شكهاي صحيح

1208 - در نه صورت اگر در شماره ركعتهاي نماز چهار ركعتي شك كند , بايد فكر نمايد پس اگر يقين يا گـمـان به يك طرف پيدا كرد , همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند و گرنه به دستورهايي كه گفته مـي شود عمل نمايد , و آن نه صورت از اين قرار است : اول آنكه بعد از داخل شدن در سجده دوم شك كند كه دو ركعت خوانده است يا سه ركعت , بايد بنا بگذارد كه سه ركعت خوانده است و يك ركعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز بنابر احتياط واجب يك ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.
دوم شـك بين دو و چهار بعد از داخل شدن در سجده دوم كه بايد بنا بگذارد چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند.
سـوم شك بين دو و سه و چهار بعد از داخل شدن در سجده دوم كه بايد بنا را بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته بجا آورد.
چـهـارم شك بين چهار و پنج بعد از داخل شدن در سجده دوم كه بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كـنـد و بـعـد از نماز دو سجده سهو بجا آورد بعيد نيست كه اين حكم جاري شود در هر موردي كه طرف كـمتر شك چهار ركعت باشد مثل شك بين چهار و شش و همچنين بعيد نيست در هر موري كه شك كند بـيـن چـهار ركعت و كمتر از آن و زيادتر از آن پس از داخل شدن در سجده دوم , آنكه بتواند بنا را بر چهار بـگـذارد و وظـيفه هر دو شك را انجام دهد يعني نماز احتياط بخواند از جهت احتمال آنكه از چهار ركعت كمتر خوانده باشد و بعد دو سجده سهو بياورد از جهت احتمال آنكه بيش از چهار ركعت آورده باشد.
و در هـر صـورت اگـر بعد از سجده اول و پيش از داخل شدن در سجده دوم , يكي از چهار شك گذشته براي او پيش آيد , نمازش باطل است .
پنجم شك بين سه و چهار , كه در هر جاي نماز باشد , بايد بنا را بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.
ششم شك بين چهار و پنج در حال ايستادن , بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.
هـفـتـم شك بين سه و پنج در حال ايستادن , بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.
هـشـتـم شـك بين سه و چهار و پنج در حال ايستادن , بايد بنشيند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز , دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته بجا آورد.
نـهـم شك بين پنج و شش در حال ايستادن , بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام نماز را بدهد و دو سجده سهو بجا آورد.
و نيز بنابر احتياط مستحب دو سجده سهو براي ايستادن بي جا در اين چهار صورت بجا آورد.
1209 - اگـر يـكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد چنانچه وقت نماز تنگ باشد كه نتواند نماز را از سر گيرد نبايد نماز را بشكند و بايستي به دستوري كه گفته شد عمل نمايد.
بـلـكه اگر وقت نماز وسعت هم داشته باشد احتياط مستحب آن است كه نماز را نشكند و به دستوري كه گفته شد عمل نمايد.
1210 - اگـر يكي از شكهايي كه نماز احتياط براي آنها واجب است در نماز پيش آيد , چنانچه انسان نماز را تـمام كند , احتياط مستحب آن است كه نماز احتياط را بخواند و بدون خواندن نماز احتياط , نماز را از سر نـگـيـرد , و اگـر پـيـش از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند نماز را از سر بگيرد , نماز دومش هم بنابر احتياط باطل است , ولي اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند , مشغول نماز شود , نماز دومش صحيح است .
1211 - وقتي يكي از شكهاي باطل براي انسان پيش آيد , و بداند كه اگر به حالت بعدي منتقل شود براي او يقين يا گمان پيدا مي شود , در صورتي كه شك باطل او در دو ركعت اول نماز باشد , جايز نيست با حالت شك نماز را ادامه دهد , مثلا اگر در حال ايستادن شك كند كه يك ركعت خوانده يا بيشتر و بداند كه اگر بـه ركـوع رود بـه يـك طـرف يقين يا گمان پيدا مي كند جايز نيست با اين حال ركوع كند , و اما در بقيه شكهاي باطل ظاهرا مي تواند نماز را ادامه دهد تا يقين يا گمان براي او پيدا شود.
