فلسفه نماز چيست


عبادات هدف و فلسفهاي دارند كه اگر انسان به آن بيتوجه باشد

نصيبي از آن نميبرد. اگر انسان شرايط باطني عبادات را رعايت نكند، بهره

لازم از عبادت را نخواهد برد. كساني كه رنج و مشقت عبادت را بر خود

هموار ، اما از روح عبادت غافلند. عبادات آنها به جاي اين كه در روحشان

خشوع و خضوع و كمالات ديگر را به وجود آورد، عجب و غرور و رذايل

ديگر را ايجاد ميكند. چنين عبادتي قطعا جز خستگي نتيجهاي ندارد، اما

نبايد اين نكته كسي را از انجام عبادت باز دارد و نا اميد كند; بلكه فقط

هشداري است كه انسان مراقب باشد عبادتش داراي باطن باشد و روح

عبادت را دريابد و عبادتش همراه با خشوع و حضور قلب باشد. تا از آن بهره

برده و مصداق اين آيه قرار گيرد: ((الذينهم في صلاتهم خاشعون))، (مومنون،

آيه 2)

فلسفه عبادات را تنها در پرتو بينش توحيدي اسلام ، ميتوان دريافت

كرد.

بديهي است تا زماني كه ابعاد مختلف اين بينش، به درستي شناخته

نشود، جايگاه عبادات و هم چنين ديگر برنامههاي عملي آن، روشن

نخواهد شد. در بينش اسلام و اديان توحيدي، انسان و مجموعه هستي،

آفريدههاي خداوند و در مسير حركت به سوي او و معرفت مبدا خويشند.

در اين ديدگاه، هيچ غايتي جز معرفت خداوند براي انسان متصور نيست و

كمال انسان، تنها در اين محدوده رقم ميخورد و تمامي جاذبههاي ديگر،

جملگي براي به حركت درآوردن آدمي و فراخوان وي به معرفت خداوند

هستند.

در اين مسير است كه ((عبادت)) جايگاه خود را پيدا ميكند; آن هم به

صورت عبادتي موزون و حساب شده كه بايد به صورت خاصي به جاي

آورده شود. بدون اين عبادت، سر حيات بيرنگ خواهد شد و انسان در

بيغوله جاذبههاي ديگر، راه اصلي را به فراموشي خواهد سپرد.

مثلا نمازهاي پنج گانه در تمامي عمر، همانند تابلوها و چراغهايي است

كه در مسيري سخت، طولاني و پرحادثه، انسان را به تبعيت از خود فرا

ميخواند تا او را از پرتگاههاي سقوط و گزند حوادث سنگين، باز دارد. بدون

نماز، آدمي در مسير زندگي، گوهر عبوديت خويش را در برابر ذات لايزال

احديت به فراموشي خواهد سپرد و در نتيجه از كمال خويش باز خواهد

ماند. از همين رو، تمامي پيامبران الهي و كتابهاي آسماني، آدمي را به نماز

دعوت كردهاند. آنچه گفته شد، تنها اشارهاي كوتاه به فلسفه فردي نماز بود

و نماز و ديگرعبادات ، از جهات مختلف اجتماعي، فرهنگي، سياسي و...

داراي حكمتهاي عميقي است.

نماز، عملا موجب همبستگي مسلمانان و احساس روح يكرنگي در بين

آنان است; چرا كه همه آنان به يك مشكل و به سمت يك قبله نماز

ميگذارند و اين موضوع، پيامدهاي ارزندهاي خواهد داشت.


ستاد اقامه نماز

بازگشت