آيت الله العظمي روح الله الموسوي الخميني (ره)


( 1409- 1320هـ ق )
ولادت
حضرت آيت الله العظمي سيد روح الله مصطفوي خميني (ره) فرزند سيد مصطفي، در 20 جمادي الثاني سال 1320(ه ق) در شهر خمين به دنيا آمد.
تحصيلات
سيد روح الله از همان كودكي تحصيلات خود را آغاز نمود و از زماني كه طفلي خردسال بود شروع به فراگيري علوم اهلبيت ( صلوات الله عليهم) نمود.
در آغاز، معلمي به نام ميرزا محمود به خانه مي آمد و او را درس مي داد. پس از آن نزد معلم ديگري به نام ملا ابو القاسم رفت. بعد از آن به مدرسه رفت تا از علوم جديد نيز بهره مند گردد. او مدتي نيز نزد برادر بزرگش آيت الله پسنديده به فراگيري علوم اسلامي پرداخت.
در سال 1339 هجري در 19 سالگي به اراك رفت تا از حوزه ي علميه اراك كه در آن زمان زير نظر حضرت آيت الله شيخ عبد الكريم حائري يزدي (ره) اداره مي شد بهره مند گردد.
دروس سطح را نزد استاد خود سيد علي يثربي كاشاني به پايان رساند و پس از آن به فراگيري علم اجتهاد در درس خارج حضرت آيت الله حائري مشغول شد تا به درجه ي اجتهاد نائل آمد.
سفر به قم
حضرت امام خميني در سال 1340 هجري، در سن 20 سالگي همراه استادش حضرت آيت الله حائري، مؤسس حوزه ي علميه ي قم به شهر قم هجرت كرد.
شخصيت علمي
در سال 1355كه حضرت آيت الله عبدالكريم حائري يزدي وفات نمود، امام خميني از چهره هاي سرشناس علمي حوزه علميه قم به شمار مي آمد و در بسياري از علوم عقلي و نقلي به مراتبي عالي رسيده بود و به دليل احاطه گسترده ايشان در علوم عقلي و تحقيقات فلسفي، استاد اول فلسفه در حوزه ي علميه قم به شمار مي آمد و عهده دار پاسخ گويي به شبهات عقلي و ايراداتي كه منحرفان به اسلام وارد مي كردند بود.
يكي از آن شبهات كتاب اسرار هزار ساله بود كه اشكالات فلسفي بر اسلام و تشيع ايراد كرده بود و حضرت امام كتاب كشف الأسرار را در پاسخ آن نگاشت.
تدريس فقه و اصول
امام خميني درس خارج فقه و اصول خود را در سن 44 سالگي و در سال 1364 هجري قمري آغاز نمود، كه مصادف با ورود حضرت آيت الله بروجردي به شهر مقدس قم بود.
تدريس فلسفه
درس فلسفه ي ايشان قبل از سال 1348 هجري قمري شروع شده بود، يعني قبل از 28 سالگي، وي در آن زمان در مدرسه دار الشفا سكونت داشت و از اساتيد بزرگ فلسفه و حكمت الهي به شمار مي آمد.
تدريس عرفان
يكي ديگر از مجالس درس حضرت امام درس عرفان بود. اين درس براي شاگردان خصوصي و مورد اعتماد آن حضرت داير مي شد.
درس اخلاق
از ديگر مجالس درس حضرت امام، درس اخلاق بود. اين درس عمومي بود و حتي تجار و بازاري ها و ديگر اقشار جامعه مي توانستند در آن حضور يابند و جمع فراواني نيز علاوه بر علما و طلاب علوم ديني از تهران براي شركت در آن حاضر مي شدند.
تدريس در نجف
رژيم شاهنشاهي با تبعيد وي به نجف اشرف مي خواست شخصيت او را تحت الشعاع ديگر علماي آن حوزه ي بزرگ قرار دهد، اما شخصيت درخشان امام همچون خورشيدي در ميان ستارگان درخشيد و مورد احترام علماي نجف قرار گرفت.
وي در آن حوزه درس خارج فقه خود را شروع كرد كه از پربارترين درس هاي آن حوزه به شمار مي آمد. كتاب حكومت اسلامي يا ولايت فقيه حضرت امام نيز متن يكي از درس هاي خارج فقه آن حضرت در آن دوران است.
