مروجان نماز


وحي، راه تشخيص چگونگي ارتباط با خدا
براي تشخيص چگونگي عبادت، نياز به وحي داريم. علم، تجربه و حس، توانايي چنين تشخيصي را ندارند. از همين رو، به اين منبع نيازمنديم. بعثت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله بسيار جاي شكر دارد و از جمله الطاف بزرگ الهي است كه برنامه ي هدايت را براي همه ي بشريت تبيين كرده است، وگرنه انسان راه ارتباط با خدا را نمي دانست. باسواد و بي سواد، حتي كساني كه از نظر عقلي ضعيف هستند، راه قرب به خدا را مي دانند و اينها همه از لطف خدا و بعثت پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله است. از همين رو، تأكيد شده است كه از راه امامت به خدا نزديك شويد. راه هاي ديگر انحرافي است و نبايد رفت. البته كساني كه تعبد كم تري دارند، اختلاف آراي آن ها نيز بيش تر است. (1)

مروجان نماز
قرآن كريم نقل مي كند كه حضرت ابراهيم عليه السلام از خداوند درخواست نمود كه خود و ذريه اش از ترويج كنندگان نماز باشند.
«رَبّ اجْعَلْنيِ مُقِيمَ الصَّلَوةِ وَ مِن ذُرِّيَّتيِ؛ (2)
پروردگارا! مرا و بعضي از ذريه ام را از اقامه كنندگان نماز قرار بده.»
«رَّبَّنَا إِنّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتيِ بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُواْ الصَّلَوةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوي إِلَيْهِمْ؛ (3)
پروردگارا! قسمتي از ذريه ي خودم را اسكان دادم در يك وادي لم يزرع (بيابان خشك) در مجاورت بيت محترم تو - حريم تو - حرم تو، خدايا! براي اين كه نماز را پايدار باشند [پروردگارا حالا كه اينها را براي اقامه ي نماز در اين جا ساكنشان كردم] پس تو دل هاي بعضي از مردم را چنان قرار بده كه هواي آنها را داشته باشند، عاشق آنها باشند (در عرب هر وقت مي خواهند بگويند عاشق او شد، مي گويند: هوي اليه يعني دلش به آن طرف رفت، آن طرفي شد).»

بعضي از نكاتي كه از اين دو آيه ي شريفه استفاده مي شود
1. درخواست توفيق اقامه كردن نماز براي خود و نسل و ذريه.
2. اسكان به اين قصد صورت مي گيرد كه نماز را در جهان پايدار كنند.
3. هر زميني و هر درختي و هر زندگي و هر انساني در عالم يك ميوه خاص مي دهد درخواست ابراهيم عليه السلام اين است كه ثمره ي اين زمين و اسكان، ميوه ي معنويت و اقامه ي نماز و گسترش فرهنگ آن باشد.
4. اين كار به دست قسمتي از ذريه انجام مي گيرد.
5. به تنهايي نمي توانند، مددي كن كه عده اي هواي آنها را داشته باشند.
6. هم ذريه و هم كمك دهندگان هدفشان يك چيز است و آن هم اقامه نماز.
7. اين كه خداوند ذكري از استجابت نمي كند و فقط دعا را نقل مي كند معلوم مي شود كه استجابت آن، قطعي است. (4)
8. از آيات قرآن - آن جا كه آيين اسلام را ملت و آيين ابراهيم عليه السلام معرفي مي كند (5)
- به خوبي استفاده مي شود كه دعاي ابراهيم عليه السلام همه ي موحدان و مبارزان راه توحيد را شامل مي گردد. در رواياتي كه از ائمه ي اهل بيت عليهم السلام نيز به ما رسيده اين تفسير تأييد شده است از جمله در روايتي از امام باقر عليه السلام مي خوانيم:
«مَن أحبَّنا فَهُوَ مِنّا أهل البيت قلت - جعلت فداك -: منكم؟!
قال: منا و الله، اما سمعَت قول ابراهيم (فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي )؛ (6)
هر كس ما را دوست دارد (و به سيره و روش اهل بيت باشد) از ماست، راوي سؤال كرد فدايت شوم به راستي از شماست؟
فرمود: به خدا سوگند از ماست، آيا گفتار ابراهيم را نشنيده اي كه مي گويد: «هر كس از من پيروي كند او از من است.»
اين حديث نشان مي دهد كه تبعيت از مكتب و پيوند برنامه ها سبب ورود به خانواده از نظر معنوي مي شود. در حديث ديگري از امام علي عليه السلام مي خوانيم كه فرمود:
«نَحْنُ آلُ إِبْرَاهِيمَ أَ فَتَرْغَبُونَ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَي فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي ؛ ما از خاندان ابراهيم هستيم آيا از ملت و آيين ابراهيم رو مي گردانيد در حالي كه خداوند [از قول ابراهيم] چنين نقل مي كند: «هر كس از من پيروي كند او از من است.» (7)
در حديث ديگري از امام صادق عليه السلام مي خوانيم:
«مَنِ اتَّقَي اللَّه مِنكُم و أصلحَ فَهُوَ مِنّا أهل البيت؛ هر كس تقواي الهي را رعايت كند و خود را اصلاح نمايد؛ پس او از ما اهل بيت است.»
راوي سؤال كرد: آيا واقعاً از شما اهل بيت مي شود؟ حضرت فرمودند: از ما اهل بيت مي شود، حضرت ابراهيم عليه السلام گفته است: (فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي )؛ هر كس از من پيروي كند او از من است. راوي سؤال كرد: آيا واقعاً از آل محمد مي شود؟ حضرت فرمودند: آري به خدا قسم از آل محمد مي شود، از خود آنها، آيا نشنيده اي كه خداوند مي فرمايد: (إِنَّ أَوْليَ النَّاسِ بِإِبْرَاهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ)؛ (8)
به تحقيق نزديك ترين مردم به ابراهيم كساني هستند كه از او پيروي مي كنند و قول ابراهيم كه: (فَمَنْ تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي )؛ هر كس از من پيروي كند او از من است. (9)
9. اين وعده ي خداوند است كه در هر زمان كسي پرچم اقامه ي نماز را به دوش بگيرد خداوند دل هاي آماده را به سوي او سوق مي دهد تا او را ياري نمايند.
10. كسي كه مي خواهد اين شست وشو را در جامعه انجام دهد بايد متصل به «باب الله» و حجت خدا بشود و اين قطرات بايد به رودخانه ولايت متصل شوند تا هم خود پاك بمانند و هم بتوانند ديگران را تطهير كنند وگرنه قبل از تطهير ديگران خودشان آلوده مي شوند. همه بايد خودشان را به امام زمان عليه السلام متصل كنند، و چه خود بخواهند به خداوند برسند يا ديگران را برسانند بايد از طريق باب الله باشد. (10)

پاورقي

1- لذت حضور، استاد مرتضي آقا تهراني، ص 77.
2- سوره مباركه ابراهيم، آيه 40.
3- سوره مباركه ابراهيم، آيه 37.
4- ر. ك: نماز، درس هايي از استاد حائري شيرازي، ص 62.
5- سوره مباركه حج، آيه 78.
6- نورالثقلين، ج 2، ص 548.
7- تفسير نمونه، ج 10، ص 368.
8- سوره مباركه آل عمران، آيه 68.
9- نور الثقلين، ج 2، ص 548.
10- دانستني هاي لازم از نماز، محمد وحيدي، ص 107-110.

بازگشت