كافر كسي است كه منكر خدا باشد و يا براي خدا شريك قرار دهد و يا پيغمبري حضرت خاتمالانبيأ محمدبنعبداللّهرا قبول نداشته باشد.(توضيحالمسائل مراجع، بنيهاشمي، ج 1، ص 684، مسألة 106 از رساله امام.) بنابراين فقط با قرآن نخواندن انسان كافر محسوب نميشود.

هم چنان كه ملاحظه كرديد كسي كه عمدي و بدون عذر، نماز نخواند ـ در حالي كه ميداند واجب است ـ آن قدر كه وقت نماز بگذرد، به طور رسمي كافر نيست، ولي برخي از احكام كافر را دارد، مانند آن كه ـ ابتدا بوسيله حاكم شرع تعزير ميشود و پس از تعزير و امر شدن به نماز خواندن، اگر باز هم نماز را ترك كرد، باز تعزير شده به نماز خواندن امر ميشود، و اگر باز هم نماز را براي بار سوم ترك كرد ـ اعدام ميشود; به همين جهت است كه در برخي روايات، ترك كنندة نماز را بين كفر و اسلام، معرفي نموده و در برخي روايات او را كافر ميداند و در برخي نيز ذمّة ـ تعهّد ـ اسلام را از او برميدارد.(خلاف، شيخ طوسي، ج 1، ص 689، نشر مؤسسه اسلامي، قم / منهاج الصالحين، محمد سعيد حكيم، ج 1، ص 155، نشر دارالصفوه / كتاب الطهاره، امام خميني، ج 2، ص 48 و ج 3، ص 331، نشر اسماعيليان، قم.)

در واقع شخصي كه خود را مسلمان و مؤمن ميداند، ولي نماز نميخواند، از كساني است كه بخشي از اسلام را پذيرفته و نسبت به بخش ديگري از آن، كفر ورزيده است: إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِي وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُواْ بَيْنَ اللَّهِ وَرُسُلِهِي وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَيرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُواْ بَيْنَ ذَ َلِكَ سَبِيلاً ;(نسأ،150) كساني كه خدا و پيامبران او را انكار ميكنند، و ميخواهند ميان خدا و پيامبرانش تبعيض قائل شوند، و ميگويند: به بعضي ايمان ميآوريم و بعضي راانكار ميكنيم; و ميخواهند از ميان اين دو، راهي براي خود انتخاب كنند.(جواهر الكلام، شيخ محمدحسن نجفي، ج 41، ص 600، نشر دارالكتب الاسلامية.)



فرهنگ ومعارف قرآن