براي نماز اوقاتي قرار داده شده و واجب است نمازدر وقت خودش خوانده شود و نماز در هيچ حالتي نبايد ترك شود. كسي كه نميتواند ايستاده نماز بخواند ،بايد نماز را نشسته به جا آورد و كسي كه نميتواند نماز را در حالت نشسته به جا آورد، بايد در حالت خوابيده - به هر نحوي كه ميتواند - بخواند و براي هر كدام از حالتها احكام خاصي، وجود دارد.
حتي كسي كه در حال خوف باشد، نماز را نبايد ترك كند ؛ مثلاً كسي كه در ميدان جنگ است، نماز خوف ميخواند و اگر نتواند نماز را درحالت ايستاده بخواند، بايد در حالت نشسته يا خوابيده يا در حال راه رفتن بخواند.
امام حسين(ع) نيز ظهر عاشورا نماز را در وسط ميدان جنگ اقامه فرمودند. پس نميتوان نماز را ترك كرد و خستگي و كسالت و... مانع و مجوز نخواندن نماز و قضا كردن آن نيست. سبك شمردن نماز يا به قضا انداختن آن از روي عمد از گناهان بزرگ محسوب ميشود و خداوند براي چنين كساني وعده عذاب داده است.
قرآن ميفرمايد: فويل للمصلين الذين هم عن صلاتهم ساهون؛ واي بر نمازگزاران كساني كه در نمازشان سهل انگاري ميكنند (ماعون، آيه 4 و 5) و في جنات يتساءلون عن المجرمين ما سلككم في سقر قالوا لم نك من المصلين؛ اهل بهشت از جهنميان از سبب دوزخي شدن آنها سؤال ميكنند و دوزخيان جواب ميدهند: چون از نمازگزاران نبوديم گرفتار شديم. (مدثر، آيه 40 - 43) و من اعرض عن ذكري فان له معيشة منتكا و مخشره يوم القيامة اعمي ؛ هر كس از ياد من روي برگرداند، روزگار بر او تنگ خواهد شد و او را در روز قيامت كور محشور خواهيم كرد. (طه، آيه 124)
پيامبر اكرم(ص) نيز ميفرمايد: من ترك الصلوة متعمداً فقد كفر؛ كسي كه نماز را از روي عمد ترك كند كافر شده است،
و من ترك صلوته متعمداً فقد هدم دينه؛ هر كس نماز را از روي عمد ترك كند، دين خود را خراب كرده است. (بحار الانوار، ج 82، ص 202) و ما بين المسلم و بين ان تفكر الا ان يترك الصلوة الفريضه متعمدا او يتهاون فلا يصليها؛ فاصلهاي بين مسلمان و كافر نيست مگر اين كه كافر از روي عمد، نماز را ترك كند و يا از روي سستي نماز نميخواند. (ميزان الحكمه، ج 5، ص 402) و...
پس اگر انسان خسته يا بي حوصله باشد، بهتر است با كمي استراحت - حتي در آخر وقت هم كه باشد - نماز را بخوانيم. البته مستحب مؤكد است كه انسان نماز را در اول وقت بخواند.
گاهي عادات روزمره و عدم برنامه ريزي صحيح در امور، باعث ميشود كه انسان نسبت به عبادات و نماز و انجام امور معنوي، بي دقت باشد و احساس كسالت كند. در مورد عادات ناپسند و ترك آن حضرت علي(ع) ميفرمايد: غير مدرك الدرجات من اطاع العادات؛ بنده اسير عادات نميتواند مقامات و برتريها را درك كند. (غرر الحكم، ص 48) و غير العادات تسهل عليكم الطاعات؛ عادتهاي خود را تغيير دهيد تا طاعتها و بندگيها برايتان آسان شود؛ (ميزان الحكمه، ج 5، ص 123)
تفهيم و القاي اين مطلب به خود كه با ارتباط واقعي با خدا و خواندن نماز،
ميتوان از زندگي لذت بيشتري برد و اين ارتباط موجب آرامش و بركت در اين دنيا و سر فرازي در آخرت است؛ باعث ميشود كه انسان انگيزه و شوق و علاقه به عبادت را در خود زنده كند و همين عشق و علاقه موجب آساني عبادات گردد.
هنگامي كه انسان مشغول نماز ميشود، شيطان را مايوس كرده و رحمت الهي را شامل حال خود ميكند. امير المؤمنين (ع) ميفرمايد: كه اذا قام الرجل الي الصلوة اقبل اليه ابليس و ينظر اليه لما يري من رحمة الله التي تفشاه؛ هرگاه كسي به نماز برخيزد شيطان ميآيد و با نظر حسادت به او نگاه ميكند؛ زيرا ميبيند كه رحمت خدا او را فرا گرفته است.


ستاد اقامه نماز