نماز جماعت


نماز جماعت

1399 مستحب است نمازهاي واجب خصوصا نمازهاي يوميه را به جماعت بخوانند ودر نماز صبح و مغرب و عشا خصوصا براي همسايه مسجد و كسي كه صداي اذان مسجد را مي شنود بيشتر سفارش شده است.

1400 در روايتي وارد شده است كه اگر يك نفر به امام جماعت اقتدا كند هر ركعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا كنند هر ركعتي ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بيشتر شوند ثواب نمازشان بيشتر مي شود تا به ده نفر برسند و عده آنان كه از ده گذشت اگر تمام آسمانها كاغذ و درياها مركب و درختها قلم و جن و انس و ملائكه نويسنده شوند، نمي توانند ثواب يك ركعت آن را بنويسند.

1401 حاضر نشدن به نماز جماعت از روي بي اعتنايي جايز نيست و سزاوار نيست كه انسان بدون عذر نماز جماعت را ترك كند.

1402 مستحب است انسان صبر كند كه نماز را به جماعت بخواند. و نماز جماعت از نماز اول وقت كه فرادي يعني تنها خوانده شود، بهتر است. و نيز نماز جماعتي را كه مختصر بخواند، از نماز فرادي كه آن را طول بدهند، بهتر مي باشد.

1403 وقتي كه جماعت بر پا مي شود مستحب است كسي كه نمازش را فرادي خوانده دوباره با جماعت بخواند و اگر بعد بفهمد كه نماز اولش باطل بوده نماز دوم او كافي است.

1404 اگر امام يا ماموم بخواهد نمازي را كه به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند، در صورتي كه جماعت دوم و اشخاص آن غير از اول باشد، اشكال ندارد.

1405 كسي كه در نماز وسواس دارد و فقط در صورتي كه نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت مي شود، بايد نماز را با جماعت بخواند.

1406 اگر پدر يا مادر به فرزند خود امر كند كه نماز را به جماعت بخواند چون اطاعت پدر و مادر واجب است، بنابر احتياط واجب بايد نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نمايد.

1407 احتياط واجب آن است كه نماز عيد فطر و قربان را در زمان غيبت امام عليه السلام با جماعت نخوانند، ولي به قصد رجاء مانع ندارد و نمازهاي مستحبي را هم نمي شود به ماعت خواند مگر نماز استسقاء كه براي آمدن باران مي خوانند.

1408 موقعي كه امام جماعت نماز يوميه مي خواند هر كدام از نمازهاي يوميه را مي شود به او اقتدا كرد ولي اگر نماز يوميه اش را احتياطا دوباره مي خواند فقط در صورتي كه ماموم احتياطش با امام يكي باشد مي تواند به او اقتدا كند.

1409 اگر امام جماعت قضاي نماز يوميه خود را مي خواند مي شود به او اقتدا كرد، ولي اگر نمازش را احتياطا قضا مي كند يا قضاي احتياطي نماز كس ديگر را مي خواند اگر چه براي آن پول نگرفته باشد اقتداي به او اشكال دارد ولي اگر انسان بداند صورت اقتداي به او اشكال ندارد.

1410 اگر انسان نداند نمازي را كه امام مي خواند نماز واجب يوميه است يا نماز مستحب نمي تواند به او اقتدا كند.

1411 اگر امام در محراب باشد و كسي پشت سر او اقتدا نكرده باشد كساني كه دو طرف محراب ايستاده اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمي بينند،نمي توانند اقتدا كنند، بلكه اگر كسي هم پشت سر امام اقتدا كرده باشد اقتدا كردن كساني كه دو طرف او ايستاده اند و به واسطه ديوار محراب امام را نمي بينند اشكال دارد، بلكه باطل است.

1412 اگر به واسطه درازي صف اول، كساني كه دو طرف صف ايستاده اند امام را نبينند مي توانند اقتدا كنند و نيز اگر به واسطه درازي يكي از صفهاي ديگر، كساني كه دو طرف آن ايستاده اند، صف جلوي خود را نبينند، مي توانند اقتدا نمايند.

