آدمي موجودي است كه از دو بعد حيواني و روحاني ساخته شده است. اين دو بعد در كشمكش با يكديگرند. هرگاه بعد جسماني و حيواني غلبه نمايد، گردش آدمي بيشتر بدان سو خواهد بود و هرگاه كه جنبه روحاني تقويت شود، گرايش هاي متعالي در او نيرومندتر خواهد شد. مولوي مي گويد: {Sو آن سوم هست آدميزاد و بشر# از فرشته نيم و نيمش زخرS} {Sنيم خر خود مايل سقلي بود# نيم ديگر مايل علوي شودS} {Sتا كدامين غالب آيد در نبرد# زين دو گانه تا كدامين برد نردS} از اهداف مهم دستورات و برنامه هاي ديني حفظ اين تعادل در وجود آدمي است. اگر فرمان روزه صادر شده؛ اگر اين همه به خواندن نماز سفارش شده و.. همه بدان جهت است كه آدمي تك بعدي نشود و همه چيز را در عرصه ماديات خلاصه نبيند. نماز شب از عمده ترين وسايلي است كه در كاهش بعد حيواني تأثيري شگرف دارد. فرو نهادن خواب شيرين، و به نماز ايستادن در حالي كه همه در خوابند و نيز استفاده از الهامات سحري و بهجت و سرور معنوي - كه در آن لحظات عايد انسان مي گردد - از ثمرات نماز شب است. نماز شب تا آن اندازه كارساز است كه خداوند به پيامبر خويش فرموده است: «و از شب، زماني را به نماز شب بپرداز، بدان اميد كه خداوند تو را به مقام محمود واصل نمايد». با تقويت جنبه هاي روحاني و معنوي در انسان، زمينه بيشتري براي درك انديشه هاي متعالي و قرب به خدا حاصل مي گردد؛ چنان كه با تقويت بعد حيواني، آدمي در عرصه هاي مناسب آن رشد خواهد كرد.

مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها