با اين كه قرآن كريم ميفرمايد: هدف از نماز ذكر خداست، چرا نميتوان به ذكر تنها بسنده كرد و اعمال خاص ديگر مثل ركوع، سجده و ... را انجام نداد؟


پرسشگر محترم! به چند نكته توجه فرماييد.

1. پيشوايان معصوم: به خصوص پيامبر اكرمو امامان معصوم: مفسران واقعي قرآن كريم هستند سخنان و سيره و سنت آنها ميتواند در فهم موضوعات و استخراج احكام و روشهاي دعا و عبادت راهگشا باشد اهلبيت: شكل عملي قرآنند و اصولاً كتاب و عترت دو ثقل هستند كه تمسك به آنها انسان را از گمراهي نجات ميدهد.

چنانكه پيامبر گراميميفرمايد: من در ميان شما دو چيز را به امانت ميگذارم مادامي كه به آنها تمسك كنيد هرگز گمراه نميشويد، كتاب خدا و عترت و اهل بيتم و اين دو تا هرگز از هم جدا نميشوند...( وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي، ج 27، ص 33، مؤسسه آل البيت، قم. )

2. شيوههاي عبادت كسب و تكاليف، كيفيت و كميت واجبات بايد از آيات قرآن كريم و يا روايات اسلامي گرفته شود، شيوه دعا كردن، چه دعايي را خواندن، چگونگي روزه گرفتن، نماز خواندن و... همه اينها را يا بايد از آيات قرآن گرفت و يا بايد از سنت و سيره و سخنان پيشوايان معصوم: گرفت و انجام داد، و اگر هركس شيوههاي ابداعي خود را در انجام عبادات و به جا آوردن واجبات اعمال كند، بدعت ميشود و بدعت در دين حرام است و ديگر آن كه احكام و دستورهاي خداوند دچار تزلزل و هرج و مرج ميشود. پس انسان بايد تكاليف، شيوههاي انجام آنها و فروعات دين را از قرآن كريم، پيامبر اكرميا پيشوايان معصوم: بگيرد و در اين راستا فقهأ، علمأ، دانشمندان و مفسران قرآن كريم با استفاده از آيات قرآن، روايات و سنت معصومان:، عقل، اجماع احكام و تكاليف و فروعات دين را استخراج كرده و در اختيار مكلفان قرار دادهاند. و آيه اقم الصلوة لذكري به اين معنا نيست كه هدف از نماز تنها ذكر خدا باشد، چون در اين صورت هر تكليفي كه ياد خدا و ذكر است، تنها به ذكر بودن آن بسنده شود و انسان از دست يابي به اهداف اصلي تكاليف باز بماند; در آيه مذكور ميفرمايد نماز را (به همان ترتيبي كه وارد شده) به جا بياوريد، تا هميشه به ياد خدا باشيد.

3. پيامبر اكرمامامان معصوم: نماز را پس از تشريع شدن آن در شب معراج به صورت كنوني به جا ميآوردهاند، و فقهأ و دانشمندان اسلامي نيز نماز را به ذكرهاي مخصوص (نيت، تكبيرةالاحرام و...) تفسير كردهاند. بنابراين، صحيح است كه خداوند متعال، در سوره طه، آيه 24 ميفرمايد: اقمالصلوة لذكري; نماز را به پا دار تا به ياد من باشي. اما كم و كيف و روش به جا آوردن نماز (صلاة) چگونه است؟ اين بايد در سنت پيامبر و اهل بيت و روايات اسلامي توسط فقهأ و دانشمندان و مفسران قرآن كريم روشن شود.( ر.ك: تفسير الميزان، علامه طباطبايي;، ج 14، ص 140 - 141، مؤسسة النشر الاسلامي، سيماي معراج پيامبر، محمد محمدي اشتهاردي، ص 154 - 156، انتشارات نبوي. )

4. ذكر، به معناي يادآوري با زبان و قلب و به ياد خداوند متعال بودن در تمام شرايط ميباشد و نماز وقتي با تمام شرايط و اجزايش انجام ميشود، ميتواند بهترين ذكر و يادآوري خداوند متعال ميباشد.( ر. ك: قاموس قرآن، سيد علي اكبر قرشي، ج 4 - 3، ص 15 - 20، دارالكتب الاسلامية، تهران. )



فرهنگ ومعارف قرآن

بازگشت