1413 اگر صفهاي جماعت تا درب مسجد برسد كسي كه مقابل درب پشت صف ايستاده نمازش صحيح است، و نيز نماز كساني كه پشت سر او اقتدا مي كنند، صحيح مي باشد ولي نماز كساني كه دو طرف او ايستاده اند و صف جلو را نمي بينند، اشكال دارد، بلكه باطل است.

1414 كسي كه پشت ستون ايستاده، اگر از طرف راست يا چپ به واسطه ماموم ديگر به امام متصل نباشد نمي تواند اقتدا كند. بلكه اگر از دو طرف هم متصل باشد، ولي از صف جلو حتي يك نفر را هم نبيند، جماعت او صحيح نيست.

1415 جاي ايستادن امام بايد از جاي ماموم بلندتر نباشد ولي اگر مكان امام مقدار خيلي كمي بلندتر باشد، اشكال ندارد. و نيز اگر زمين سراشيب باشد و امام در طرفي كه بلندتر است بايستد در صورتي كه سراشيبي آن زياد نباشد و طوري باشد كه به آن زمين مسطح بگويند مانعي ندارد.

1416 اگر جاي ماموم بلندتر از جاي امام باشد در صورتي كه بلندي به مقدار متعارف زمان قديم باشد مثل آن كه امام در صحن مسجد و ماموم در پشت بام بايستد اشكال ندارد، ولي اگر مثل ساختمانهاي چند طبقه اين زمان باشد، جماعت اشكال دارد.

1417 اگر بين كساني كه در يك صف ايستاده اند بچه مميز يعني بچه اي كه خوب و بد را مي فهمد فاصله شود، چنانچه ندانند نماز او باطل است، مي توانند اقتدا كنند.

1418 بعد از تكبير امام اگر صف جلو آماده نماز، و تكبير گفتن آنان نزديك باشد كسي كه در صف بعد ايستاده، مي تواند تكبير بگويد ولي احتياط مستحب آن است كه صبر كند تا تكبير صف جلو تمام شود.

1419 اگر بداند نماز يك صف از صفهاي جلو باطل است، در صفهاي بعد نمي تواند اقتدا كند، ولي اگر نداند نماز آنان صحيح است يا نه، مي تواند اقتدا نمايد.

1420 هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضو ندارد، اگر چه خود امام ملتفت نباشد، نمي تواند به او اقتدا كند.

1421 اگر ماموم بعد از نماز بفهمد كه امام عادل نبوده، يا كافر بوده، يا به جهتي نمازش باطل بوده، مثلا بي وضو نماز خوانده، نمازش صحيح است.

1422 اگر در بين نماز شك كند كه اقتدا كرده يا نه، چنانچه در حالي باشد كه وظيفه ماموم است، مثلا به حمد و سوره امام گوش مي دهد بايد نماز را به جماعت تمام كند، و اگر مشغول كاري باشد كه هم وظيفه امام و هم وظيفه ماموم است مثلا در ركوع يا سجده باشد، بايد نماز را به نيت فرادي تمام نمايد.

1423 انسان در بين نماز جماعت مي تواند نيت فرادي كند.

1424 اگر ماموم به واسطه عذري بعد از حمد و سوره امام نيت فرادي كند، لازم نيست حمد و سوره را بخواند، ولي اگر پيش از تمام شدن حمد و سوره نيت فرادي نمايد، بايد مقداري را كه امام نخوانده بخواند.

1425 اگر در بين نماز جماعت نيت فرادي نمايد، بنابر احتياط واجب نبايد دوباره نيت جماعت كند. ولي اگر مردد شود كه نيت فرادي كند يا نه، و بعد تصميم بگيرد نماز را با جماعت تمام كند، نمازش صحيح است.

1426 اگر شك كند كه نيت فرادي كرده يا نه، بايد بنا بگذارد كه نيت فرادي نكرده است.

