وقتي انسان در مقابل خداوند خود - كه غني مطلق است - قرار مي گيرد، بايد بهترين شيوه را به كار ببرد. در اين صورت دست ها را به طرف بالا مي گيرد و درخواست خود را مطرح مي كند... اما چرا به طرف بالا؟ مگر خداوند در همه جا حضور ندارد؟ بالا و پايين نسبت به ما است كه روي زمين قرار داريم! فرضا اگر كسي روي كره ماه قرار گيرد، به نظرش مي رسد كه زمين بالاي سر او قرار گرفته است. بنابراين بالا و پايين امري نسبي است.

حالت روحي رواني انسان، طوري است كه چيزهاي نفيس و معنوي را به بالا نسبت مي دهد و از بالا تقاضا مي كند و كساني را كه مقام عالي تري دارند، بالا دست قرار مي دهد. سر انسان كه محل



[ صفحه 48]



درك، شعور، عقل و مركز فرماندهي بدن است، در بالاترين نقطه قرار دارد. قرآن نيز فرموده است: «رزق شما در آسمان است» [1] .

حضرت علي (ع) در پاسخ همين سؤال فرمودند: «اذا فرغ احدكم من الصلاة فليرفع يديه الي السماء و لينصب في الدعا، فقال ابن سبا: يا اميرالمؤمنين! أليس الله في كل مكان؟ قال: نعم، قال: فلم يرفع يديه الي السماء؟ فقال: او ما تقرا «و في السماء رزقكم و ما توعدون». فمن اين يطلب الرزق الا من موضع الرزق و موضع الرزق و ما وعد الله السماء» [2] .

«وقتي از نماز فارغ شديد، دستانتان را به طرف آسمان بالا ببريد و دعا كنيد. ابن سبا سؤال كرد: مگر خداوند در همه مكان ها نيست؟ حضرت فرمود: درست است. سؤال كرد: پس چرا دستمان را به طرف آسمان بالا ببريم؟ حضرت فرمود: آيا قرآن نخوانده ايد كه فرموده است: «رزق شما و آنچه وعده داده شده ايد، در آسمان است» پس از كجا بايد رزق را طلب كرد؟ بايد از موضع و جاي رزق و آنچه كه خداوند وعده كرده، طلب نمود كه آسمان است».