آثار نماز جماعت


برپايي فريضه هاي ديني به صورت دسته جمعي، غير از پاداش هاي فراواني كه ياد شد، در زندگي فردي و اجتماعي امت مسلمان نيز، آثار مثبت و فراواني دارد كه به برخي اشاره مي شود:
1- آثار معنوي
بزرگترين اثر معنوي نماز جماعت، همان پاداش الهي است كه گفته شد. روايت است كه شبي، علي عليه السلام تا سحر به عبادت مشغول بود. چون صبح شد، نماز صبح را به تنهائي خواند و استراحت كرد. رسول خدا صلي الله عليه و آله كه آن حضرت را در جماعت صبح نديد، به خانه ي او رفت. حضرت فاطمه عليهاالسلام از شب زنده داري علي عليه السلام و عذر او از نيامدن به مسجد سخن گفت. پيامبر فرمود: پاداشي كه به خاطر شركت نكردن در نماز جماعت صبح، از دست علي عليه السلام رفت، بيش از پاداش عبادت تمام شب است. (1)
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرموده است:
« لَأَنْ أُصَلِّي الصبحَ فِي جَمَاعَةٍ أَحَبُّ إِلَيَّ مِن ان أُصَلِّي لَيلتي حتّي اصبح» (2)
اگر نماز صبح را به جماعت بخوانم، در نظرم محبوب تر از عبادت و شب زنده داري تا صبح است. به خاطر همين فضيلت و پاداش هاست كه اگر تعداد نمازگزاران از ده نفر بيشتر شود، اگر تمام آسمان ها كاغذ، و درياها مركب و درخت ها قلم شود و فرشتگان بنويسند، پاداش يك ركعت آن را نمي توانند بنويسند. (3)
و نماز جماعت با تأخير، بهتر از نماز فراداي در اول وقت است. (4)

2- آثار اجتماعي
نماز جماعت، مقدمه ي وحدت صفوف و نزديكي دلها و تقويت كننده ي روح اخوت است. نوعي حضور و غياب بي تشريفات، و بهترين راه شناسائي افراد است. نماز جماعت، بهترين، بيشترين، پاكترين و كم خرج ترين اجتماعات دنيا است و نوعي ديد و بازديد مجاني و آگاهي از مشكلات و نيازهاي يكديگر و زمينه ساز تعاون اجتماعي بين آحاد مسلمين است.
3- آثار سياسي
نماز جماعت، نشان دهنده ي قدرت مسلمين و الفت دلها و انسجام صفوف است. تفرقه ها را مي زدايد، بيم در دل دشمنان مي افكند، منافقان را مأيوس مي سازد، خار چشم بدخواهان است. نماز جماعت، نمايش حضور در صحنه و پيوند «امام» و «امت» مي باشد.
4- آثار اخلاقي، تربيتي
در نماز جماعت، افراد در يك صف قرار مي گيرند و امتيازات موهوم صنفي، نژادي، زباني، مالي و... كنار مي رود و صفا و صميميت و نوعدوستي در دلها زنده مي شود و مؤمنان، با ديدار يكديگر در صف عبادت، احساس دل گرمي و قدرت و اميد مي كنند. نماز جماعت، عامل نظم و انضباط و وقت شناسي است. روحيه ي فردگرايي و انزوا و گوشه گيري را از بين مي برد و نوعي مبارزه با غرور و خودخواهي را دربر دارد. نماز جماعت، «وحدت» در گفتار، جهت، هدف و امام را مي آموزد و از آنجا كه بايد پرهيزكارترين و لايق ترين اشخاص، به امامت نماز بايستد، نوعي آموزش و الهام دهنده ي علم و تقوا و عدالت است. نماز جماعت، كينه ها و كدورت ها و سوءظن ها را از ميان مي برد و سطح دانش و عبوديت و خضوع را در جامعه ي اهل نماز، افزايش مي دهد.
به خاطر اين همه آثار است كه به نماز جماعت، آن همه توصيه شده است. حتي نابينايي وقتي از حضور پيامبر، اجازه خواست كه به مسجد نيايد، آن حضرت فرمود: از خانه تا مسجد، ريسماني ببندد و به كمك آن، خود را به نماز جماعت برساند. (5)
و نيز نابيناياني كه اجازه ي ترك شركت در نماز خواستند، رسول خدا صلي الله عليه و آله اجازه نفرمود. (6)
از طرف ديگر، برخورد شديد نسبت به كساني كه به نماز جماعت اهميت نمي دهند، نشان ديگري بر اهميت و سازندگي آن است. در حديث است كه به چنان كسان، همسر ندهيد (7) و معرف آنان نشويد. (8)

پاورقي

1- سفينة البحار، ج 1، جماعت.
2- كنزالعمال، ج 8، حديث 22792.
3- توضيح المسائل امام قدس سره مسئله 1400.
4- توضيح المسائل امام قدس سره مسئله 1402.
5- وسائل الشيعه، ج 5، ص 377.
6- كنزالعمال، ج 8، ص 255.
7- سفينة البحار، ج 1، جماعت.
8- سفينة البحار، ج 1، جماعت؛ پرتوي از اسرار نماز، محسن قرائتي، ص211-217.

بازگشت