فلسفهء نماز بر كسي پوشيده نيست و دقت در متون آيات و روايات اسلامي , حكمت و فوايد بيشتري در اين خصوص را در اختيار انسان قرار مي دهد كه انسان بيش تر با فلسفه و هدف و نتيجهء نماز آشنا مي شود:

1 هدف نماز, ذكر و ياد خداوند متعال است ; ذكري كه مقدمهء فكر و فكري كه مقدمهء عمل باشد.

در روايت آمده كه امام 7فرمود (1) يعني به ياد خدا بيفتد و به سراغ حلال برود و از حرام چشم بپوشد.

2 نماز وسيلهء پاك كردن گناهان است , زيرا خواه ناخواه انسان را متوجه توبه و اصلاح اعمال و رفتار گذشته مي كند. پيامبر اكرم 6فرمود: .(2)

3 نماز ماع و سد بزرگي است در برابر گناهان , چون روح ايمان را در انسان تقويت كرده و نهال تقوا را در دل پرورش مي دهد. روي همين جهت شرح حال افراد گناهكاري را نزد پيامبر6و اولياي گرامي اسلام بيان مي كردند و آنان مي فرمودند: نگران نباشيد. نماز آن ها را اصلاح مي كند و آرام آرام ايمانشان تقويت شده و گناه را رهامي كنند.

4 نماز غفلت زدا است , چون در ظرف , پنج بار نماز خواندن در شبانه روز به انسان اخطار مي كند و هدف آفرينش را به او گوشزد مي كند و موقعيت او را در جهان به يادش مي آورد, تا از خالق هستي غافل نشده و بداند ازكجا آمده و براي چه آمده و به كجا مي رود.

5 برطرف كنندهء غجب و كبر (خودخواهي و خود برتربيني ) است ; زيرا وقتي انسان روزي هفده ركعت نمازبخواند و در هر ركعتي بوباره پيشاني بر خاك گذاشته و اظهار تذلّل كند, اين كار بهترين وسيله ابراي از ميان برداشتن غرور و منيت است .

امام علي مي فرمايد: .(3)

6 موجب پرورش فضايل اخلاق و تكامل معنوي است .

نماز انسان را از ديوارهء ماديت بيرون برده و به ملكوت آسمان ها دعوت كرده و با فرشتگان هم صدا و همسازمي سازد. امام علي 7مي فرمايد: .(4)

7 ارزش و قبولي اعمال به نماز است . در حديثي مي خوانيم : امام صادق 7فرمود: .(5)

شايد دليل اين سخن آن باشد كه نماز رمز ارتباط نمازگزار با خالق عالم هستي است كه اگر به طور صحيح انجام گيرد, قصد قربت و اخلاق در نماز زار زنده مي شود كه قبولي همهء اعمال به قصد قربت و اخلاص بستگي دارد.

8 نماز شرايط صحت دارد كه از اين طريق دعوت به پاكسازي زندگي و اصلاح آن دارد.

مي دانيم مكان و لباس و فرشي كه بر آن نماز مي گذارند و آبي كه با آن وضو مي گيرند و غسل مي كنند, بايد از هرگونه غصب و تجاوز و تعدي به حقوق ديگران و افراد جامعه پاك باشد.

كسي كه آلوده به تجاوز, ظلم , ريا, غصب , كم فروشي , رشوه خواري و كسب اموال حرام باشد, چگونه مي تواندمقدمات و شرايط صحت نماز را فراهم سازد؟

چنين كسي اگر بخواهد نماز بخواند, بايد اين گونه صفات و افعال رذيله را از خود دور سازد, تا جامعه اصلاح گردد.

9 نمازعلاوه بر شرايط صحت , شرايط قبول يا كمال دارد ك رعايت آن ها عامل ترك بسياري از گناهان واصلاح فرد و جامعه مي باشد.

در روايتي مي خوانيم : .(6)

در روايات ديگر آمده : نماز پيشوا و حاكم ستمگر و كسي زكات اموال خود را نمي دهد و آن كه غذاي حرام مي خورد و كسي كه عجب و خودبيني و تكبّر مي كند, قبول نيست .

روشن رعايت اين گونه شرايط به اصلاح جامعه و فرهنگ كمك مي كند.

10 نماز روح نظم و انضباط در انسان را تقويت مي كند.

چون نماز بايد در اوقات معيّني از روز و شب انجام بگيرد كه تقدم و تأخر آن موجب بطلان مي شود, واضح است مقيد بودن به رعايت وقت , انسان و جامعه را منظم مي كند كه همه وقت شناس باشند و كار امروز را به فردا نيندازند ومردم را معطل و سرگردان نكنند.(7)

(پـاورقي 1.محمد باقر مجلسي , بحارالاءنوار, ج 79 ص 200

(پـاورقي 2.شيخ حرعاملي , وسائل الشيعه , ج 3 ص 7 ابواب اعدادالفرايض .

(پـاورقي 3.نهج البلاغة, كلمات قصار, شماره 252

(پـاورقي 4.همان , شماره 136

(پـاورقي 5.بحار, ج 79 ص 236 حديث 64

(پـاورقي 6.بحار, ج 84 ص 317و 320

(پـاورقي 7 .تفسير نمونه , ج 16 ص 289ـ 294



دفتر تبليغات اسلامي