اين حالت كه انسان همواره خود را در مقابل خداوند گناهكار و شرمنده بداند از حالات خوب مردان الهي و اولياست. توجه به عزت پروردگار و ذلت عبد توصيه مكرر اولياست. گريه ها و ناله هاي معصومين همه ناشي از اين شدت توجه به حق عظيم الهي بر ما و قصور و وابستگي و حقارت ما در مقابل اين عظمت است. ولي اين حالت تا آن اندازه مطلوب است كه به ياس و قنوط از رحمت خداوند نينجامد. رويه و مشي اوليا اين بوده كه هيچ گاه يأس از رحمت خدا را به خود راه نمي دادند. ياس از رحمت خدا گناه كبيره است. در روايت است كه شخصي كه از عمال حكومت بوده و دستش به خون چندين نفر از سادات آلوده شده بود روزه خواري مي كرد به اين استدلال كه من ديگر آمرزيده نخواهم شد. حضرت فرمود كه اين ياس او از رحمت پروردگار گناهش بيشتر از آن اعمال زشت اوست. كسي كه توبه كند و روبه سوي رحمت او آورد ولو وحشي قاتل حمزه سيدالشهدا باشد بخشيده مي شود. امام سجاد فرمود: شمر قاتل امام حسين - عليه السلام - نيز اگر توبه كند بخشيده مي شود ولي هرگز موفق به توبه نمي شود. درخواست كيفر و عذاب از خداوند مسلما امري ناشايست مي باشد و نوعي بي اعتنايي به عفو رحمت الهي است. در روايت است كه خداوند مي فرمايد:«من نزد گمان هاي بندگانم هستم به من گمان خير داشته باشيد. براي يافتن حضور قلب در نماز رعايت چند نكته ضروري است: 1- همواره نمازها را اول وقت خواندن. 2- مكان نماز خالي از صداها و اشيايي باشد كه موجب جلب توجه است. 3- تا جايي كه ممكن است در مساجد و به جماعت نماز خواندن. 4- پيش از نماز زمينه هاي روحي توجه به معبود را در خود فراهم ساختن از طريق خواندن دعاهاي هنگام وضو اذان اقامه و ديگر مستحبات قبل از نماز. 5- مهمتر از همه بيرون راندن حب دنيا از نفس و دل را مملو از عشق الهي ساختن است. زيرا خيال و انديشه انسان همواره متوجه چيزي است كه بدان دلبستگي دارد چنانكه عاشق در همه حال به ياد معشوق است. پس انسان دوستدار دنيا هميشه حتي در نماز ذهنش متوجه مسائل دنيوي است و آن كه جانش لبريز از عشق خداست در امور دنيوي نيز هيچ گاه فارغ از ياد او نمي شود و به عبارتي هماره در نماز است. 6- نكته ديگر آن كه قوه خيال انسان چون چكاوكي است كه اگر با زحمت مداوم تربيت نشود هر آن از شاخي بر شاخ ديگر مي جهد و قرار و آرامي ندارد. از اين رو انسان بايد ابتدا بكوشد كه در نماز از آن مواظبت نموده و آن را بياد خدا نگهدارد و هرگاه متوجه شد كه از ياد خدا غافل گرديده بلافاصله آن را به جايگاه اصلي برگرداند. چنانچه مدتي بر اين عمل مداومت كند طاير خيال رام و مطيع گشته و حضور دل و توجه به سوي خدا ملكه آن خواهد گشت. 7- دانستن معاني عبارات نمازها و دعا و مطالعه در احوال معاد و ... كمك بسياري مي كند. 8- مطالعه پيرامون احوال اوليا در نماز بسيار مناسب است و توصيه مي شود كتاب «آداب الصلوه» يا «پرواز درملكوت» امام خميني را مطالعه فرماييد. 9- خودداري از نگاه و توجه به چيزهاي جلب كننده حواس. بهتر است در حال قيام به مهر و در ركوع به پاها نگاه شود. 10- سعي كنيد اذكار و قرائات نماز را با طمأنينه و با تدبر در محتواي آنها بخوانيد.

مركز فرهنگي نهاد رهبري در دانشگاه ها