1427 اگر موقعي كه امام در ركوع است، اقتدا كند و به ركوع امام برسد، اگر چه ذكر امام تمام شده باشد، نمازش به طور جماعت صحيح است و يك ركعت حساب مي شود، اما اگر به مقدار ركوع خم شود و به ركوع امام نرسد، نمازش به طور فرادي صحيح مي باشد و بايد آن را تمام نمايد.

1428 اگر موقعي كه امام در ركوع است اقتدا كند و به مقدار ركوع خم شود و شك كند كه به ركوع امام رسيده يا نه، نمازش صحيح است و فرادي مي شود.

1429 اگر موقعي كه امام در ركوع است اقتدا كند و پيش از آن كه به اندازه ركوع خم شود، امام سر از ركوع بردارد، مي تواند نيت فرادي كند، يا صبر كند تا امام براي ركعت بعد برخيزد و آن را ركعت اول نماز خود حساب كند و لي اگر برخاستن امام به قدري طول بكشد كه نگويند اين شخص نماز جماعت مي خواند، بايد نيت فرادي نمايد.

1430 اگر اول نماز يا بين حمد و سوره اقتدا كند و پيش از آن كه به ركوع رود امام سر از ركوع بردارد، نماز او به طور جماعت صحيح است، و بايد ركوع كند و خود را به امام برساند.

1431 اگر موقعي برسد كه امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد، بايد بعد از نيت و گفتن تكبيرة الاحرام بنشيند و تشهد را با امام بخواند ولي سلام را نگويد و صبر كند تا امام سلام نماز را بدهد، بعد بايستد و بدون آن كه دوباره نيت كند و تكبير بگويد، حمد و سوره را بخواند و آن را ركعت اول نماز خود حساب كند.

1432 ماموم نبايد جلوتر از امام بايستد، و اگر مساوي او هم بايستد، اشكال دارد و به احتياط واجب بايد كمي عقب تر از امام بايستد، اگر چه قد او بلندتر از امام باشد، كه در ركوع و سجود سرش جلوتر از امام باشد.

1433 در نماز جماعت بايد بين ماموم و امام پرده و مانند آن كه پشت آن ديده نمي شود فاصله نباشد، و همچنين است بين انسان و ماموم ديگري كه انسان به واسطه او به امام متصل شده است ولي اگر امام، مرد و ماموم زن باشد چنانچه بين آن زن و امام يا بين آن زن و ماموم ديگري كه مرد است و زن به بواسطه او به امام متصل شده است پرده و مانند آن باشد اشكال ندارد.

1434 اگر بعد از شروع به نماز بين ماموم و امام يا بين ماموم و كسي كه ماموم به واسطه او متصل به امام است پرده يا چيز ديگري كه پشت آن را نمي توان ديد فاصله شود، نمازش فرادي مي شود، و صحيح است.

1435 اگر بين جاي سجده ماموم و جاي ايستادن امام به قدر گشادي بين دو قدم فاصله باشد اشكال ندارد، و نيز اگر بين انسان به واسطه مامومي كه جلوي او ايستاده و انسان به وسيله او به امام متصل است به همين مقدار فاصله باشد نمازش اشكال ندارد، و احتياط مستحب آن است كه جاي سجده ماموم با جاي كسي كه جلوي او ايستاده هيچ فاصله نداشته باشد.

1436 اگر ماموم به واسطه كسي كه طرف راست يا چپ او اقتدا كرده به امام متصل باشد و از جلو به امام متصل نباشد، چنانچه به اندازه گشادي بين دو قدم هم فاصله داشته باشند نمازش صحيح است.

1437 اگر در نماز بين ماموم و امام يا بين ماموم و كسي كه ماموم به واسطه او به امام متصل است بيشتر از يك قدم بزرگ فاصله پيدا شود نمازش فرادي مي شود و صحيح است.

1438 اگر نماز همه كساني كه در صف جلو هستند تمام شود يا همه نيت فرادي نمايند، اگر فاصله به اندازه يك قدم بزرگ نباشد نماز صف بعد به طور جماعت صحيح، و اگر بيشتر از اين مقدار باشد فرادي مي شود و صحيح است.

