برخي از عوامل حواسپرتي در نماز و عدم حضور قلب و توجه در آن عبارت است ا ز:
1. خيالپردازي و عدم ضبط قوة خيال؛
بدين ترتيب كه خيال انسان، مانند چكاوكي در آن كه دائماً از شاخهاي به شاخهاي ميآويزد و در يك جا ثابت نميماند واين مربوط به حب دنيا و توجه به امور ناچيز دنيوي (مثل بازي، تفريح، خوردن، و...) است.
2. توجه به حواس ظاهري و امور خارجي؛
به واسطة ديدن تصويري يا شنيدن صدايي و... حواس و ذهن نمازگزار متوجه آن شنيدني يا تصوير ميگردد و از خدا وتوجه به او غافل ميگردد.
چه بسا در مدارس ديده شده كه نمازگزاران نوجوان به اطراف خود نگاه ميكنند و اصلاً متوجه نماز نيستند.
3. تند خواني و شتاب زدگي در نماز؛
علت سريع خواندن نماز، عدم اهتمام به آن وتوجه به كارهاي روزمره زندگي (مانند درس خواندن، غذا خوردن و...) است.
عدهاي نيز نماز را از سر تكليف واجب ميخوانند و علاقه كمي به نماز دارند.
4. گناه؛
همان گونه كه نماز عامل بازدارنده از گناه است، فحشا و منكرات نيز مانع حضور قلب در نماز ميباشد.
5. چشم چراني ؛
چشم چراني، يكي از بيماريهايي است كه معتاد به آن، در گرفتاري بزرگي است. چشم چراني، بيشتر براي خود شخصمضر است و موجب آشفتگي،
اضطراب، عدم اعتماد به نفس، بيحالي و سستي در نماز ميشود.
6. عدم شناخت مقام و عظمت الهي؛
اشخاصي كه شناخت و معرفت كمتري نسبت به خدا دارند و از عظمت، بزرگي و سلطنت او غافلاند، در نماز و عباداتديگر سهل انگاري ميكنند و معمولاً حضور قلب و خشوع و خضوع ندارند.
7. عوامل بيروني (مانند دوست فاسد و مجلس گناه كه باعث ميشوند انسان از نماز و مسجد گريزان باشد).
8. موانع مقدماتي (مانند پرخوري يا گرسنگي، پرخوابي، كسالت و خستگي، جلوگيري از بول و...).
9. خود نمايي و ريا؛ نمازي كه براي خدا خوانده نشود و اخلاص در آن رعايت نگردد، نماز مقبولي نيست. از اين روشخص رياكار، هيچ وقت به فكر حضور قلب و تمركز حواس در نماز نميافتد.
10. دسيسههاي شيطاني؛
از مهمترين عوامل حواسپرتي، وسوسه شيطان در نماز است كه نمازگزاران را در دامهاي مختلف مياندازد؛ مثلاً به او القاميكند كه حضور قلب در نماز واجب نيست و...
در پايان گفتني است كه اگر نمازگزاران، به موارد ياد شده توجه كرده و در برطرف نمودن اين موانع و مشكلات سعي وتلاش كنند، قطعاً خواهند توانست نمازي خاشعانه و خاضعانه به جاي آورند و موجبات خشنودي خداوند را فراهم كنند.


ستاد اقامه نماز