وطن بر سه قسم است:

1- وطن اصلي و پدر و مادري: به شهر و يا روستايي كه در آنجا انسان متولد شده و محلّ زندگي پدر و مادر بوده، وطن اطلي با مسقط الرأسي گويند. آن شهر يا روستا وطن محسوب مي شود، حتي اگر از آن جا كوچ كرده باشد. تا وقتي كه از آن جا اعراض نكرد باشد هر وقت به آن جا براي تفريح يا ديدار مي رود نمازش تمام است.

2- وطن اتخاذي و انتخابي: به مكاني مي گويند كه وطن اصلي نيست ولي آن جا را به عنوان وطن انتخاب مي كند و قصد دارد تا آخر عمر در آن جا بماند. اين دو قسم وطن را تمامي علما و فقها قبول دارند.[5]

3- وطن عرفي: به مكاني مي گويند كه انسان قصد دارد براي مدت طولاني در آن جا بماند به طوري كه در اين مدت به هر كجا سفر كرد دوباره به همان جا بر مي گردد، مثلاً شخصي قصد دارد كه پنج سال يا بيشتر در تهران براي درس خواندن يا كاركردن بماند، يا مانند طلاب علوم ديني كه قصد دارند براي مدّت ده يا پانزده سال در قم بمانند و بعد به وطن خود يا جاي ديگر برگردند. اين نوع وطن را وطن عرفي مي گويند. مراجعي از قبيل آيات عظام: خويي، تبريزي، سيستاني و مكارم اين نوع وطن را قبول دارند و مي فرمايند: در وطن عرفي نماز تمام است، حتي اگر كمتر از ده روز مي خواهد در آن جا بماند و لزومي ندارد در آن جا قصد ماندن ده روز بكند، ولي به فتواي مراجعي از قبيل آيات عظام: امام خميني، خامنه اي، بهجت و فاضل وطن عرفي صحيح نيست و وطن محسوب نمي شود و بايد قصد ده روز بكند تا نمازش تمام باشد يا كثير السفر باشد.

بنابراين در فرض سؤال، شهر شيراز وطن مسقط الرأسي و اصلي شما است. تا وقتي كه از آن جا اعراض كرده باشيد به اين معنا كه تصميم گرفته ايد ديگر در شيراز زندگي نكنيد و از زندگي در آن جا خوشتان نمي آيد، هر وقت به آن جا سفر كرديد نمازتان شكسته خواهد بود. اگر تهران و كرمانشاه را به عنوان وطن اتخاذي انتخاب كرده باشيد آن دو جا وطن شما محسوب مي شود. اگر به فتواي آقاياني كه وطن عرفي را قبول دارند باشيد آن دو جا و هم چنين شهر كاشان وطن عرفي شما محسوب مي شود و بايد نماز را تمام بخوانيد. اگر به فتواي ديگران باشيد اين سه جا وطن محسوب نمي شوند و بايد نماز را شكسته بخوانيد مگر اين كه در آن جا ها قصد ده روز بكنيد يا كثير السفر باشيد.

[5] توضيح المسائل مراجع، ج1، مسئلة1329 به بعد.



دفتر تبليغات اسلامي