قبله نماز در اسلام «مسجدالحرام» است: «فول وجهك شطر المسجدالحرام [1] ؛ پس روي به جانب مسجد الحرام كن».

ويژگي هاي مسجدالحرام و كعبه:

1. مسجدالحرام، مقدس ترين مكان روي زمين است كه پيش از آدم (ع) نيز محل طواف و عبادت فرشتگان بوده است.

2. كعبه اولين بنايي است كه براي عبادت بر روي زمين ساخته شده است: «ان اول بيت وضع للناس للذي ببكه مباركا و هدي للعالمين [2] ؛ اول خانه اي كه براي مردم بنا شده است خانه اي است كه در بكه (مكه) است كه آن را خير بسيار و هدايت براي جهانيان است».

3. كعبه «بيت العتيق» است؛ يعني، آزاد از



[ صفحه 195]



هرگونه مالكيت: «وليطوفوا بالبيت العتيق» [3] هيچ كس مالك كعبه نيست و خانه اي است كه منسوب به ذات اقدس حق است: «ان طهرا بيتي للطائفين و العاكفين و الركع السجود [4] ؛ خانه ي مرا براي طواف كنندگان و اعتكاف كنندگان و ركوع كنندگان پاكيزه كنيد.

«خانه ي امن»، «محل مراجعه و كسب ثواب» از ديگر توصيف هاي كعبه است

4. باني و تجديد كننده ي بناي كعبه، حضرت ابراهيم (ع) و فرزندش اسماعيل (ع) است. ابراهيم (ع) پدر انبيا و قهرمان توحيد است. از مجموعه ي اين ويژگي ها روشن مي شود كه بهترين مكان براي توجه به آن به هنگام نماز، كعبه است؛ چون اولين معبد روي زمين است و باني آن قهرمان توحيد و پدر انبيا است. پيش از آدم نيز محل طواف ملائكه بوده است و چون از قيد و مالكيت آزاد است.