دين اسلام، هم در فهم معارف آن و هم در احكام و دستورهاي ديني آسان است و اين مسئله را

مي توان از راه مقايسه بين احكام و معارف دين اسلام و ادياني كه پيش از آن بوده اند، مانند يهوديت و مسيحيت به خوبي دست آورد.

اما مثال هايي كه در سؤال بيان شده، يكي از معيارهاي آن در آيات و روايات همين آسان بودن و سهل گرفتن است.

خداوند مي فرمايد: ... و من كان مريضاً أو علي سفر فحدّة من أيام اخر يريد الله بكم اليسر و لا يريدكم العسر؛ (1) اگر مريض بوديد يا در سفر، پس در روزهاي ديگر (روزه بگيريد) خداوند بر شما آساني را اراده كرده، نه سختي را.

همان گونه از اين آيه آشكار است، حكم نگرفتن روزه در سفر به جهت آسان گرفتن است.

معلوم است كه انسان در سفر با مشقت هايي رو به رو است، حتي امروزه كه وسايل سفر راحت و آسان شده است، در هر حال، انسان به جهت مشغله كاري، ترك وطن و محل آسايش (خانه) نموده و بار سفر

مي بندد. اين مسئله انسان را با دغدغه هاي خاص روحي و فكري و حتي جسمي رو به رو مي كند. حكم شكسته بودن نماز و نگرفتن روزه به همين خاطر بيان شده يا حداقل يكي از حكمت هاي آن، سهل و آسان گرفتن است.

اما در مورد ذكر و ياد خدا كه به شكل خاص معيّن شده ، مي تواند حكمت هاي مختلفي وجود داشته باشد، مانند وحدت و يكدلي تمام مسلمانان در راه عبادت خداوند؛ حفظ عبادات خاص مانند نماز و روزه به جهت اهميت آنها پس از گذشت بيش از هزار سال و براي هميشه در آينده؛ معاني و اهداف بلند و عميقي كه در عبادات، وجود دارد؛ آثار و بركات خاص كه از طريق عبادات حاصل مي شود؛ آزمودن بندگي و تعبد انسان در مقابل فرمان هاي پروردگار.

اگر چه انسان مي تواند غير از طريق نماز و روزه يا در غير ساعات خاص و ركعات نماز نيز به ذكر و ياد خدا بپردازد. وجود عبادات خاص و تعيين شده، مانع ذكر و ياد خدا در ايام، و ساعات و حالات ديگر نيست، بلكه مي تواند آنها را تقويت كرده و در برقراري ارتباط انسان با خداوند در ساعات و حالات ديگر مانند به جاي آوردن نوافل مؤثر باشد.

پي نوشت ها :

1 - بقره (2) آيه 185.



دفتر تبليغات اسلامي