1439 اگر در ركعت دوم اقتدا كند قنوت و تشهد را با امام مي خواند و احتياط آن است كه موقع خواندن تشهد انگشتان دست و سينه پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند كند و بايد بعد از تشهد با امام برخيزد و حمد و سوره را بخواند و اگربراي سوره وقت ندارد، حمد را تمام كند و در ركوع يا سجده خود را به امام برساند، يا نيت فرادي كند و نمازش صحيح است، ولي اگر در سجده به امام برسد، بهتر است كه احتياطا نماز را دوباره بخواند.

1440 اگر موقعي كه امام در ركعت دوم نماز چهار ركعتي است اقتدا كند، بايددر ركعت دوم نمازش كه ركعت سوم امام است، بعد از دو سجده بنشيند و تشهد را به مقدار واجب بخواند و برخيزد، و چنانچه براي گفتن سه مرتبه تسبيحات وقت ندارد،يك مرتبه بگويد و در ركوع يا سجده خود را به امام برساند.

1441 اگر امام در ركعت سوم يا چهارم باشد و ماموم بداند كه اگر اقتدا كند و حمد را بخواند به ركوع امام نمي رسد، بنابر احتياط واجب بايد صبر كند تا امام به ركوع رود، بعد اقتدا نمايد.

1442 اگر در ركعت سوم يا چهارم امام اقتدا كند، بايد حمد و سوره را بخواند و اگر براي سوره وقت ندارد بايد حمد را تمام كند و در ركوع يا سجده خود را به امام برساند، ولي اگر در سجده به امام برسد بهتر است كه احتياطا نماز را دوباره بخواند.

1443 كسي كه مي داند اگر سوره را بخواند در ركوع به امام نمي رسد، بايد سوره را نخواند، ولي اگر خواند نمازش صحيح است.

1444 كسي كه اطمينان دارد كه اگر سوره را شروع كند يا تمام نمايد به ركوع امام مي رسد، احتياط واجب آن است كه سوره را شروع كند يا اگر شروع كرده تمام نمايد.

1445 كسي كه يقين دارد، اگر سوره را بخواند به ركوع امام مي رسد، چنانچه سوره را بخواند و به ركوع نرسد نمازش صحيح است.

1446 اگر امام ايستاده باشد و ماموم نداند كه در كدام ركعت است مي تواند اقتدا كند ولي بايد حمد و سوره را به قصد قربت بخواند و اگر چه بعد بفهمد كه امام در ركعت اول يا دوم بوده نمازش صحيح است.

1447 اگر به خيال اين كه امام در ركعت اول يا دوم است حمد و سوره نخواند و بعد از ركوع بفهمد كه در ركعت سوم يا چهارم بوده نمازش صحيح است. ولي اگر پيش از ركوع بفهمد بايد حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد فقط حمد را بخواند و در ركوع يا سجده خود را به امام برساند.

1448 اگر به خيال اين كه امام در ركعت سوم يا چهارم است حمد و سوره را بخواند و پيش از ركوع يا بعد از آن بفهمد كه در ركعت اول يا دوم بوده نمازش صحيح است.

1449 اگر موقعي كه مشغول نماز مستحبي است جماعت بر پا شود چنانچه اطمينان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد، مستحب است نماز را رها كند و مشغول نماز جماعت شود بلكه اگر اطمينان نداشته باشد كه به ركعت اول برسد مستحب است به همين دستور رفتار نمايد.

1450 اگر موقعي كه مشغول نماز سه ركعتي يا چهار ركعتي است جماعت بر پا شود چنانچه به ركوع ركعت سوم نرفته و اطمينان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد، مستحب است به نيت نماز مستحبي نماز را دو ركعتي تمام كند و خود را به جماعت برساند.

1451 اگر نماز امام تمام شود و ماموم مشغول تشهد يا سلام اول باشد لازم نيست نيت فرادي كند.

1452 كسي كه يك ركعت از امام عقب مانده وقتي امام تشهد ركعت آخر را مي خواند مي تواند برخيزد و نماز را تمام كند و يا انگشتان دست، و سينه پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند نگه دارد و صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد.


بازگشت