اهميت سجده در نماز چيست؟


مردي به رسول خدا(ص) عرض كرد دعا كنيد كه خدا مرا به بهشت برد. حضرت فرمود «أَعِنّي بِكَثرة السُجود» [من دعا مي​كنم. ليكن تو مرا با سجده​هاي زياد و طولاني كمك كن تا دعاي من مستجاب شود.]

سجده، انسان را خاكسار و متواضع مي​كند، انسان خاكسار هرگز نمي​گويد «من».

از وصاياي امير المؤمننين (ع) و توصيه​هاي رسول خدا(ص) است كه «ولا تَباغَضو فَإِنَّها الحالقة» (نهج البلاغه، خطبه 86) [دشمني و عداوت نكنيد، زيرا دين را حَلق مي​كند] تراشيدن موي سر را با تيغ،«حلق» گويند. مويي كه تيغ شود به اين آساني نمي​رويد. فرمود اختلاف و عداوت، دين را تيغ زده و از ريشه مي​كَند. مثل آنكه گاه انسان در اثر عداوت به دام كافري پناه مي​برد. اينكه گفته​اند خدا را بخوانيد و بخواهيد كه شما را لحظه​اي به حال خود وانگذارد، براي آن است كه حسد، كينه و عداوت، دين را حلق مي​كند و چيزي براي ريشه​هاي دين باقي نمي​گذارد. هرگز كينه يكديگر را در دل نگيريد. منشأ اين امور خودخواهي است. و نماز خودخواهي را از بين مي​برد.

امام صادق(ع) فرمودند «عَليك بِطول السُجود فَإِنَّ ذلك مِن سُنَن الأَوّابين» (بحار 85/162) هنگام سجده زود سر از خاك برنداريد. نمازهاي عمومي را به طور معمول بخوانيد؛ امّا در حالات خاصه خود، زود سر از سجده برنداريد. چون اين دشمن دروني، انسان را آرام نمي​گذارد؛ تا آخرين لحظه مي​كوشد انسان را فريب دهد.

لذا بهترين فرصت در حال نماز، حال سجده است كه امام صادق(ع) فرمودند «إِنَّ أَقْرب ما يَكون العَبْد مِن الرَب عزّ و جلّ و هو ساجد باكَ» (كافي2/483.) [نزديكترين حالت بنده به خدا وقتي است كه در حال سجده باشد و گريه كند.] انسان هر چه به خاك نزديك شود به خدا نزديكتر مي​شود.

رسول خدا(ص) در ضمن خطبه شعبانيه فرمود «ظُهروكم ثَقيله مِنْ أوْزاركم فَخَفِّفوا عَنها بِطول سُجُودكم» (بحار93/357) پُشتهاي شما از بار گناه سنگين شده است. آنها را با سجده​هاي طولاني سبك كنيد. ملاحظه مي​كنيد كه اثر سجده تا چه حد است؟ گاهي براي انسان مقدور نيست در نمازهاي واجب، سجده​هاي طولاني داشته باشد؛ اما اصل سجده كردن چه در نماز و چه غير نماز امري مطلوب و اثربخش است. هرگاه انسان از شرّ «خود» رهايي يافت ديگر چيزي او را نمي​رنجاند.





تبيان

پاورقي

آية الله جوادي آملي

حكمت عبادات


بازگشت