1212 - اگـر اول گـمانش به يك طرف بيشتر باشد , بعد دو طرف در نظر او مساوي شود , بايد به دستور شك عمل نمايد.
و اگـر اول دو طـرف در نـظـر او مساوي باشد و به طرفي كه وظيفه او است بنا بگذارد , بعد گمانش به طرف ديگر برود , بايد همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند.
1213 - كسي كه نمي داند گماش به يك طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مساوي است , بايد به دستور شك عمل كند.
1214 - اگر بعد از نماز بداند كه در بين نماز حال ترديدي داشته , كه مثلا دو ركعت خوانده يا سه ركعت , و بـنا را بر سه گذاشته , ولي نداند كه گمانش بخواندن سه ركعت بوده يا هر دو طرف در نظر او مساوي بوده , لازم نيست نماز احتياط را بخواند.
1215 - اگـر بعد از ايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه و در همان موقع يكي از شكهايي كه اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح مي باشد براي او پيش آيد , مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت , چنانچه به دستور آن شك عمل كند نمازش صحيح است , ولي اگر موقعي كه تشهد مي خواند يكي از آن شكها اتفاق بيفتد , چنانچه بر فرض علم به آنكه دو سجده را آورده بايد بنا مي گذاشت بر اينكه در ركعتي است كه تشهد ندارد , نمازش باطل است , همچون مثالي كه گذشت , و گرنه نمازش صحيح است , مثل اينكه شك كند دو ركعت خوانده يا چهار ركعت .
1216 - اگـر پيش از آنكه مشغول تشهد شود يا پيش از ايستادن - در ركعتهايي كه تشهد ندارد - شك كند كـه يـك يـا دو سـجده را بجا آورده يا نه , و در همان موقع يكي از شكهايي كه بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است , برايش پيش آيد نمازش باطل است .
1217 - اگر موقعي كه ايستاده بين سه و چهار يا بين سه و چهار و پنج شك كند و يادش بيايد كه يك يا دو سجده از ركعت پيش را بجا نياورده نمازش باطل است .
1218 - اگـر شك او از بين برود و شك ديگري برايش پيش آيد , مثلا اول شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت , بعد شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت , بايد به دستور شك دوم عمل نمايد.
1219 - اگـر بـعـد از نـمـاز شـك كند كه در حال نماز مثلا بين دو و چهار شك كرده يا بين سه و چهار , مـي تواند به دستور هر دو شك عمل كند و نيز مي تواند نماز را بشكند و پس از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند آن را دوباره بخواند.
1220 - اگـر بـعـد از نـمـاز بفهمد كه در حال نماز شكي براي او پيش آمده , ولي نداند از شكهاي باطل يا صـحـيـح بوده , و اگر از شكهاي صحيح بوده نداند كدام قسم آن بوده است , جايز است نماز را بهم زده و دوباره بخواند.
1221 - كسي كه نشسته نماز مي خواند , اگر شكي كند كه بايد براي آن يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بخواند , بايد يك ركعت نشسته بجا آورد.
و اگر شكي كند كه بايد براي آن دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند , بايد دو ركعت نشسته بجا آورد.
1222 - كـسي كه ايستاده نماز مي خواند , اگر موقع خواندن نماز احتياط از ايستادن عاجز شود , بايد مثل كسي كه نماز را نشسته مي خواند كه حكم آن در مساله پيش گفته شد , نماز احتياط را بجا آورد.
1223 - كـسـي كـه نـشسته نماز مي خواند , اگر موقع خواندن نماز احتياط بتواند بايستد , بايد به وظيفه كسي كه نماز را ايستاده مي خواند عمل كند.