امام خميني در مدت پانزده سال تبعيد خود در نجف، شاگردان فراواني تربيت كرد كه هر يك استوانه اي محكم براي انقلاب اسلامي ايران شدند.يكي از ضربه هايي كه رژيم شاهنشاهي در سال 1356 هجري شمسي به حضرت امام زد شهادت فرزند بزرگ و بازوي تواناي او، آيت الله سيد مصطفي خميني بود.
ايشان زماني كه خبر شهادت فرزندش را شنيد مصمم و استوار فرمود: شهادت مصطفي از الطاف خفيه ي الهي بود.
امام خميني (ره) با تشكيل جمهوري اسلامي ايران فلسفه ي عملي فقه را به تصوير كشيد. و عملا به دنيا اعلام كرد كه اسلام مي تواند جهان را اداره كند و اسلام حامي مستضعفان است و سرانجام، مستكبران را سرنگون خواهد كرد.
مشايخ روايي
امام خميني (ره )از مشايخ روايي زير اجازه روايت داشتند:
1 - شيخ محمدرضا اصفهاني نجفي، آل شيخ محمد تقي اصفهاني، از محدث نوري، از شيخ انصاري.
2 - سيد محسن امين، از سيد محمد هاشم موسوي رضوي هندي، از شيخ انصاري.
3 - شيخ عباس قمي، از محدث نوري، از شيخ انصاري.
4 - سيد ابو القاسم ده كردي اصفهاني، از ميرزا محمد هاشم اصفهاني، از شيخ انصاري.
اساتيد
1 - آيت الله پسنديده، برادر بزرگ ايشان
2 - آيت الله حاج شيخ عبد الكريم حائري، مؤسس حوزه ي علميه ي قم
3 - آيت الله اراكي
4 - آيت الله سيد علي يثربي كاشاني
5 - آيت الله ميرزا محمد علي شاه آبادي
6 - آيت الله حاج ميرزا جواد آقاِ ملكي تبريزي
شاگردان
1 - شهيد آيت الله سيد مصطفي خميني
2 - شهيد آيت الله دكتر مطهري
3 - شهيد آيت الله دكتر بهشتي
4 - آيت الله حسيني خامنه اي
5 - حجت الاسلام هاشمي رفسنجاني
6 - شهيد آيت الله دكتر مفتح
7 - آيت الله صانعي
8 - آيت الله فاضل لنكراني
9 - آيت الله مؤمن
10- آيت الله موسوي اردبيلي
11 - آيت الله سبحاني
تأليفات
1 - مصباح الهداية إلي الخلافة و الولاي
2 - شرح دعاي سحر
3 - شرح اربعين حديث
4 - حاشيه بر فصوص الحكم قيصري و مصباح الأنس
5 - حاشيه بر مفتاح الغيب
6 - أسرار الصلاة يا معراج السالكين
7 - رساله اي در طلب و اراده
8 - حاشيه بر رساله ي شرح حديث رأس الجالوت قاضي سعيد و شرح مستقلي بر حديث.
9 - كشف الأسرار
10 - شرح حديث جنود عقل و جهل
11 - آداب الصلاة
12 - الرسائل
13 - كتاب البيع
14 - كتاب الطهارة
15 - أنوار الهداية في التعليقة علي الكفاية
16 - مناهج الوصول إلي علم الأصول
17 - رسالة في الاجتهاد و التقليد
18 - زبدة الأحكام
19 - المكاسب المحرمة
20 - تحرير الوسيلة
21 - جهاد النفس يا جهاد اكبر
22 - ولايت فقيه
23 - تفسير سوره ي حمد
24 - مناسك حج
25 - ديوان اشعار
وفات
آيت الله خميني در 14 خرداد سال 1368 هجري شمسي، مطابق با 18 شوال 1409 هجري قمري، پس از عمري خدمت و مبارزه عليه طاغوت ديده از اين دنيا فرو بست و به ملكوت اعلي پيوست.
پيكر مطهرش پس از تشييع در بهشت زهراي تهران و در كنار شهداي انقلاب و جنگ تحميلي به خاك سپرده شد و هم اكنون حرم مطهرش زيارتگاه عاشقان اهل بيت عصمت و طهارت (ع) است.

بازگشت