برخي از عوامل حواسپرتي در نماز و عدم حضور قلب و توجه در آن عبارتاست ا ز:
1. خيالپردازي و عدم ضبط قوة خيال؛
بدين ترتيب كه خيال انسان، مانند چكاوكي در آن كه دائماً از شاخهاي بهشاخهاي ميآويزد و در يك جا ثابت نميماند و اين مربوط به حب دنيا وتوجه به امور ناچيز دنيوي (مثل بازي، تفريح، خوردن، و...) است.
2. توجه به حواس ظاهري و امور خارجي؛
به واسطة ديدن تصويري يا شنيدن صدايي و... حواس و ذهن نمازگزارمتوجه آن شنيدني يا تصوير ميگردد و از خدا و توجه به او غافل ميگردد.
چه بسا در مدارس ديده شده كه نمازگزاران نوجوان به اطراف خود نگاهميكنند و اصلاً متوجه نماز نيستند.
3. تند خواني و شتاب زدگي در نماز؛
علت سريع خواندن نماز، عدم اهتمام به آن وتوجه به كارهاي روزمره زندگي(مانند درس خواندن، غذا خوردن و...) است.
عدهاي نيز نماز را از سر تكليف واجب ميخوانند و علاقه كمي به نماز دارند.
4. گناه؛
همان گونه كه نماز عامل بازدارنده از گناه است، فحشا و منكرات نيز مانعحضور قلب در نماز ميباشد.
5. چشم چراني ؛
چشم چراني، يكي از بيماريهايي است كه معتاد به آن، در گرفتاري بزرگياست. چشم چراني، بيشتر براي خود شخص مضر است و موجب آشفتگي،
اضطراب، عدم اعتماد به نفس، بيحالي و سستي در نماز ميشود.
6. عدم شناخت مقام و عظمت الهي؛
اشخاصي كه شناخت و معرفت كمتري نسبت به خدا دارند و از عظمت،بزرگي و سلطنت او غافلاند، در نماز و عبادات ديگر سهل انگاري ميكنند ومعمولاً حضور قلب و خشوع و خضوع ندارند.
7. عوامل بيروني (مانند دوست فاسد و مجلس گناه كه باعث ميشوند انساناز نماز و مسجد گريزان باشد).
8. موانع مقدماتي (مانند پرخوري يا گرسنگي، پرخوابي، كسالت و خستگي،جلوگيري از بول و...).
9. خود نمايي و ريا؛ نمازي كه براي خدا خوانده نشود و اخلاص در آنرعايت نگردد، نماز مقبولي نيست. از اين رو شخص رياكار، هيچ وقت به فكرحضور قلب و تمركز حواس در نماز نميافتد.
10. دسيسههاي شيطاني؛
از مهمترين عوامل حواسپرتي، وسوسه شيطان در نماز است كه نمازگزارانرا در دامهاي مختلف مياندازد؛ مثلاً به او القا ميكند كه حضور قلب در نمازواجب نيست و...
در پايان گفتني است كه اگر نمازگزاران، به موارد ياد شده توجه كرده و دربرطرف نمودن اين موانع و مشكلات سعي و تلاش كنند، قطعاً خواهندتوانست نمازي خاشعانه و خاضعانه به جاي آورند و موجبات خشنوديخداوند را فراهم كنند.


ستاد اقامه نماز