لازم نيست در ممالك ديگر طلوع و غروب خورشيد همانند مملكت ما باشد.

اگر طلوع و غروب خورشيد معمولي و به طور متعارف است و تنها 2 - 1 ساعت اندازه روز يا شب، كمتر يا بيشتر باشد، حكم نماز و روزه، به افق همان جا است، اما اگر مقدار روز و شب غير متعارف باشد، مانند قطب يا نزديك آن و يا اگر مدت روز بسيار طولاني باشد، فتاوا در اين موارد مختلف است:

جواب مقام معظم رهبري: مكلف بايد در مورد اوقات نمازهاي يوميه و روزه، همان افق محل سكونت خود را رعايت كند، ولي اگر روزه گرفتن بر اثر طولاني بودن روز، غير مقدور يا حرجي باشد، أداي آن ساقط و قضاي آن واجب است.(1)

نظر آيت الله فاضل در جاهايي كه روز يا شب بسيار طولاني است: ... ملاك را براي نماز و روزه، بلاد و شهرهاي متعارفه كه شب و روز آنها تقريباً مساوي است (مثل مكه و مدينه) قرار دهند... در همين فرض ميتوانند ملاك را وطن و شهر خود قرار دهند، مثلاً اگر از تهران رفتهاند، با اذان ظهر تهران، نماز ظهر و عصر را بخوانند و با اذان مغرب و عشا، نماز مغرب و عشا را و با اذان صبح، نماز صبح را بخوانند و روزه را نيز به همين ملاك بگيرند و در عين حال اگر سفر به آن منطقه لزومي ندارد، به مناطقي سفر كنند كه بتوانند عبادات خود را در اوقات شرعيه انجام دهند....(2)

آية الله مكارم شيرازي: در مناطقي كه خورشيد غروب نميكند، يا طول روز بسيار زياد و خارج از متعارف مناطق مختلف دنيا است، بايد برطبق مناطق معتدله در آن فصل از سال عمل كنند، يعني اگر در مناطق معتدله (روي همان خط نصف النهار)، روزها در آن موقع چهارده ساعت است و شبها ده ساعت، به همان صورت نماز و روزه خود رإ؛ حح تنظيم كنند.

شرح بيشتر درباره اين موضوع را در كتاب معراج، شقّالقمر و عبادت در قطبين نوشتهايم.(3)

پينوشتها:

1 - مقام معظم رهبري، رساله اجوبة الاستفتائات، ترجمه فارسي، ص 72، ص 357.

2 - آية الله فاضل لنكراني، جامعالمسائل استفتائات، ج اول، ص 77، س 235.

3 - آية الله مكارم شيرازي، استفتائات جديد، ج دوم، ص 73، س 139.











دفتر تبليغات اسلامي