حكم حرمت شرب خمر در سه مرحله، به تدريج تشريع گرديد و چهار آيه ذكر شده است.

1. يَسْ ?‹َلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَآ إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَـَفِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا...;(بقره،219) دربارة شراب و قمار، از تو ميپرسند، بگو: در آن دو گناهي بزرگ و سودهايي براي مردم است، ولي گناهشان از سودشان بزرگتر است...

پس از نزول اين آيه، برخي از مسلمانان شراب مينوشيدند و برخي ترك ميكردند، تا اين كه مردي شراب نوشيد و شروع به نماز كرد و نماز را اشتباه خواند، آن گاه آية دوم نازل شد.

2. يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ لاَتَقْرَبُواْ الصَّلَوَةَ وَأَنتُمْ سُكَـَرَيَ...;(نسأ،43) اي كساني كه ايمان آوردهايد، در حال مستي به نماز نزديك نشويد تا زماني كه بدانيد چه ميگوييد...

پس از نزول اين آيه هم برخي از مسلمانان شراب مينوشيدند و برخي ترك ميكردند، تا اين كه عمر بن خطاب، خليفه دوم، شراب نوشيد و در حال مستي، استخوان شتري را بر سر عبدالرحمن بن عوف زد و سر او را شكست و شروع كرد به نوحهخواني بر كشتههاي جنگ بدر. پس از اين رخداد، آية سوم و چهارم نازل شد.

3. يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوَّاْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالاْ ?َنصَابُ وَالاْ ?َزْلَـَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَـَنِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون # إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَـَنُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَ َوَةَ وَالْبَغْضَآءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَوَةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ ;(مائده،90ـ91) اي كساني كه ايمان آوردهايد، شراب و قمار و بتها و تيرهها قرعه پليدند و از عمل شيطانند، پس از آنها روي گردانيد، باشد كه رستگار شويد. همانا شيطان ميخواهد با شراب و قمار، ميان شما دشمني و كينه ايجاد كند، و شما را از ياد خدا و از نماز باز دارد. پس آيا شما دست برميداريد؟

در اين هنگام عمر گفت: دست كشيديم، دست كشيديم.

اين موضوع را زمخشري ـ كه از دانشمندان اهل سنت است ـ در كتاب ربيع الابرار نوشته است.(ر.ك: النص و الاجتهاد، سيد عبدالحسين شرف الدين، ص 311ـ314، ابومجتبي / الغدير، علامه اميني، ج 6، ص 251; ج 7، ص 97 و ج 8، ص، 96، دارالكتب العربي، بيروت.)

اين داستان در كتابهاي روايي، تاريخي و تفسيري به صورتهاي مختلف نقل شده است، كه همة نقلها در اين نقطه مشتركند كه پس ازمرحله اوّل و دوم تشريع حكم حرمت خمر، برخي از مسلمانان، شرب خمر نمودند و كار حرام انجام دادند. بنابراين، هيچگاه نميتواند شخصي كه شراب نوشيده باشد، حضرت امير المؤمنين عليباشد; زيرا چنين خبري با آيات قرآن كريم ناسازگار است. بنابر آية تطهير آيه 33 سورة احزاب ـ حضرت عليكه يكي از مصاديق اهلبيت است، معصوم ميباشد و بنابر آيه مباهله ـ آيه 61 سورة آلعمران ـ حضرت علينفس و جان پيامبر6 است و آيات فراوان ديگري كه در مورد مقام و منزلت آن حضرت نازل شده است. اتهام شراب خمر، نسبت به چنين شخصيتي، ساختة دشمنان آن حضرت است.

در زمان معاويه روايات ساختگي بر ضد حضرت عليبسيار بود و معاويه براي ساختن چنين رواياتي پول فراوان ميداد.



فرهنگ ومعارف قرآن