شكيات نماز 23 قسم است : هشت قسم آن شكهايي است كه نماز را باطل مي كند و به شش قسم آن نبايد اعتنا كرد و نه قسم ديگر آن صحيح است.

شكهاي باطل

مسأله 1165 ـ شكهايي كه نماز راباطل مي كنداز اين قرار است :

اول : شك در شمارة ركعتهاي نماز دو ركعتي، مثل نماز صبح و نماز مسافر

شك در شمارة ركعتهاي نماز مستحب دو ركعتي و بعضي از نمازهاي احتياط نماز را باطل نمي كند.

دوم : شك در شماره ركعتهاي نماز سه ركعتي.

سوم : آن كه در نماز چهار ركعتي شك كند كه يك ركعت خوانده يا بيشتر.

چهارم : آن كه در نماز چهار ركعتي پيش از تمام شدن سجده دوم شك كند كه دو ركعت خوانده يا بيشتر، تفصيل اين مسأله در صورت چهارم مسأله 1199 مراجعه شود.

پنجم : شك بين دو و پنج يا دو و بيشتر از پنج.

ششم : شك بين سه و شش يا سه و بيشتر از شش.

هفتم : شك در ركعتهاي نماز كه نداند چند ركعت خوانده است.

هشتم : شك بين چهار و شش و يا چهار و بيشتر از شش، چه پيش از تمام شدن سجدة دوم باشد يابعد ازآن. ولي اگر بعد از سجدة دوم شك بين چهار و شش يا چهار و بيشتر از شش براي او پيش آيد احتياط مستحب آن است كه بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند وبعد از نماز دو سجدة سهو بجا آورد و نماز راهم دوباره بخواند.

شكهايي كه نبايد به آنها اعتنا كرد

مسأله 1167 ـشكهايي كه نبايد بهآنها اعتنا كرد از اين قرار است :

اول : شك در چيزي كه محل بجا آوردن آن، گذشته است مثل آن كه در ركوع شك كند كه حمد را خوانده يا نه.

دوم : شك بعد از سلام نماز.

سوم : شك بعداز گذشتن وقت نماز.

چهارم شك كثيرالشك، يعني كسي كه زياد شك مي كند.

پنجم : شك امام در شمارة ركعتهاي نماز درصورتي كه مأموم شمارة آنها را بداند و همچنين شك مأموم در صورتي كه امام شمارة ركعتهاي نماز را بداند.

ششم : شك در نماز مستحبي.

شكهاي صحيح

مسأله 1199 ـ در نه صورت اگر در شمارة ركعتهاي نماز چهار ركعتي شك كند، بايد فكر نمايد پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند، و گرنه به دستورهايي كه گفته مي شود عمل نمايد و آن نه صورت از اين قرار است.

اول : آنكه بعد از سر برداشتن از سجدة دوم شك كند دو ركعت خوانده يا سه ركعت، كه بايد بنا بگذارد سه ركعت خوانده و يك ركعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به دستوري كه بعداً گفته مي شود بجا آورد.

دوم : شك بين دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجدة دوم كه بايد بنا بگذارد چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند وبعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند.

چهارم : شك بين چهار و پنج بعد از سربرداشتن از سجدة دوم كه بايد بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند و بعد از نماز دو سجدة سهو بجا آورد ولي اگر بعد از سجدة اول، يا پيش از سربرداشتن از سجدة دوم، اين شك براي او پيش آيد، بنا بر احتياط واجب بايد به دستوري كه گفته شد عمل كند و نماز را هم دوباره بخواند.

پنجم : شك بين سه و چهار، كه در هر جاي نماز باشد،يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.

ششم : شك بين چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند وتشهد بخواند ونماز را سلام دهد ويك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.

هفتم : شك بين سه و پنج درحال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند ونماز را سلام دهد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.

هشتم : شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستاده، كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته بجا آورد.

نهم : شك بين پنج و شش در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجدة سهو بجا آورد.



(مسأله 1200) اگر يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد نبايد نماز را بشكند و چنانچه نماز را بشكند معصيت كرده است، پس اگر پيش از انجام كاريكه نماز را باطل مي كند مثل رو گرداندن از قبله، نماز را از سر گيرد نماز دومش هم باطل است. ولي اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل مي كند، مشغول نماز شود نماز دومش صحيح است.

در رابطه با شكهاي باطل شرح هر يك از موارد آن در توضيح المسائل آمده است در صورت تمايل مي توانيد به توضيح المسائل مرجع مورد نظرتان مراجعه نماييد.

قابل ذكر است احكام ذكر شده از توضيح المسائل امام خمينيره مي باشد.





رساله احكام حضرت امام خمينيره،ص239 الي ص248



مؤسسه پيوند با امام