در مورد شكيات نماز به طور خلاصه توضيح دهيد. در چه مواردي بايد نماز احتياط و در چه مواردي سجده به جا آورد؟
شكيات نماز 23 قِسْم است؛ هشت قسم آن شك هايي است كه نماز را باطل مي كند و به شش قسم نبايد اعتنا كرد و نُه قسم صحيح است.
از بين هشت قسمي كه نماز را باطل مي كند، به دو قسمت كه بيشتر مورد نياز است، اشاره مي كنيم .
1- شك در شمار ركعت هاي نماز سه ركعتي،
2-شك در شمار ركعت هاي نماز دو ركعتي مثل نماز صبح و نماز مسافر. شك در نماز هاي مستحبي نماز را باطل نمي كند.
مواردي كه انسان نبايد به شكش اعتنا كند، شش قسم است:
1- شك در چيزي كه محلّ به جا آوردن آن گذشته باشد،
2- شك بعد از سلام،
3- شك بعد از گذشتن وقت نماز،
4- شك كسي كه كثير الشّك است،
5- شك امام جماعت يا مأموم،
6- شك در نماز هاي مستحبّي.
در نُه موردي كه شك در شمار ركعت هاي نماز هاي چهار ركعتي باشد، با شرايطي نماز صحيح است:
1-شك بين دو و سه در نماز چهار ركعتي. اگر شك بعد از اتمام سجدة دوم باشد، در اين صورت بنا را بر سه مي گذارد و يك ركعت ديگر مي خواند. بعد از سلام نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته مي خواند.
2- شك بين دو و چهار بعد از اتمام سجدة دوم، كه بنا را بر چهار مي گذارد و نماز را تمام مي كند و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده مي خواند.
3- شك بين دو و سه و چهار ، كه بعد از اتمام دو سجده، بنا را بر چهار مي گذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نماز احتياط نشسته مي خواند.
4- شك بين چهار و پنج ، كه بعد از اتمام دو سجده بنا را بر چهار مي گذارد و نماز را تمام مي كند و بعد از نماز دو سجدة سهو به جا مي آورد.
5- شك بين سه و چهار ، كه در هر جاي نماز باشد، بنا را بر چهار مي گذارد و نماز را تمام مي كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به جا مي آورد.
6- شك بين چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و سلام دهد و يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به جا آورد.
7- شك بين سه وپنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده به جا آورد.
8- شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند وبعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده و بعد دو ركعت نشسته به جا آورد.
9- شك بين پنج و شش در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجدة سهو به جا آورد.[6]
2[6] توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 619 تا 636، با تلخيص.
دفتر تبليغات اسلامي