به نظر من مسائلي كه در احكام نماز آورده شده، بسيار سخت است و بعضي از آنها واقعا لازم نيست! به عنوان مثال تلفظ صحيح كلمات لزومي ندارد، وقتي انسان با حضور قلب با خداي خود صحبت مي كند، چه نيازي به تلفظ كلمات است؟

قرائت صحيح، شرط صحت نماز است. اگر قرائت غلط باشد، معاني كلمات عوض مي شود و ملاك هم در همه جا، كلماتي است كه تلفظ مي شود.

گاهي كلمات با تغيير يك حركت يا يك حرف، معناي متضادي



[ صفحه 159]



پيدا مي كند. براي مثال «صمد» با «صاد» و «سمد» با «سين» دو معناي متفاوت دارند. و بسياري از كلمات ديگر نيز همين طور هستند. حضور قلب جزء شرايط كمال نماز است و هر چه حضور قلب بيشتر باشد، كمال نماز بيشتر است. حال اگر حضور قلب باشد؛ ولي نماز باطل باشد (مثلا وضو نداشته باشد يا كلمات را عمدا غلط بخواند)، هيچ اثري بر اين نماز مترتب نمي شود.

پس موضوع آن قدر كه شما نوشته ايد، سخت نيست! تمامي اذكار واجب نماز، بيشتر از يك برگ كاغذ فضا نمي خواهد. در عصري كه مردم سعي مي كنند، غير از زبان مادري، زبان دوم و سوم فرا بگيرند؛ يادگيري صحيح چند آيه و ذكر كار سختي نيست! بلكه هر فرد بي سواد و يا كم سوادي با اندكي تمرين، مي تواند آنها را به درستي فرا بگيرد. اما سؤال اين است كه: چرا بايد صحيح خواند؟

در پاسخ توجه به چند نكته بايسته است:

يكم - اصل عقلايي در خواندن هر متني، صحيح خواندن آن است؛ به ويژه اگر در برابر مقام بلند پايه اي باشد.

دوم - صحيح خواندن، نشانه تمركز و توجه بيشتر فرد است؛ البته نه در حد وسواس يا ادا كردن الفاظ به گونه اي كه فرد از حالت طبيعي و متعارف خارج شود.

سوم - اگر بنا باشد هركس، هر جور مي خواهد بخواند، كم كم اثري از نماز و اذكار آن باقي نخواهد ماند؛ بلكه هركس با سليقه خود



[ صفحه 160]



در آن دستكاري كرده و چه بسا حقيقت نماز و اذكار آن را از بين ببرند.

چهارم - ظاهر و باطن در يكديگر تاثير دارند؛ اگر ماده غذايي خوب و سرشار از ويتامين ها وجود داشته باشد؛ ولي ظاهر خوبي نداشته باشد، طبع انسان به آن غذا تمايل پيدا نمي كند. در طبيعت، هم زيبايي هاي ظاهري وجود دارد و هم محتواي غني؛ مثلا ميوه ها هم ظاهري زيبا و جذاب دارند و هم از نظر خواص كاملا غني و مناسب هستند. نماز نيز بايستي ظاهر منظم و صحيح داشته باشد و علاوه بر آن داراي محتواي معنوي، حضور قلب و ديگر شرايط باشد. بنابراين صحيح خواندن، هم آسان است و هم حكمت هاي خاص خود دارد.