«استخاره»؛ يعني، طلب خير نمودن. در رواياتي از اهل بيت (ع)، مردم ترغيب به استخاره شده اند. اين استخاره در شروع هر كار و تصميم، طلب خير نمودن از خداوند است. در حقيقت استخاره به اين معنا، يك نوع دعا است كه بنده صالح هنگام آغاز هر كاري، آن را انجام



[ صفحه 179]



مي دهد.

امام صادق (ع) فرموده اند: «زماني كه تصميم براي انجام كاري گرفتي، با كسي مشورت نكن. تا اين كه با خداي خويش مشورت نمايي. راوي گويد: پرسيدم: چگونه با پروردگار مشورت كنم؟ فرمود: صد مرتبه مي گويي: «استخير الله»، آن گاه با مردم مشورت نما. خداوند خير تو را بر زبان هر كسي كه بخواهد جاري خواهد ساخت. [1] .

اما آنچه كه امروز به عنوان استخاره مشهور است، در حقيقت نوعي قرعه محسوب مي شود كه فرد متحير از آن بهره مي جويد. اين موضوع نيز در برخي از روايات (همانند روايت ج 91، ص 232 بحارالانوار) به صراحت مطرح شده است. اين نكته را بايد يادآور شد كه به نظر تمامي علماي دين و صاحب نظران، استخاره از ادله شرعي نيست؛ يعني، عمل برطبق آن، هيچ الزام ديني ندارد. بنابراين مخالفت با استخاره، اشكال شرعي ندارد. خصوصا كه اغلب استخاره هاي مصطلح- كه مردم انجام مي دهند- به مورد و بجا نيست؛ زيرا تا عقل، خرد و مشورت با افراد



[ صفحه 180]



ذي صلاح، حكم و قضاوتي داشته باشد، نوبت به استخاره نمي رسد. از اين رو اگر مقتضاي استخاره، در تضاد با يكي از احكام شرع و وظايف مكلف باشد، مسلما هيچ گونه اعتباري ندارد. مانند اينكه شخصي استخاره كند نماز بخواند يا نه و استخاره بد بيايد و يا استخاره كند كار حرامي را انجام دهد و خوب بيايد. ازاين رو استخاره در صورت تضاد با احكام شرعي، هيچ اعتباري ندارد و در صورت متضاد نبودن نيز عمل برطبق آن واجب نيست. در هر حال در صورت استخاره براي موردي، بهتر است با آن مخالفت نشود.

همچنين اين نكته را يادآور مي شويم كه استخاره با تسبيح و همانند آن، مأثور است (يعني در روايات اهل بيت (ع) آمده است)؛ ولي استخاره با قرآن، با تجربه عملي مطرح شده است و دليلي صريح ندارد.