عُجب و خودپسندي، آفت عبادت


وقتي آفت به چيزي افتاد، آن را خراب و غير قابل استفاده و گاهي زيانبار مي سازد.
آفت عبادت هم «عُجب» و خودپسندي و غروري است كه در پي عبادت به انسان دست دهد.
عُجب، عبارت است از بزرگ پنداشتن عمل، و شاد شدن و ناز فروختن بدان، و ديدن اين كه نفس در انجام عبادت هيچ كوتاهي نكرده و عبادت از هر جهت كامل است.
عجب از بزرگترين چيزهايي است كه انسان را به هلاكت مي كشاند بلكه عُجب، عمل را از كفه حسنات به كفه گناهان منتقل مي كند، و آن كس را كه بلندمرتبه است به پايين ترين درجه مي كشاند همان گونه كه در روايتهاي پيشين گذشت.
به همين سبب است كه حضرت عيسي عليه السلام مي فرمايد:
«اي گروه حوارييون (1) چه بسيارند چراغهايي كه باد آن را خاموش نموده، و چه بسيارند عابداني كه عجب آنان را تباه نموده است.» (2)
سعيد بن ابي خلف (3) از امام صادق عليه السلام روايت نموده است كه فرمودند:
«بر تو باد كوشش كردن، و البته نفست از اين اعتقاد كه در عبادت و طاعت الهي كوتاهي دارد، خارج نشود، زيرا خداوند آن چنان كه بايد، پرستيده نشده است.» (4)

پاورقي

1- در معناي كلمه حواريون روايت شده كه از امام رضا عليه السلام پرسيده شد چرا اينان را حواريون ناميدند؟ آن حضرت فرمودند: نزد مردم چنين است كه آنان براي اين حواريون ناميده شده اند كه لباس را با شستن از آلودگيها پاك مي نمودند و نزد ما آن است كه آنان خويش را و ديگران را از آلودگيهاي گناه خالص مي نمودند.
2- «يا معاشر الحواريين كم من سراج قد الطفاته الرياح، و كم من عابد افسده العجب.». (عدة الداعي، ص 223، بحارالانوار، ج 69، ص 322).
3- شيخ طوسي (ره) سعيد بن ابي خلف را در كتاب رجال از اصحاب مورد اعتماد امام جعفر صادق و امام موسي كاظم عليهماالسلام دانسته است.
4- الكافي، ج 1، ص 72، حديث 1، عدة الداعي، ص 224، «عليك بالجد، و لا تخرجن نفسك من حد التقصير في عبادة الله و طاعته، فان الله تعالي لا يعبد حق عبادته.».

بازگشت