تعقيبات، بدرقه ي نماز محسوب مي شود.
جدايي از عزيزان و وداع ياران، جانكاه و طاقت فرسا است. نماز، نور چشم پيامبر و پيروان او است، چگونه مي توان آسان با آن، وداع كرد؟!
تعقيبات نماز، نشان آن است كه نمازگزار بر استمرار ارتباط معنوي خود با خداوند مهربان، اصرار دارد. ديدار او با نماز، عاشقانه و وداعش ناباورانه است.
نماز كه پايان يافت، بايد نشست و دعا خواند و ذكر گفت و خدا را ستايش كرد و از او حاجت خواست و حالت معنوي نماز و صورت زيباي عبادت و بندگي را، تا مدتي پس از اتمام نماز، نگه داشت. استمرار بخشيدن به حالت نماز و خواندن دعاهاي مستحب، «تعقيب» نماز است.
مهماني حق ميزبان را ادا مي كند كه قبل از طعام و پس از آن نيز با صاحبخانه، گفت و گو و احوالپرسي و حضور در محضر داشته باشد.
وگرنه آنكه خود را به سر سفره برساند و همين كه خورد، فورا و بي خداحافظي و بي تشكر، برخاسته و ميزبان را ترك كند، بي ادبي كرده است. بي اعتنايي به تعقيبات، بي علاقگي به نماز را مي رساند. (1)
پس از پايان فريضه و نيايش واجب، دعا و مناجات مستحب آغاز مي شود.
در قرآن كريم مي خوانيم:
«فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ إِلي رَبِّكَ فَارْغَب ؛(2)
چون از كاري فارغ شدي، به كار ديگري خود را مشغول كن، و به سوي پروردگارت رغبت نما.»
امام صادق عليه السلام درباره اين آيه شريفه مي فرمايد:
هرگاه پس از سلام دادن، نماز را تمام كردي و هنوز نشسته اي، به دعا براي دنيا و آخرت بپرداز و هنگامي كه از دعا فارغ شدي به خداوند تبارك و تعالي التماس كن، تا آن را از تو بپذيرد. (3)

خواندن قرآن پس از نماز، استغفار كردن، صلوات فرستادن، دعاهاي مختلف خواندن، از خداوند حاجت طلبيدن، تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام، سجده ي شكر و... جزء تعقيبات به حساب مي آيد.