مستحبات نماز كدامند


تلاش شما براي آشنا ساختن جوانان با نماز، كاري بس ارزشمند و مورد پسند است. دعوت مردم به آشنايي باخداوند و عبادت او از برجستهترين و متعاليترين امور است.
1 ـ براي ترغيب و تشويق به نماز، در آغاز بايستي زير بناهاي فكري فرد را مورد بررسي قرار داد و در اصلاح آن كوشيد.
ديدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستي، انسان، معاد و... اموري است كه داراي نتيجه مستقيم بر عملكرد فرد است. پسبايد به تقويت و اصلاح اين مباني كوشيد.
نماز، عملي است كه در مجموعه عقيدة توحيدي، داراي معنا و فلسفه است. پس در آغاز بايستي اين مجموعه شناخته شودتا نماز جايگاه خود را در ذهن و انديشه فرد باز نمايد.
در بينش توحيدي اسلام و ديگر اديان الهي، انسان موجودي است كه به سوي كمال و لقاي پروردگار در حركت است: «انا لله وانا اليه راجعون ؛ از خداييم و به سوي او باز ميگرديم».
حال در اين مسير، ابزارهايي به مدد انسان ميآيد، تا او را از فراموش كردن مسير و هدف باز دارد كه از مهمترين آنها «نماز»است: «اقم الصلاة لذكري ؛ نماز را براي ياد من به پا دار».
آدمي بدون نماز راه را گم خواهد كرد. نمازهاي پنج گانه همانند چراغهاي برق هستند كه مسيري طولاني و پر خطر را روشنكردهاند تا كسي راه را گم نكند و به بيراهه و سقوط كشانده نشود.
آنچه كه موجب ميگردد برخي از نماز، رويگردان باشند و يا نسبت به آن تساهل كنند، ندانستن فلسفه نماز و يا دركي غلط ازآن است. برخي چنين ميپندارند كه نماز انسان، نيازي را از خداوند برطرف ميكند كه البته خيالي واهي است. خداوند نيازيبه هيچ مخلوقي ندارد. ازاينرو آنچه كه به عنوان عبادات بر آن تأكيد شده، جملگي در جهت كمال انسان است. نماز داراي آثارو فلسفههاي متعدد ديگري نيز هست كه به آن اشاره ميكنيم:
1ـ نماز، تقدير و سپاسگزاري از خداوند است.
2ـ موجب آرامش انسان است.
3ـ موجب ياد خدا است.
4ـ نماز زمينه پرهيز از گناه را در انسان فراهم ميكند.
5ـ تأكيدي بر نظافت و سلامتي است.
6ـ موجب انضباط و وقتشناسي است.
7ـ داراي آثار وحدت بخش اجتماعي است.
2 ـ بيان فلسفه و اسرار نماز به اندازه فهم هر شخص؛
مثلاً به او گفت كه اگر كسي به شما خدمتي هر چند كوچك انجام دهد، از او تشكر ميكنيد و يا اگر كسي شما را به مهمانيدعوت كرد و انواع غذاها و ميوهها و شيرينيها را برايش فراهم كرد و همه گونه از شما پذيرايي نمود، از او تشكر و قدردانيميكنيد و اگر بدون اين كه يك كلمه از او سپاسگزاري كنيد، از منزل او خارج شويد، همه كساني كه اين برخورد را ميبينند،شما را سرزنش ميكنند؛ آن وقت خداوند عالم كه همه چيز از او است و نه تنها هستي ما از او است، بلكه تمام اين نعمتهايگوناگون را براي ما آفريده است و در سختيها و مريضيها و مشكلات ما را كمك ميكند و نجات ميبخشد، هميشه بر سرسفره كرم او مهمان هستيم، تشكر نميخواهد؟ نماز و عبادات ما تشكر بسيار ناچيز از خداي عالم است، گرچه او به اين تشكرنياز ندارد و سود آن عائد خود ما ميشود. و به طور كلي از اين راهها براي تشويق كودكان و نوجوانان ميتوانيد بهره بگيريد:
1ـ تشويق كودكان و نوجوانان هنگامي كه نماز ميخوانند،
2ـ تهيه لباس مخصوص و سجاده و تسبيح زيبا و يا براي دختر بچهها مقنعه و چادر مناسب،
3ـ تشكيل نماز جماعت حتي در منزل و بردن بچهها در جلسات نماز،
4ـ نقل قصهها و داستانهاي شيرين در حد فهم آنها از نماز بزرگان و اشعار و احاديث زيبا در اين باره،
5ـ ترك مستحبات در ابتداي كار، طول ندادن نماز و رعايت توانايي كودكان و جوانان،
6ـ رعايت نظافت محل نماز و بردن آنها در مساجدي كه نظيف است و جلب توجه ميكند،
7ـ خود مربيان به نماز اهميت بدهند و در اول وقت آمادگي خود را نشان دهند،
8ـ بيان عظمت نماز و اين كه از هر كاري اهميتش بيشتر است،
9ـ رفقا و دوستان آنها را كنترل كردن و آنها را از مصاحبت با افراد بينماز و يا آنها كه اهميت به نماز نميدهند دور نگاه داشتن،
10ـ اين كارها بايد به وسيله مربيان از ابتداي سنين جواني شروع شود، به طوري كه كودك و نوجوان از آغاز به نماز عادت كند، چه اين كهدر روايات اسلامي داريم كودكان را از سن هفت سالگي و قبل از رسيدن به سن بلوغ به نماز و عبادات وادار كنيد تا وقتي به سنجواني و بلوغ ميرسند، انجام آن برايشان سخت نباشد،
11ـ فراهم كردن فيلمهاي نمايشي درباره نماز و كتابهايي كه در مورد نماز است.
3 ـ عشق و علاقه به اهل بيت(ع)، يكي از راههاي جلب انسان به عبادت و نماز است:
اصولاً نماز از ضروريات بوده و از آن به عنوان عمود دين ياد ميشود «الصلاة عمود الدين». از همينروست كه امام باقر(ع)ميفرمايد: «اول ما يحاسب به العبد الصلاة فان قبلت قبل ماسواها؛ در قيامت اولين چيزي كه از انسان محاسبه ميشود، نماز است، كهاگر مورد قبول قرار گرفت، ديگر اعمال نيك انسان نيز مورد پذيرش قرار خواهد گرفت»، (بحارالانوار، ج 7 ، ص 267).
حال كسي كه به ائمه هدي(ع) عشق ميورزد، شايسته است به جلوههاي رفتاري آن بزرگواران توجه نموده و از آنان الهامبگيرد. امام علي(ع) تا چه حد به نماز مقيّد بودند و با چه كيفيتي نماز ميخواندند؟ ايشان به قدري مقيد بودند كه حتي درجنگ صفين شور نماز در دلش موج ميزد و مراقب وقت زوال بودند. امام حسين(ع) تا چه حد مقيد به اين فريضة با ارزشاست كه حتي در ظهر عاشورا مترصد نماز اول وقت است. به طور كلي سيرة ائمه هدي(ع) نشانگر شدت مراقبت آن عزيزانبه نماز است. آنان همين روش را به ياران و صحابة خويش توصيه ميكنند. هنگامي كه اميرمؤمنان مالك اشتر را به عنواناستاندار مصر اعزام فرمود به وي توصيه كرد: «واجعل لنفسك فيما بنيك و بينالله تعالي افضل تلك المواقيت واجزل تلكالاقسام؛ بهترين وقت خويش را به نماز و خلوت با خدا اختصاص ده»، (نهج البلاغه، نامه 53).


ستاد اقامه نماز

بازگشت