتار نمايد

/ صفحة 254 / مسأله 1451 - اگر موقعي كه مشغول نماز سه ركعتي يا چهار ركعتي است جماعت برپ شود چنانچه به ركوع ركعت سوم نرفته واطمينان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد مستحب است به نيت نماز مستحبي نماز را دو ركعتي تمام كند وخود را به جماعت برساند

مسأله 1452 - اگر نماز امام تمام شود ومأموم مشغول تشهد يا سلام اول باش لازم نيست نيت فرادي كند

مسأله 1453 - كسي كه يك ركعت از امام عقب مانده مي تواند به جماعت ادامه دهد تا امام سلام دهد ومي تواند قصد فرادي نموده نماز را تمام كند

واگر به جماعت ادامه داد وركعت اول مأموم يا سوم او بود بنابر احتياط واجب بايد وقتي امام تشهد مي خواند انگشتان دست وسينه پا را به زمين بگذارد وزانوها را بلند نگاه دارد تا امام سلام نماز را بدهد وبعد برخيزيد