سليمان عليه السلام


سليمان عليه السلام و نماز
سليمان بن داود از انبياي معروف بني اسرائيل كه مانند پدرش داود نبوت و سلطنت را جمع داشت، وي داراي وحي بود و شريعت مستقلي نداشت و مروج احكام تورات بود. نام مباركش هفده بار در قرآن ذكر شده است. امام صادق عليه السلام در تفسير آيه «اعمَلوا آل داود شكراً» فرمود: آنها (آل داود) هشتاد مرد و هفتاد زن بودند كه محراب (بيت المقدس) هيچگاه از آن مردان خالي نبود و در همه اوقات شب و روز به نوبت در آن نماز مي گزاردند و همگي از نسل داود بودند و چون داود درگذشت، مقام زعامت و سرپرستي به سليمان رسيد و گفت: «علّمنا مَنطِق الطَّير» خداوند جن و انس را مسخر وي ساخت و همه سلاطين از اطراف عالم، رام او گشتند و همه را به دين خويش آورد و باد را نيز در اختيارش قرار داد و هر گاه به مجلس خويش وارد مي شد پرندگان و جن و انس در خدمتش بودند و چون به جنگي عزيمت مي نمود بساطي از چوب (تخته هاي به هم بسته) داشته كه تمام لشكريان و حيوانات سواري و اسلحه جنگي بر آن جاي مي داد و چون محموله بساط آماده مي شد باد آن را حمل مي كرد و به هر جا كه مي خواست مي برد و سرعت سير باد آنچنان بود كه سير بامدادش به اندازه يك ماه و سير شبانه اش نيز به قدر يك ماه راه پيمائي معمول بود. اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: اگر قرار بود كسي را به بهشتي ابدي نردباني و يا به زدودن مرگ از خود راهي باشد همانا سليمان بن داود مي بود كه مقام سلطنت بر جن و انس او را مسلم و رتبه نبوت را حائز بود علاوه بر آن عظمت و شموخ منزلت و مرتبتي كه داشت. ولي چون دورانش سپري گشت و اجل حتمي اش فرا رسيد كمان نيستي تير مرگ به سويش رها ساخت و ناگهان خانه ها از وجودش تهي گشت و جايگاه ها او را در خود نديدند و همه آن ملك و مالها به ديگران منتقل شد.
كتاب ارزشمند «ارشاد ديلمي» روايت مي كند: لباس سليمان لباسي بس عادي بود، در حالي كه سلطنت و حكومت و مالي كه در اختيارش بود براي احدي از گذشتگان و آيندگان مقرر نشد.
او شب هاي خود را به نماز تمام مي كرد، در حالي كه هم چون چشمه ي جوشان بهاري از ديده اشك مي ريخت. آن حضرت اداره ي امور معاشش از طريق زحمت بازوي خودش بود (1)
علماي اهل سنت در تفسير آيات 30 تا 33 سوره ي ص متمايل به اين معنا شده اند كه سليمان در بازديد از اسب هاي آماده براي جنگ از نماز عصرش غافل شد و به وقت غروب آفتاب متوجه از دست رفتن نماز گشت و به اين خاطر به غم و غصه ي شديدي دچار آمد.
خداوند قادر آفتاب را براي او برگرداند تا نماز عصرش را در ظرف معين وقتش بجاي آورد! اميرالمؤمنين و حضرت باقر عليهماالسلام نظر كعب الاحبار و علماي اهل سنت را مردود دانسته و دامن حيات با عظمت سليمان را در تمام عمر از قضا شدن يك نماز پاك مي دانند.
در روايات شيعه آمده است كه نماز سليمان از اول وقت به تأخير افتاد، و به اين جهت سخت ملول شد. حضرت حق آفتاب را به وقت عصر برگرداند تا آن مرد بزرگ الهي و آن پيامبر معصوم نمازش را به وقت فضيلتش ادا نمايد (2)
آري، بر اساس معارف اسلامي - البته معارف ملكوتي و با ارزشي كه شيعه نقل كرده است - حيات انبياي حق از هر عيب و نقصي حتي قبل از مبعوث شدن مبرا بوده و پيامبري نبوده كه در عين آن همه زحمت و رنج روزانه، نمازي از نمازهايش قضا شده باشد. (3)

پاورقي

1- بحارالأنوار، ج 14، ص 83 باب 5؛ ارشاد القلوب، ج 1، ص 157.
2- تفسير القمي، ج 2، ص 234؛ بحارالأنوار، ج14، ص 103 - 98، باب 8، حديث 1.
3- سيماي نماز، استاد حسين انصاريان، ص48-49.

بازگشت