از جمله عواملي كه مانع حضور قلب در نماز ميشود، حب دنياست. چرا كه انسان به هر چيز علاقه داشته باشد، برايش پر جاذبه ميشود. و هر قدر علاقة انسان به مسائل مادّي و دنيوي بيشتر باشد، سهم كمتري از حضور قلب در نماز خواهد داشت; امّا اگر عشق به مناجات با قاضي الحاجات در دل، ريشهدارتر گردد سهم او از حضور قلب بيشتر خواهد شد.

حضور قلب امري است كه نياز به مقدماتي دارد و طبيعي است هر چه صحنة نفس آدمي از معاصي و افكار متفرقه پاكتر باشد، خلوت آدمي با خداوند شيرينتر و خاضعانهتر است. البته راهكارهاي عملي فراواني براي حضور قلب در نماز وجود دارد كه ما به برخي از آنها اشاره ميكنيم: 1) سعي كنيد نماز را اول وقت بخوانيد، چرا كه در اينباره تأكيد بسياري شده است. 2) به گونهاي برنامهريزي كنيد كه در هنگام نماز خسته و كسل نباشيد. 3) قبل از وضو و در حين وضو با خواندن دعاهاي وارده و تفكر در معاني آنها، فكر و روح خود را كمكم متوجه عالم معنويت كنيد.

4) قبل از شروع نماز مقداري بنشينيد، تفكر كنيد و با خواندن دعا و يا تلاوت قرآن، توجه و آمادگي لازم را بدست آوريد.

5) مكان نمازتان را به گونهاي انتخاب كنيد كه حواستان پرت نشود و اشيأ و صداها و اشخاص توجه شما را به خود جلب ننمايد.

6) به معاني ذكرها، سورهها و دعاهايي كه در نماز ميخوانيد توجه كامل داشته باشيد. 7) عدم ارتكاب معاصي، زيرا گناه زنگاري بر قلب و جان انسان مينشاند كه عامل اصلي دوري از خدا ميگردد. امام سجّاد (7) در دعاي ابوحمزه ميفرمايد: خداوندا چرا وقتي به نماز ميايستم حال مناجات ندارم ... و سپس حضرت ميفرمايند: يكي از عوامل، مسألة ارتكاب گناه است انّك لا تحتجِبُ عنْ خَلقِكَ الا ان تحْجُبُهم الأعمال. (به دعاي ابوحمزه در مفاتيح الجنان رجوع كنيد).

در اين زمينه مطالعة «رسالة حقوق امام سجاد (7») (حق خدا بر خلق) پيشنهاد ميشود.











جامعة الزهراء